Marktonderzoek: Bedrijfsruimte en wonen rukken verder op

Ook in 2018 wist de Nederlandse beleggingsmarkt een historisch hoog niveau vast te houden van € 21,6 mrd aan beleggingen. Opvallend zijn de verschuivingen tussen de verschillende vastgoedcategorieën binnen dit beleggingsvolume. Voor het eerst zijn woningen de grootste beleggingscategorie, terwijl in het verleden kantoren altijd het belangrijkste vastgoedsegment vormden. Eén jaar (2010) vormden winkels het belangrijkste vastgoedsegment, maar die tijd ligt inmiddels ver achter ons. Dat concludeert PropertyNL/Ventu Research op basis van de analyse van de transacties die ook de basis vormen voor de PropertyNL Top-1001 Adviseurs. 

Verzevenvoudigd
Vanaf 2012 werden woningen in hoog tempo belangrijker binnen het totale beleggingsvolume in Nederland. In zeven jaar verzevenvoudigden de beleggingen in woningen van € 1,021 mrd in 2012 tot een ongekend hoog niveau van € 7,821 mrd in 2018. Wonen is nu goed voor maar liefst 36,1% van het totale beleggingsvolume.
Kantoren en winkels leveren dus flink in ten opzichte van 2017. Een vastgoedsegment dat ook sterk in opkomst is, zijn de bedrijfsruimten. Het volume steeg verder naar € 3,472 mrd. Ook hier is sprake van een enorme stijging: op het dieptepunt in 2010 werd er maar voor € 451 mln in bedrijfsruimte belegd. 
In de beleggingsmarkt valt op dat Amsterdam onverminderd populair blijft en weer meer volume wist te trekken (+39,7%), maar dat Utrecht (+44,3%) en Rotterdam (+71,4%) het relatief nog beter deden. Den Haag viel flink terug (–41,3%) en Eindhoven bleef vrijwel stabiel. Naast de G5-steden slaagt de rest van Nederland er minder in de belangstelling van beleggers te trekken: het volume daalde zelfs met 34,3%.

Forse sprong
De grote belangstelling voor bedrijfsruimte in de beleggingsmarkt komt ook tot uitdrukking in de gebruikersmarkt: de opname van bedrijfsruimte maakte een forse sprong, van 3,7 mln m² naar ruim 4,5 mln m². In tegenstelling tot kantoren begint bedrijfsruimte nu het hoogste niveau ooit (uit 2008) te benaderen. Maar ook de kantorenmarkt deed het goed in 2018, met een opname niveau van bijna 2 mln m². Een dergelijk niveau werd voor het laatst voor de financiële crisis in 2007/2008 gezien. 
De belangstelling voor winkelmeters geeft precies het tegengestelde beeld te zien van dat van bedrijfsruimte: de opname daalde tot 708.800 m², tegen 805.600 m² in 2017. In de winkelmarkt lijkt daarmee een structurele trend van minder ruimtebehoefte ingezet. Steeds meer wordt winkelruimte dan ook ingevuld door horeca.

Leegstand
Als we het huidige aanbod commercieel vastgoed afzetten tegen de voorraad commercieel vastgoed, blijkt dat de leegstand in de wijken Amsterdam Zuidas, Utrecht Centrum en Den Haag Centrum lager is dan het landelijke gemiddelde. Rotterdam Centrum scoort met een verhouding van 10,8% nog hoger dan het landelijk gemiddelde van 8,6%. Inmiddels is de stroom nieuwe gebouwen (recent gereed, in aanbouw of bouwvergunning) op de beste locaties in Amsterdam en Utrecht al weer behoorlijk op gang gekomen. Gezien de huidige krapte in Den Haag Centrum (leegstand 4,9%) lijkt daar ook weer meer ruimte te zijn voor ontwikkeling van kantoren.

Bijgevoegd: Overzicht marktposities van de adviseurs per vastgoedsegment per corop-regio