De lijst met de 25 architectenbureaus die in 2022 de meeste vierkante meters commercieel vastgoed hebben opgeleverd.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 1, 27 januari 2023
1 (7) MVRDV
Rotterdam, Shanghai, Paris, Berlijn en New York
72.300 m²
Na de oplevering van The Valley in 2021 leverde MVRDV in 2022 meerdere projecten in Nederland op. Eentje daarvan staat in Den Haag. De Grotiustorens worden inmiddels bewoond. Tripolis Park is een aanvulling op de bestaande ontwerpen van Aldo van Eyck in de directe omgeving, namelijk het Burgerweeshuis en het kantorencomplex Tripolis. Het nieuwe gebouw staat direct naast de snelweg en overschaduwt letterlijk de bestaande bebouwing.
2 (–) JHK Architecten
Utrecht
71.900 m²
JHK Architecten is een middelgroot architectenbureau dat schoonheid door eenvoud nastreeft. Chris de Jonge en Titia Luiten geven leiding aan ongeveer 20 mensen die uiteenlopende opdrachten uitwerken voor voornamelijk voor onderwijs, kantoren of overheid. De hoge plek op de lijst hebben ze onder andere te danken aan het werk dat zij voor ASML doen.
3 (–) UN Studio
Amsterdam, Shanghai, Hongkong, Frankfurt, Dubai en Melbourne
65.000 m²
Uiteraard is deze plek op de lijst te danken aan de oplevering van het nieuwe hoofdkantoor van Booking.com in Amsterdam, met 65.000 m² een van de grootste kantoren van het land. Daarnaast leverde het bureau ook nog een prachtig onderwijsgebouw in Delft op. Het werkt verder over de hele wereld, maar heeft vanwege de oorlog in Oekraïne alle Russische projecten stopgezet. In 2022 werd ook het kantoor in Melbourne geopend.
4 (18) OZ
Amsterdam
60.900 m²
OZ is al jaren een vaste deelnemer aan de Top-25. Dit jaar leverde OZ meerdere gebouwen op. Het meest opvallende gebouw is The Joan, direct naast de snelweg gelegen. Door de schuine lijnen in de gevel lijkt het gebouw te bestaan uit verschuivende gestapelde dozen. Daarnaast werd in 2022 het nieuwe kantoor van medisch bedrijf Galapagos in Leiden geopend.
5 (–) Heembouw
Roelofarendsveen, Berkel & Rodenrijs en Breda
38.500 m²
Heembouw is een bouwbedrijf met een eigen architectenbureau. De oorsprong van het bedrijf gaat terug tot 1939, maar de architectuurtak werd pas in 1996 opgericht. Het stelt het bedrijf in staat klanten een geïntegreerde oplossing van bouw en ontwerp te bieden. En daar is, zo blijkt, behoefte aan. Het leverde meerdere gebouwen op. Zo ontwierp en bouwde Heembouw het nieuwe hoofdkantoor voor het Nederlandse kledingmerk Studio Anneloes.
6 (1) KCAP
Rotterdam, Zürich en Shanghai
37.500 m²
KCAP werkt over de hele wereld. In Nederland leverde het bureau meerdere gebouwen op, maar slechts één daarvan kwam in aanmerking voor opname in deze lijst: een renovatie van twee torens aan de Zuidas. Eentje daarvan bleef kantoor, de andere toren is nu hotel. Het andere project staat ook in Amsterdam. In Amsterdam realiseerde het bureau een woongebouw met de naam The Twins.
7 (15) Atelier Pro
Den Haag
32.300 m²
Atelier Pro staat voor de tweede keer in de lijst. Het bureau leverde twee projecten op. Eentje is toch wel erg bijzonder: de renovatie van een gebouw dat het bureau 20 jaar terug zelf ontwierp. Het andere gebouw is een kantoor voor Anthura, een zaadverdelingsbedrijf. Vanwege de oorlog in Oekraïne heeft het bureau ervoor gekozen geen nieuwe projecten meer in Rusland te doen.
