Rabo: 'Ook al is er weer uitstel, die Omgevingswet en de Wkb komen er echt'

Met uitstel van de nieuwe Omgevingswet gaat ook de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (de Wkb) nog niet per 1 januari 2023 in.

Volgens de Rabo Bouwupdate van Rabo REF doen ondernemers in de sector er goed aan om zich voor te bereiden op deze nieuwe wet, ooit komt die er namelijk echt.

Het doel van de Wkb is een betere bouwkwaliteit door een betere interne borging van die kwaliteit door de sector zelf. Of, in iets meer woorden: een kwaliteitsverbetering in de bouw, betere borging daarvan en een sterkere positie van de consument. Om dit te bereiken wordt de aansprakelijkheid van aannemers vergroot en wordt de kwaliteit van het bouwwerk extern getoetst door een onafhankelijke partij; de kwaliteitsborger. Een verklaring van deze kwaliteitsborger bij gereedmelding wordt bovendien voorwaarde voor ingebruikname.

Ook toetsing tussendoor

Momenteel wordt gebouwd op basis van goedkeuring vooraf, waarbij de gemeente het bouwplan toetst aan het Bouwbesluit. Straks moet de aannemer tijdens de bouw en als het bouwwerk gereed is, aantonen dat zijn bouwwerk aan de gestelde eisen voldoet.

Aannemers krijgen door de komst van de nieuwe wet meer taken, de rol van gemeenten moet juist kleiner worden. Zij toetsen bouwplannen straks vooraf aan het omgevingsplan (het omgevingsplan vervangt straks onder de Omgevingswet het bestemmingsplan en de beheerverordening uit de Wet ruimtelijke ordening). Ook moeten ze voor aanvang van de bouw van de opdrachtgever of initiatiefnemer een door een kwaliteitsborger vastgestelde risicoanalyse en een borgingsplan ontvangen. Aan het eind van het traject controleren zij of het “dossier bevoegd gezag” met daarin ook de Verklaring van de kwaliteitsborger compleet zijn.

Doel is nu 1 juli

Dat de Wkb is uitgesteld hangt samen met het besluit de Omgevingswet uit te stellen. De Omgevingswet bundelt en moderniseert allerlei bestaande wetten voor de leefomgeving. Oorspronkelijk zou de Omgevingswet al op 1 januari 2021 ingaan. Onder meer vanwege corona werd toen besloten tot uitstel. Daarna werd duidelijk dat de ICT die de nieuwe wet moet ondersteunen nog niet op orde was. Het zogeheten Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) bleek nog onbetrouwbaar. Daarom is de invoerdatum nog een paar keer opgeschoven, het meest recent dus tot 1 juli 2023.

De inwerkingtreding van de Wkb is, net als de Bbl die het oude Bouwbesluit moet vervangen, gekoppeld aan de omgevingswet en is daarom steeds ‘mede-uitgesteld’. Belangrijk om te onderstrepen is dat de invoering van de Wet kwaliteitsborging niet afhangt van politieke besluitvorming. Dat de Wkb dus opnieuw is uitgesteld komt niet door die Wkb zelf, maar door de digitale hobbels in de Omgevingswet.