Top-100 Beslissers 2019: Top-25 Private beleggers

In deze lijst de Top-25, met portefeuilles > € 200 mln. De ranglijst is gebaseerd op jaarverslagen en neemt de vastgoedportefeuille (vaste activa) als uitgangspunt.
Voor de markt én voor deze beleggers zelf is het belang om de rol van deze partijen te onderzoeken, maar tegelijk hun privacy te respecteren. Daarom werkt PropertyNL in deze editie alleen met personen met een eigen vastgoedvehikel met een eigen directie. Vorig jaar identificeerde PropertyNL € 53 mrd aan vastgoedportefeuilles van 200 partijen. Enkele tientallen zijn verenigd in de Stichting Professioneel Platform Vastgoed, onder leiding van Jan Kamminga. Brian Abram van Cocon is voorzitter.
In de Top-25 ontbreken een aantal bekende namen die (nog) geen apart vastgoedvehikel hebben, maar wel meer vastgoed dan de drempel van € 200 mln, zoals de families Van der Vorm van HAL Holding, Fentener van Vlissingen (SHV), Heineken, Dreesmann (Commonwealth), John de Mol (Talpa) en Van Beuningen (Teslin). In deze lijst zijn de vastgoedportefeuilles van de ‘grootgrutters’ Heijn, Van Eerd, Kat (Detailresult), Van den Broek (Detailresult), Slippens, Deen en Bastmeijer (Nettorama) ook buiten beschouwing gelaten, terwijl die ook de € 200 mln overstijgen. Daarnaast zijn er nog grote investeerders die meer dan € 200 mln aan vastgoed hebben, maar dit niet uitsplitsen. Te denken valt aan Rolly van Rappart (CVC), Eijk de Mol van Otterloo (GMO) en Cees de Bruin (Indofin).
De snelste groeiers zijn partijen met Amsterdamse woningen, waarvan in deze top alleen Libra is meegenomen. Kwantitatief zijn de grootste portefeuilles echter van de familie Veldhuyzen (512 panden), Rappange (449) en Pon (393).
De meest besproken vastgoedbelegger in Nederland is prins Bernhard van Oranje. Hij participeert in Pinnacle, het bedrijf dat onlangs Mediapark Hilversum verwierf. De zichtbare portefeuille bedraagt € 40 mln, een kleinere speler in Amsterdam met circa 100 woningen. De prins is bovendien geen directeur. Dat zijn M. de Jong van Nooit meer Slapen en C. Groeneveld. Daarom staat Pinnacle niet in de ranglijst.
Wie er wel in hoort, is de RJB Group, die in is opgericht door Ronny Rosenbaum. Wij konden echter slechts een portefeuille in Nederland van € 209 mln identificeren, terwijl RJB voor € 300 mln investeert in de Valley, en naar verluidt een Nederlandse portefeuille winkels heeft van meer dan € 1 mrd. Daarom volstaan we met de vermelding in de inleiding, in plaats van een kunstmatig lage plaats.
Het afgelopen jaar verloor de wereld van private vastgoedbeleggers drie spraakmakers: retailvastgoedexpert Eric Albada Jelgersma, architect Harry Nefkens en ontwikkelaar Jan Poot. Harry Nefkens was een van de eerste commerciële architecten. Als hij iets zag in een project of een gebied, dan tekende hij niet alleen, maar participeerde hij ook. Hij bleef tot op het laatst betrokken bij de verkoop (Piet Hein Building). Nefkens overleed vlak voor zijn 100ste verjaardag. Jan Poot is bij het grote publiek bekend door zijn niet-aflatende strijd tegen Schiphol. Met in eigen beheer uitgegeven boeken als Grondoorlog, Final Call en Doodzonde maakte hij het zijn tegenstander niet makkelijk, waardoor omstanders soms het zicht op zijn portefeuille én zijn visionaire kwaliteiten kwijtraakten.

(1) Redevco, € 7,4 mrd (Nederland € 420 mln)
De familie Brenninkmeijer heeft haar vastgoed ondergebracht in vastgoedmaatschappij Redevco. In 2018 is deze maatschappij opengesteld voor andere institutionele beleggers (PGGM en Hermes). Bovendien is eind 2018 de stap gezet om niet alleen retail maar ook een woningfonds van € 500 mln op te zetten.

Redevco International, Amsterdam
Ceo: Andrew Vaughan
Redevco Nederland, Amsterdam
Ceo: Clemens Brenninkmeijer

(2) Kroonenberg Groep, € 2,7 mrd
De Kroonenberg Groep vergaarde rond de jaarwisseling zes Hema-vestigingen, de verhuurafdeling scoorde zonder makelaar met huurder Guerrilla in hartje Amsterdam van de vroegere Kasbank. De ontwikkeltak verraste met een omgevingsplan voor het World Fashion Center (Berghaus Plaza), samen met Boelens de Gruyter als gedelegeerd ontwikkelaar.