8 (–) PLP
Londen, Tokyo
30.000 m²
PLP is een Engels architectenbureau dat opereert vanuit Londen en Tokyo. 12 partners ontwerpen samen met 160 medewerkers projecten in de hele wereld. Een van die partners is de Nederlander Ron Bakker. Dat verklaart waarschijnlijk ook de aanwezigheid van PLP in Nederland. Het bureau leverde eerder al meerdere projecten op in Den Haag en Amsterdam en werkt aan projecten in Rotterdam. Samen met OZ leverde het dit jaar de tiende toren van het WTC Amsterdam op. De toren is inmiddels voor de helft verhuurd.
9 (–) Kaan Architecten
Rotterdam, Sao Paulo en Parijs
26.000 m²
In 2022 leverde Kaan meerdere projecten in binnen- en buitenland op. Het Koninklijke Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen was een complexe renovatie. In Duitsland werd een universiteitsgebouw in Tübbingen opgeleverd. In Nederland rondde het bureau de gebouwen bij de Zalmhaven(toren) af. Daarnaast haalde het bureau ook een grote opdracht in Nancy (Frankrijk) binnen.
10 (–) ZZDP
Amsterdam
25.500 m²
ZZDP heeft vaker in deze lijst gestaan. Het bureau van Joris Deur en Adam Smit staat ditmaal in de lijst vanwege een groot retailproject en een renovatie van een bestaand kantorencomplex, dat deels ook zal worden omgebouwd tot woningen. Woningbouw is het bureau overigens ook niet vreemd, aangezien het ook dit jaar ook een prachtig project in Amsterdam opleverde. Op bijgaande foto: House Modernes in Utrecht, een kantoor voor Spaces. Dit is een ontwikkeling van Syntrus Achmea Real Estate & Finance. Het oorspronkelijke ontwerp is van Dirk Brouwers, de reconstructie van ZZDP Architecten. Fotograaf: André Russcher.
11 (–) Mies Architectuur
Ede
25.000 m²
Vanuit Ede werkt dit bureau aan opdrachten op het gebied van distributie, maar ook woningbouw, overheid (zo leverde het de afgelopen jaren een aantal brandweerkazernes op) en retail zitten in de portefeuille. Dit jaar gaat Mies samenwerken met Coare Architectuur. Samen denken ze hun klanten nog beter van dienst te kunnen zijn.
12 (–) Inbo
Amsterdam, Eindhoven, Heerenveen, Rotterdam, Amersfoort, Shanghai
22.500 m²
Inbo is een van de grootste architectenbureaus van Nederland. Het doet allerlei verschillende projecten als ontwerper en neemt de uitwerking van projecten voor andere bureaus over. Zo werkte het mee aan Little C in Rotterdam. Hier wordt in tegenstelling tot de Zalmhaventoren in bijzonder hoge dichtheid gebouwd, zonder te kiezen voor hoogbouw. Het project wordt alom geprezen omdat het een meer menselijk alternatief lijkt te bieden voor de hoogbouwtorens.
12 (12) Mecanoo
Delft, New York, Londen en Kaohsiung
22.500 m²
Mecanoo is een oude bekende op de lijst. Dit jaar levert het bureau twee kleinere projecten op, waaronder een bioscoop in Lelystad. Het grootste project in Nederland van Mecanoo ontving eind vorig jaar de definitieve bouwvergunning. De gestegen bouwkosten en de veranderingen op de huurmarkt zorgen er echter voor dat de start van de bouw van The Grace (120.000 m² woningen en voorzieningen) in Den Haag nog even is uitgesteld.
12 (–) RPHS+
Rotterdam
22.500 m²
RPHS+ bestaat al 50 jaar en doet voornamelijk projecten gericht op winkelcentra en woningbouw, vaak ook in combinatie. In Berkel Centrum West komen deze in zes bouwblokken en een paviljoen met een culturele bestemming bij elkaar. Directeur Dirk van de Pol geeft leiding aan 11 werknemers.
