Nationaal Congres over stikstofuitspraak: Uitstel is geen afstel

Hoofdredacteur Wabe van Enk is gevraagd om op eigen gezag de dag samen te vatten in zeven conclusies .

Stelling 1
Het Rijk is vastbesloten om samen met de markt de effecten van de stikstofuitspraak van de Raad van State te verzachten. Verevening en nieuwe contracten moeten voorkomen dat het angstscenario voor halvering van de woningproductie wordt bewaarheid. Vertraging kan niet worden voorkomen, maar in dit geval is uitstel geen afstel.
 
Stelling 2
VNO-NCW en politiek kunnen elkaar vinden wanneer de miljarden van het Wopke–Wiebes Fonds gebruikt worden voor investeringen in infrastructuur en niet als verkapte overdrachtsuitgaven. Denk bij dat laatste aan hogere salarissen om het wetenschappelijk onderwijs te verbeteren. Concreet wil Hans de Boer Schiphol op Zee, met 200.000 woningen op de plaats van de huidige luchthaven.

Stelling 3
Het Rijk en de markt kunnen elkaar niet vinden in de regiefunctie. Het Rijk heeft bewust gekozen voor decentralisatie, omdat de vastgoedmarkten zo van elkaar verschillen. Sturing à la Singapore klinkt leuk op vastgoedcongressen, maar past niet bij Nederland, waar polderen het devies blijft. Het Rijk wil meehelpen met gebieden waar vijf woondeals zijn gesloten: de Metropoolregio Amsterdam, de zuidelijke Randstad, Utrecht, Groningen en Eindhoven. Daarvoor is € 1 mrd beschikbaar. Voor regionale knelpunten is een ander potje van € 900 mln.

Stelling 4
De institutionele beleggers verenigd in IVBN willen dat het Rijk bijspringt om de onrendabele top bij investeringen in vastgoed te subsidiëren. Hierdoor zouden veel meer sociale huurwoningen gerealiseerd kunnen worden. Het Rijk wil dit beperken tot de gebieden met de woondeals.

Stelling 5
De ontwikkelaars verenigd in de Neprom willen juist dat het kabinet geen generieke steun verleent, maar strikte voorwaarden stelt aan steun. Alleen zo zien de ontwikkelaars kansen om hoogwaardige, duurzame gebiedsontwikkeling van de grond te krijgen, maar op het moment dat er generieke steun komt, krijgen zogenoemde ‘freeriders’ vrij spel. Freeriders zijn geen serieuze ontwikkelaars, maar speculanten die hun zakken vullen door posities in te nemen en te vertragen.

Stelling 6
Het Rijk jaagt op corporaties die op hun beurt de woningbouw moeten aanjagen. De corporaties kunnen putten uit diverse potjes, waaronder een nieuw fonds van € 1 mrd. Dat de corporaties dat afdoen als een sigaar uit eigen doos van hun verhuurderheffing, ziet het ministerie als politiek statement. Een belastingvoordeel is ook een voordeel.

Stelling 7
Er gaapt een kloof tussen het werk van het Netherlands Foreign Investment Agency en de grote steden, die vaak als gemeentelijke grondbedrijven concurreren om bedrijven aan te trekken, goede voorbeelden zoals Holland Metropole op de Expo en Mipim daargelaten. De NFIA is bijvoorbeeld met 325 Britse bedrijven in gesprek die verhuizing naar Nederland overwegen, maar gemeenten en vastgoedadviseurs weten hier te laat van, laat staan dat zij op tijd passende huisvesting kunnen bieden. Een overkoepelend instituut zou hier soulaas moeten bieden.