Kroonenberg Groep, Schiphol
Directeur: Lesley Bamberger

(3) Reggeborgh Vastgoed, € 1,57 mrd
De familie Wessels heeft haar vastgoedbeleggingen ondergebracht in Reggeborgh te Rijssen, waarin ook andere participaties zitten. De beleggingen staan los van bouwconcern VolkerWessels. Zie voor projectontwikkeling de aparte lijst. Reggeborgh Vastgoed staat onder leiding van Mark Bouwens, de schoonzoon van oprichter Dik Wessels, die in 2017 overleed. Reggeborgh werkt samen met institutionele beleggers, bijvoorbeeld met Bouwinvest in Duitsland.

Reggeborgh Vastgoed, Rijssen
Directeur: Mark Bouwens

(4) HB Capital, € 1,1 mrd
HB Capital is het onderdeel waarin Blokker Holding van de familie Blokker het vastgoed heeft ondergebracht. Door de problemen met de winkelketens staat de strategie van Blokker Holding sterk in de belangstelling. In 2018 werd besloten ook de keten met de naam van de oprichter te gaan vervreemden. Dit proces wordt namens de familie geleid door Michiel Witteveen, in het vastgoed bekend door Investore. De portefeuille is een schatting en niet gebaseerd op jaarverslagen.

HB Capital, Laren
Directeur: Richard Dallinga

(5) Ramphastos/Chalet Group, € 900 mln
Marcel Boekhoorn was groot in het nieuws met de herfinanciering voor € 500 mln van de High Tech Campus Eindhoven en de aankoop van Hema door zijn vehikel Ramphastos. Naar aanleiding van herfinanciering van € 500 mln onder leiding van ABN Amro schatte directeur Neggers in het FD de waarde van de High Tech Campus op € 800 mln. Boekhoorn verwierf de campus voor € 425 mln. Tegenover dat succes stond een persoonlijk verlies van € 50 mln op zijn vastgoedportefeuille Chalet (en voor de banken € 150 mln). De portefeuille ging eind 2014 voor het grootste gedeelte naar Kildare. De portefeuille van € 900 mln is een schatting op basis van zijn minderheidsbelang in de High Tech Campus, zijn verworven Hema-portefeuille, zijn belang in Tribes en de restanten van de Chalet Group.

Chalet Group, Amsterdam
Managing director: Kees Besseling
Ramphastos Real Estate/High Tech Campus, Rhenen
Directeur: Jan Willem Neggers
Tribes, Amsterdam
Directeur: Eduard Schaepman

(6) Van Herk Groep/Nagron Nationaal Grondbezit, € 837 mln
Aat van Herk (1951) is een investeerder die vanuit zijn woningportefeuille grote overnames op de beurs heeft gerealiseerd. De laatste tijd is hij vooral bekend vanwege investeringen in biotechnologie, maar de basis vormt de huurinkomsten van woningen. De huidige ceo van Vesteda, Gertjan van der Baan, leerde het vak bij Van Herk. Van Herk maakte in het vastgoed ook naam met de overname van een van de oudste beursgenoteerde vastgoedfondsen, Nagron Nationaal Grondbezit. De € 837 mln betreft het vastgoed van alleen Nagron.

Nagron/Van Herk Groep, Rotterdam
Directeur: Ronald van Oosten

(7)  Urban Interest, € 791 mln
Urban Interest is het vastgoedvehikel van Harry Hilders. Urban Interest kocht vorig jaar het veelbesproken winkelcentrum The Wall in Utrecht voor € 50 mln, samen met John Groenewoud van Built to Build.

Urban Interest, Den Haag
Directeur: Marcel Scholtes

(8) Metterwoon, € 715 mln
Chris Thünnessen is de grondlegger van een van de belangrijkste woningbeleggers in Nederland, met de nadruk op Den Haag en Rotterdam, maar ook met een substantiële portefeuille in Duitsland. Thünnessen is een van de weinig vastgoedtycoons die ook politieke belangstelling aan de dag legde, met sponsoring van Pim Fortuyn en Rita Verdonk.

Metterwoon, Den Haag
Directeur: Chris Thünnessen

(9) Mercurius, € 689 mln
Investeringsvehikel van Henk Stienstra. Gold vele jaren als meest succesvolle vastgoedbelegger in Nederland. Hij lijdt een teruggetrokken bestaan met slechts enkele vertrouwelingen.

