In de jubileum-editie van PropertyNL Magazine hebben de steunpilaren en smaakmakers van de afgelopen 15 jaar hun verwachtingen uitgesproken voor het komende jaar. In deze januari-editie van 2016 staat een samenvatting, hier het volledige statement en profiel van Pieter Hendrikse van CBRE Global Investors.
In de jubileum-editie van PropertyNL Magazine hebben de steunpilaren en smaakmakers van de afgelopen 15 jaar hun verwachtingen uitgesproken voor het komende jaar. In deze januari-editie van 2016 staat een samenvatting, hier het volledige statement en profiel van Pieter Hendrikse van CBRE Global Investors.
Verwachtingen 2016: Meeste beleggingsaandacht naar logistiek
2016 wordt het jaar van kansen en uitdagingen, die op een juiste manier kunnen worden uitgevoerd. Onze visie is dat vastgoed een volwassen asset class is en steeds meer beleggers en vermogensbeheerders het in hun portefeuille zullen (blijven) opnemen.
De diverse spelers zullen merken dat de rol van toezichthouders impact zal hebben op het gebied van strategieën, operations, human resource management en uitvoering. De implementatie van veel regulatory verplichtingen is door vele bedrijven gedaan. Men zal nu naar een dialoog en efficiency van de relatie met toezichthouders zoeken om binnen deze sector compliant maar ook ondernemend en commercieel te kunnen blijven opereren.
Kansen zullen er volop zijn voor diegenen die ondernemend met vastgoed bezig willen zijn.
Passief management zal niet beloond worden, want concurrentie, snelheid van veranderingen en voortdurende innovatie vanwege het gebruik van data en media noopt tot continue actie. Stilstaan is letterlijk achteruitgang.
Voor wat betreft de markten zie ik een steeds opener Europa, zelfs gezien de huidige politieke en bestuurlijke Europese ontwikkelingen.
Nederland en Nederlanders blijven een vooraanstaande rol spelen op Europees vastgoedgebied en daarmee zullen markten toegang blijven geven tot beleggingsmogelijkheden.
De meeste beleggingsaandacht zal uitgaan naar logistiek en daarna woningen: rendementen bepalen de vraag naar vastgoed. Retail op de juiste plaats zal zijn bestendigheid behouden, maar online retail heeft wel degelijk impact.
Kantoren zijn een goede belegging als er heel actief mee wordt omgegaan en de timing van koop en verhuur juist is. In sommige steden in Europa is er in 2016 sprake van een piek.
Cruciaal is dat (voor wie er dan ook met vastgoed omgaat, al dan niet als fiduciair verantwoordelijke of voor de eigen portemonnee) er lokale kennis en uitvoering is van de vastgoedactie. Vastgoedbeleggen en -managen op afstand levert geen outperformance op.
Een trend die ik zie versnellen is het gebruik van en de inzage in data. Het analytisch vermogen van de vastgoedspelers groeit snel en daarmee wordt kennis nog meer macht. Diegene die met de beste en exclusieve kennis actie kan ondernemen, al dan niet anticiperend en trendsettend, zal goed scoren.
Daarnaast zie ik in 2016 een discussie ontstaan over de toekomst van Nederland met betrekking tot de letterlijke ordening van de ruimte.
Wat gebeurt er met de langdurige leegstand?
Wat is de visie van overheden?
Wordt de zo vaak verzochte regierol ergens opgepakt en aangepakt?
Blijven sommige lege kantoren voor jaren een lokale omgeving vervuilen?
Hoe zit 't met de gemeentelijke begrotingen die nog steunen op gronduitgiften voor nieuwe plannen en grondexploitatie van gronden en gebiedsontwikkelingen?
Wat zijn de politieke programma's voor ruimtelijke ordening voor de aankomende verkiezingen?
Al deze onderwerpen dienen door de vastgoedmarkt stakeholders blijvend besproken te worden, opdat de gezamenlijke verantwoordelijkheid en belangen beter vertegenwoordigd worden.
Profiel Pieter Hendrikse
Toen PropertyNL in 2001 van start ging, werkte Pieter Hendrikse al als fondsmanager bij ING Real Estate, waar hij in 1999 in dienst kwam. Hendrikse, die toen verantwoordelijk was voor de woningportefeuille, klom op tot ceo van de Europese tak van ING REIM (2003). Die functie behield hij na de overname door CBRE Global Investors in 2011. Hij werd daarmee verantwoordelijk voor een beleggingsportefeuille van nu circa € 27 mrd en 13 kantoren waar in totaal meer dan 500 mensen werken. Ook zet hij zich actief in voor de verduurzaming van het vastgoed. Hij heeft de nodige veranderingen bij de investment manager doorgevoerd, zoals het afstappen van specifieke landenfondsen en het creëren van meer liquiditeit in de niet-beursgenoteerde vastgoedsector. Voordat Hendrikse bij ING in dienst kwam, werkte hij voor MN Services en bij een notariskantoor. Hij is medeoprichter van Inrev, de Europese organisatie voor niet-beursgenoteerde vastgoedbeleggers.
Gerelateerde artikelen:
