Het sentiment onder vastgoedbeleggers en -gebruikers in Nederland is eind vorig jaar iets verbeterd maar blijft negatief, zo blijkt uit de jongste RICS Global Commercial Market Survey.
Herstel is ver weg. De RICS-indicator Q4 2020 staat voor Nederland op -21. Wel is dat beter dan de Europese RICS-indicator; die staat op - 27. Nederland is nu één van de landen waar het sentiment het minst negatief is. Het vorige kwartaal scoorde de Nederlandse vastgoedmarkt -38. Vooral de indicator voor nieuwe investeringen verbeterde het afgelopen kwartaal aanzienlijk.
In Nederland verwachten de meeste respondenten dat de huren in de kantoor- en winkelsector de komende 12 maanden zullen dalen. Het netto saldo van de vraag van gebruikers voor winkels in Nederland blijft met -88 negatief. De lezing voor kantoren staat op -58. Daarentegen bedroeg het saldo van de vraag van gebruikers voor bedrijfsruimten in Nederland +46. Voor wat betreft de huren in de industriële sector wordt dan ook een stijging verwacht.
“Aangezien COVID-19 de wereldeconomie blijft verwoesten, de vraag blijft verstoren en sociaaleconomische en technologische trends versnelt, is het geen wonder dat het vertrouwen in commercieel vastgoed op zijn minst kwetsbaar is. Structurele veranderingen banen zich nog steeds een weg door de sector; de vraag naar logistiek en bedrijfsruimte trekt aan, terwijl winkels en kantoren nog steeds geconfronteerd worden met een intens uitdagende achtergrond”, zo verklaart Simon Rubinsohn, hoofdeconoom van RICS.
Volgens hem suggereren twee opeenvolgende kwartalen met een sterker sentiment en een toenemende vraag van beleggers, dat binnenkort een keerpunt wordt bereikt. “Desalniettemin zal de weg naar herstel en terugkeer naar groei enige tijd vergen en sterk afhankelijk zijn van de onderdrukking van het virus en de kwetsbare gezondheid van de bredere wereldeconomie."
Paul Bagust, Global Property Standards Director, RICS waarschuwt dat de commerciële vastgoedsector er na de pandemie heel anders uit zal zien, dan bij het begin van de coronacrisis. “Onze perceptie van gebouwen, hun gebruik, de locatie en het oordeel over wat waarde is, zal grondig veranderen. Kwesties als duurzaamheid, mentale gezondheid en het welzijn van medewerkers zijn relevanter dan ooit tevoren. De ervaring die een gebouw oplevert en de waarde die het toevoegt voor de gebruikers zal voorop staan bij de besluitvorming van professionals.''