Mercurius, Heerlen
Directeur: Frans Herberighs

(10) Breevast, € 594 mln
Breevast was een beursgenoteerde projectontwikkelaar die vooral bekend werd door Hoog Catharijne. Het bedrijf is van de beurs gehaald in de jaren negentig. Frank Zweegers is grootaandeelhouder. De ontwikkelingsportefeuille van de groep waartoe Breevast behoort, bedraagt circa 700.000 m² aan commercieel en residentieel vastgoed in de Belenux en Duitsland. Breevast zal zijn grootse asset in België, de Finance Tower in Brussel, niet desinvesteren, maar aanhouden als belegging. Nadat Breevast zelf het hoofdkantoor van Dropbox in San Francisco ontwikkelde, is deze positie verkocht aan een eindbelegger. Het bedrijf oriënteert zich op nieuwe investeringen in de Verenigde Staten.

Breevast, Amsterdam
Directeur: Henk Brouwer

(11) Newomij, € 574 mln
Newomij is een van de oudste private beleggers in Nederland met het accent op woningen, maar doet gezien de sterke balans ook financieringen en dienstverlening voor verenigingen van eigenaren. Grondlegger Teunis van Wettum is in 2016 overleden. Hij vond dat Newomij (en daarvoor de Bank voor de Bouwnijverheid) centraal moest staan en niet hij als privépersoon. PropertyNL heeft dat gerespecteerd. Hij kwam slechts een keer in de publiciteit, toen hij samen met Cor van Zadelhoff begin jaren ’80 door De Nederlandsche Bank werd gevraagd als curator op te treden bij het faillissement van de Tilburgsche Hypotheekbank.

Newomij, Naarden
Algemeen directeur: Erik-Jan Bulstra

(12) Maarsen Groep, € 467 mln
Maarsen Groep is een van de bekendste ontwikkelende beleggers van Nederland, met Monique Maarsen aan het roer. Aanvankelijk ontwikkelde het bedrijf voor derden, nu concentreert het zich op de verbetering van de eigen portefeuille. Een aantal projecten is gezamenlijk met Zadelhoff.

Maarsen Groep, Amsterdam
Directeur: Monique Maarsen

(13)  Caransa Handelsmij, € 431 mln
Bijna 70 jaar geleden kocht Maup Caransa zijn eerste woningen. Zijn kleinzonen Maurits en Salo hebben zijn werk met hotels, datacentra en kantoren voortgezet. In 2018 ging Caransa een samenwerking aan met CBRE voor de ontwikkeling van een gloednieuw centrum in de Riekerpolder in Amsterdam.

Caransa Handelsmaatschappij, Amsterdam
Directeuren: Maurits en Salo Caransa

(14) Green Real Estate, € 400 mln
Green Real Estate is het vastgoedvehikel van Jan Zeeman, bekend van de textielketen en niet te verwarren met Jo-Roelof Zeeman, de oprichter van NSI. Green Real Estate heeft pionierswerk verricht op het gebied van duurzame beleggingen. De portefeuille is een schatting op basis van eerdere opgaven van de directie en kon niet gebaseerd worden op een jaarverslag.

Green Real Estate, Alphen aan de Rijn
Directeur: Aart Jan Verdoold

(15) Zadelhoff, € 396 mln
Cor van Zadelhoff is oprichter van DTZ Zadelhoff en nog steeds aandeelhouder van de rechtsopvolger Cushman & Wakefield. Na overname verkreeg Van Zadelhoff (80) zijn eigen naam weer terug voor het beleggings- en ontwikkelingsvehikel. Zadelhoff staat voor beleggingen in monumentale panden in Amsterdam (onder meer het Burger Weeshuis, FD-gebouw en Diamantbeurs) en woningen in Londen.

Zadelhoff, Amsterdam
Directeur: Maarten Feilzer

(16) Timeless, € 340 mln
Timeless is het investeringsvehikel van de familie Van Veggel. Oprichter Hans van Veggel was samen met Ton van Dam oprichter van Multi Vastgoed – jarenlang de belangrijkste winkelontwikkelaar van Europa. Na de verkoop heeft Multi zich ontwikkeld tot asset-management organisatie van retail. COD met Bas van Veggel is een van de meest innovatieve ontwikkelaars (zie aldaar). De portefeuille is een schatting.

Hans van Veggel 340 mln
COD, Amsterdam
Managing partners: Bas en Tim van Veggel

(17) Cocon Vastgoed, € 329 mln
Cocon is opgericht in 1982 door de familie Abraham en uitgegroeid tot een specialist in herbestemming van onroerend goed. Vorig jaar ten onrechte verward met Mobeta van Max Abram met € 62 mln vastgoed. Cocon heeft een omvangrijk portfolio, bestaande uit 52 gebouwen, veelal monumenten en 35 medewerkers. Directeur Brian Abraham is tevens voorzitter van de Stichting Professioneel Platform Vastgoed, het platform van grote private beleggers in Vastgoedbelang onder leiding van Jan Kamminga.

