Column Jeppe de Boer: Supermarkten zijn socialer dan we denken

Na bankiers, woningbeleggers en energiemaatschappijen liggen sinds kort ook supermarkten onder vuur bij politiek en pers. Zo moest de personeelsbaas van Ahold–Delhaize op het matje komen in de Tweede Kamer vanwege de bijdrage van het concern aan ‘graaiflatie’. Voor extra publicitair effect werd hem ook het salaris van zijn ceo verweten. Diezelfde ceo moest zich bij de laatste kwartaalcijfers verweren tegen kritiek op hoge winsten en omzetten. Als voormalig aandelenanalist was dit voor mij de wereld op zijn kop. Het zijn signalen die bijdragen aan een negatief beeld van deze sector. Een sector die zich zogenaamd verrijkt over de ruggen van klanten en medewerkers en die maatschappelijke ontwikkelingen aan zijn laars zou lappen. Dit populistische beeld wordt gemakzuchtig neergezet door mensen die zich nooit zorgen hoeven maken over concurrentie of over toegang tot schaars kapitaal. Helaas heeft het weinig te maken met de werkelijkheid.

Supermarkten zijn niet alleen een goede werkgever voor heel veel Nederlanders, ze zijn ook veel socialer dan we denken. Naast hun functie als leverancier van voedingsmiddelen en andere essentiële producten, pakken zij steeds vaker actief hun rol als impactvolle speler binnen de samenleving. Supermarktketens zoals Jumbo, Lidl en Albert Heijn spannen zich fors in om een bijdrage te leveren aan het welzijn van mensen en de zorg voor het milieu. Zeker voor organisaties waar optimalisatie en efficiency vaak voorop staan, is dat een goede en logische ontwikkeling. Supermarkten staan letterlijk door het hele land en zo’n beetje iedere Nederlander komt er wekelijks over de vloer. Hierdoor bieden zij bij uitstek mogelijkheden voor het aanprijzen van duurzame en gezonde voeding, voor het beïnvloeden van consumentengedrag en zelfs voor het versterken van sociale verbindingen.

Neem Jumbo, dat hard werkt aan het terugdringen van afval en het gebruik van minder en betere verpakkingen. De keten helpt klanten bovendien met een afvalwijzer op zijn verpakkingen. Ook wordt ingezet op het gebruik van hernieuwbare grondstoffen en het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele energie. Concurrent Lidl investeert in het aanbieden van een duurzaam assortiment en streeft naar het gebruik van zoveel mogelijk duurzame verpakkingen. Om voedselverspilling tegen te gaan zijn vraag en aanbod optimaal op elkaar afgestemd; voedsel dat overblijft in de winkels krijgt een nieuwe bestemming. De keten wil bovendien in 2025 met de huismerkproducten 20% minder suiker en zout verkopen dan in 2015.

Een mooi voorbeeld van een supermarkt waar social impact een speerpunt werd, is de Jumbo in de Groningse nieuwbouwwijk Meerstad. Het bijzondere gebouw voelt als een Frans marktpleintje en groeit wekelijks als ontmoetingsplek voor de bewoners van deze nieuwe wijk. Naast een winkel is het daarmee een plek van verbinding en saamhorigheid. Met het combineren van winkelfunctie en wijkfunctie vervullen veel supermarkten een rol die vaak onderschat wordt. Het is een wel een belangrijke manier waarop deze commerciële ondernemingen bijdragen aan sociale cohesie in buurten en wijken.

Dat de supermarktketens zich steeds meer bewust zijn van hun social impact is goed nieuws voor consumenten en beleggers. Voor de eerste groep geven deze winkels steeds meer concrete handvatten voor een zelfbewuster, gezonder, milieuvriendelijker en socialer leven. Hiermee blijven zij relevant als aantrekkelijke locaties voor de lange termijn. Dit laatste speelt natuurlijk een rol voor beleggers. Met hun relevantie voor de samenleving blijven supermarkten een duurzame en aantrekkelijke beleggingscategorie.

Jeppe de Boer is managing partner bij Annexum