15 (–) Cepezed
Delft
22.000 m²
Cepezed maakt bijzonder uitgedachte gebouwen. Het bureau komt regelmatig terug in deze lijst als het voor de markt werkt. Het is daarnaast actief voor overheden en onderwijs. Daarnaast is Cepezed dit jaar begonnen met een samenwerking met Lister Buildings. Samen willen ze grootschalig houten woongebouwen gaan produceren. Doel is 1000–1500 woningen per jaar te maken van biobased materialen.
16 (–) PAM Teunissen
Voorschoten
21.000 m²
Architectenbureau PAM Teunissen leverde dit jaar een nieuw Van der Valk-hotel op. Het bureau ontwerpt regelmatig hotels voor de familie Van der Valk. Het is altijd een platte doos met hospitality en restaurant voor evenementen, gecomplementeerd met een toren met de hotelkamers.
17 (–) Barcode
Rotterdam
17.400 m²
Bij Barcode werken zo’n 70 mensen onder leiding van Caro van de Venne en Dirk Peters. Het bureau heeft een heel diverse opdrachtenportefeuille. In 2022 leverde het samen met BIG het Sluishuis op. Barcode heeft onlangs veel woningbouw gerealiseerd in Amsterdam en Rotterdam, maar werkt ook in het buitenland.
18 (22) Sum Architecten
Hilversum
16.400 m²
Sum Architecten richt zich op de sterk veranderende centrumgebieden en winkelcentra. Door het revitaliseren en het toevoegen van woningbouw ontstaan weer aantrekkelijke gebieden. Dit doet het bureau door heel het land.
19 (–) Broekbakema
Rotterdam
15.500 m²
Broekbakema is een bureau met een lange historie. Toch heeft het in 2022 de FD Gazelle award van het Financieel Dagblad gewonnen voor het snelst groeiende bedrijf. Dit jaar leverde het meerdere projecten op, waaronder een aantal grote gebouwen op de campus van ASML.
20 (–) Moka Architecten
Haarlem
15.000 m²
Moka Architecten is een fusie van Moment Architectuur met Kabbes. Onder de naam Moka gaan zij vanuit Haarlem verder. Moment Architecten heeft vorig jaar het kantoor van All Seas gerenoveerd.
20 (–) Studio Y
Amsterdam
15.000 m²
Studio Y is een klein architectenbureau, dat is opgericht door Erwin Spijker en Wim Lindenbergh. Het bureau doet verschillende projecten en heeft in het verleden al hotels voor Corendon opgeleverd. Met de oplevering van het Corendon Village Hotel komt het bureau voor het eerst in de lijst.
22 (–) Rau
Amsterdam
13.250 m²
Thomas Rau werkt met zijn bureau aan uiteenlopende opgaven. Het bureau heeft samen met Suter+Renner het Intercityhotel in Hoofddorp ontworpen. Het begint dit jaar aan de bouw van een bedrijvenverzamelgebouw in de Eemshaven.
22 (–) Suter+Renner
Küssnacht, Zwitserland
13.250 m²
Suter+Renner is een Zwitsers architectenbureau. Er werken 15 stafleden aan strakke Zwitserse no-nonsense gebouwen. Het bureau ontwerpt hotels en opslag rondom vliegvelden. Zo komen ze ook in deze lijst terecht.
22 (–) De Zwarte Hond
Groningen, Rotterdam en Keulen
13.250 m²
De Zwarte Hond leverde dit jaar de mooiste supermarkt van Nederland af. De Superhub Meerstad is een beleving op zich. Met de dubbele hoogte en kenmerkende houten constructie is het een instant icoon.
25 (–) Architectenbureau Houben/Van Mierlo
Eindhoven
12.250 m²
Houben/Van Mierlo staat voor het eerst in deze lijst. Het bureau is in 2002 opgericht door Jelle Houben en Bas van Mierlo. Zij geven samen leiding aan een staf van 15 personen. Het bureau leverde dit jaar drie projecten op voor MWPO.