Cocon Vastgoed, Amsterdam
Directeur: Brian Abraham

(18) De Hoge Dennen Vastgoed, € 320 mln
De Hoge Dennen is de beleggings- en investeringsmaatschappij van de familie De Rijcke. De ondernemersfamilie startte haar investeringsactiviteiten in 2002 na de verkoop van haar internationale detailhandelsactiviteiten, waaronder de drogisterijketen Kruidvat, de parfumeriezaken ICI Paris XL en het supermarktconcern Groenewoudt.
De Hoge Dennen investeert en belegt in diverse vermogenscategorieën. De private equity activiteiten vinden plaats onder de naam De Hoge Dennen Capital, de vastgoedactiviteiten onder de naam De Hoge Dennen Vastgoed. De € 320 mln is gebaseerd op de vaste activa van het laatste vehikel.

De Hoge Dennen, Laren
Directeur: Marius Coebergh

(19) Rijsterborgh Vastgoed, € 316 mln
Kees Rijsterborgh heeft samen met zijn zoon Edwin steeds zijn stempel op de vastgoedmarkt van groot-Amsterdam weten te drukken. Zij spelen met OfficeZ nu ook in op de groeiende trend naar flexibele kantoorhuisvesting.

Rijsterborgh Vastgoed Amstelveen
Directeur: Edwin Rijsterborgh

(20) DHG, € 309 mln
DHG is het succesverhaal van de als Alfa Romeo-dealer gestarte David Hart. Hij is fervent racer, maar verdiende geld door zich te concentreren op logistiek vastgoed op een moment waarop niemand dat deed. Hij is de grootste ontwikkelaar in Nederland van logistiek vastgoed. DHG wordt gekenmerkt door een actieve manier van het managen en verder ontwikkelen van de portefeuille.

DHG, Schiedam
Directeuren: David Hart en Willem Slager

(21) Wilma Ratingen, € 300 mln
Wilma was eens de grootste woningontwikkelaar van Nederland met de productie van jaarlijks 8000 woningen, een record dat nooit meer is gebroken. Onder leiding van de tweede generatie (Luud Maas) werd Wilma niet alleen in Nederland, maar ook in Duitsland, België en de Verenigde Staten synoniem met een trendsettende ontwikkelaar. Delen van Wilma staan aan de wieg van AM. Nu is onder leiding van de derde generatie (Frank Maas) in Duitsland een poot opgezet en overweegt de familie terugkeer naar Nederland
Wilma, Ratingen Duitsland. De portefeuille is gebaseerd op informatie uit een interview met Frank Maas in Cobouw.

Wilma, Rattingen (Duitsland)
Directeur: Frank Maas

(22) Ronstreet, € 265 mln
Ronstreet is het vastgoedvehikel van de familie De Waal, oprichter van Hij, Zij en We Fashion met merken zoals O’Neill en Van Gils. Directeur Ronald de Waal verkocht in 2018 voor € 94 mln 20 winkelpanden aan ASR Dutch Prime Retail Fund. De portefeuille betreft het vastgoed van WE International 2016.

Ronstreet Properties, Breda
Directeur: Ronald de Waal

(23) Dijkhuis Vastgoed Management, € 226 mln
DVM is het investeringsvehikel van de familie Dijkhuis, beroemd geworden met de bekendste kantoortoren van Nederland, de Rembrandt Tower. Minder bekend is dat DVM een grote woningportefeuille in Amsterdam bezit, eigenaar is van het Hilton Hotel en mede-eigenaar van het Renault-gebouw. De portefeuille is gebaseerd op de Amsterdam Hilton Hotel Maatschappij.

DVM, Amsterdam
Directeur: Femke Dijkhuis (FJD Holding)

(24) Libra, € 220 mln
Libra is het investeringsvehikel van de familie Verhagen, vooral bekend van woningen in Amsterdam.

Libra, Amsterdam
Directeur: M.A. Verhagen

(25) Lisman & Lisman, € 220 mln
De zakelijke geschiedenis van de familie Lisman voert terug tot 1780. De Lismans begonnen als bouwer van binnenvaartschepen en maakten in 1880 de overstap naar woningen en commercieel vastgoed in Utrecht. Na de oorlog werden honderden flats en laagbouwwoningen gerealiseerd en daarna gebiedsontwikkelingen in Zeist, Bilthoven en Maarssenbroek. Daarna werd ook een internationale poot opgezet voor het ontwikkelen, bouwen en het beheer van eigen onroerend goed. Lisman (Sebald) kocht onder meer vorig jaar € 23 mln aan winkels van Bouwfonds IM.

Falcon Capital, Monaco
Directeur: Jan Lisman
Sebald Vastgoed, Hoofddorp
Directeur: Hedde Stegenga
Royal Properties Group, Brussel (België)
Directeur: Gary Lisman