Hoofddorp (gemeente Haarlemmermeer), Haarlem en Amstelveen staan in de top drie van steden die het afgelopen jaar het meest zijn vergroend, zo blijkt uit cijfers van de Groene Stad Challenge.
Maar toenemende vergroening is geen vanzelfsprekende zaak, aldus architecten- en ingenieursadviesbureau Sweco, Husqvarna en NL Greenlabel. Zij analyseren sinds 2021 op basis van satellietbeelden, luchtfoto’s en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) de mate van vergroening per buurt en per plaats binnen Nederland. Er doen 124 gemeenten aan mee.
En dan blijkt dat veel steden en dorpen in Nederland minder groen worden. Van de onderzochte steden blijkt slechts 22% afgelopen jaar groener te zijn geworden. Van de dorpen is slechts 18% groener geworden. Alle andere dorpen en steden worden minder groen. De gemiddelde trend is licht negatief met een afname van 2,6% vegetatie. Maar er zijn ook grotere negatieve uitschieters, waarbij vele duizenden vierkante meters groen verloren zijn gegaan.
Het verlies aan groen is vooral te verklaren door een sterke afname van de vierkante meters groen op particulier terrein. Een afname van gemiddeld 21,6% in twee jaar tijd. Een zorgelijke ontwikkeling, vindt Joeri Meliefste van Sweco: “De data bevestigt mijn beeld dat veel mensen hun tuin inrichten met tegels, bestrating en kunstgras. Als we dat met z’n allen veranderen, kunnen we de grootste winst behalen.” Volgens Meliefste zou de focus van gemeentes nadrukkelijker moeten liggen bij die vierkante meters op particulier terrein: “De algehele tendens is dat de gemeente zich niet verantwoordelijk voelt voor vergroening van particulier gebied, terwijl dat 46 % van al het groen beslaat. Het zou daarom goed zijn als gemeenten de vergroening in tuinen meer aanjagen door bijvoorbeeld subsidies op groene daken, het gratis uitdelen van planten en bomen en het ondersteunen van groene bewonersinitiatieven.”
Volgens de initiatiefnemers van de Groene Stad Challenge zijn er meer goede manieren om de negatieve trend om te buigen naar een positieve trend. Zo moet het aandeel groen in de openbare ruimte substantieel hoger. Ook moet het tempo van vergroening omhoog. Door bijvoorbeeld de vergroeningsopgave nadrukkelijk te koppelen aan de vervangingsopgave voor riolering of grote onderhoudsprojecten. Ook kan er veel resultaat geboekt worden door per jaar één of meerdere buurten gericht te vergroenen.