Dick van Well ontvangt mij op zijn kamer in het Dura Vermeer hoofdkantoor te Zoetermeer. Niet een kantoor dat past bij de schaal en klasse van het bedrijf. Vandaar dat men met smart wacht op de bouwvergunning voor de nieuwe zetel op Rotterdam Airport. Dick zal dat als directievoorzitter niet meer meemaken. Zolang wil hij niet meer wachten met de overdracht van zijn mandaten. door Anne Bodzinga PropertyNL Magazine 18 september 2008 nr.14
Dick van Well ontvangt mij op zijn kamer in het
Dura Vermeer hoofdkantoor te Zoetermeer.
Niet een kantoor dat past bij de schaal en klasse
van het bedrijf. Vandaar dat men met smart wacht op de
bouwvergunning voor de nieuwe zetel op Rotterdam
Airport. Dick zal dat als directievoorzitter niet meer meemaken.
Zolang wil hij niet meer wachten met de overdracht
van zijn mandaten.
door Anne Bodzinga
PropertyNL Magazine 18 september 2008 nr.14
Dick en ik kennen elkaar al 15 jaar. Onze echte eerste
ontmoeting was op een ochtend in het voorjaar van 1997
om half zeven bij mij op kantoor van BPF Bouw in Amsterdam.
Na een troosteloze strijd tussen steeds hogere
echelons van BPF versus de Bouwcombinatie Java Eiland
(Dura, Hillen & Roosen, Verwelius) moeten Dick
en ik het maar zeggen. Beide hebben we voor zeker 5
ton aan guldens en 5 kilo aan gewicht juridische stukken
in onze tassen. We zijn door onze mensen en onze
adviseurs gebriefd en tot de tanden gewapend. Daar zitten
we – elkaar verkennend – aan de koffie. Het klikt.
Geen vooroordelen, geen rancunes. Open en objectief
praten we met elkaar. Een oplossing zit mogelijk in de
lucht. Maar het verschil is 28 miljoen op zo’n 130 miljoen.
We stellen vast: BPF wil te weinig betalen en de
combinatie vraagt te veel. En er wordt te veel ruzie gemaakt
en te weinig gebouwd. De oorzaak van de problemen?
Het inschakelen van foute adviseurs door BPF bij
de bouwvoorbereiding. En zo’n probleem is geëscaleerd
tot dit gigantische verschil. Dick en ik kijken elkaar aan.
Hoeveel te veel? Hoeveel te weinig? Laten we het maar
eens opschrijven. Om zeven uur is het verschil nog 2
miljoen ten nadele van de combinatie. We spreken af
dat we een deal hebben en dat Dick en ik gaan bepalen
bij oplevering of die 2 miljoen nog door BPF moet worden
betaald. Alleen bij goed gedrag van alle partijen.
Eventuele claims moeten in mindering worden gebracht.
Tot grote teleurstelling van de advocatenkantoren
hebben wij onze afspraak op een paar A-4tjes uitgeschreven.
Gewoon bouwen wat in het bestek staat,
elkaar helpen bij problemen en geen claimgedrag bij
130 miljoen. Prijsvast tot einde werk. Ondanks waarschuwingen
laten we het bij die A4-tjes.
In 1998 vieren we met alle mensen die bij de bouw betrokken
zijn (een kleine duizend mannen en vrouwen)
de feitelijke oplevering van Java Eiland: ruim 700 riante
appartementen en grachtwoningen, een parel voor de
portefeuille van BPF Bouw, zowel architectonisch, stedenbouwkundig
als qua belegging.
Levensless en
Dick groeit op in de Rotterdamse volkswijk Crooswijk.
Hij is daar trots op. Hij kijkt voetbal bij H.O.V. (Hoop
op Vooruitgang) en die slogan blijft ook al die jaren
daarna bij hem gelden. Hij krijgt in Crooswijk zijn levenslessen
bij het knikkeren: knikker nooit (meer) met
mensen, waarvan je niet weet waarom je verliest! Dat
past Dick nog steeds met succes toe. Na de middelbare
school gaat hij aan het werk en doet tegelijk de avond-
HTS weg- en waterbouw en daarna nog eens bedrijfseconomie.
Door de combinatie werken/leren weet Dick
efficiënt met tijd en geld om te gaan. Na deze studies
komt Dick bij Dura, dé bouwer van het naoorlogse Rotterdam
met aan het hoofd Daan Dura, de ongekroonde
koning onder de havenbaronnen. Dick doorloopt de
hele bedrijfskolom. Van bedrijfsbureau, calculatie,
werkvoorbereiding tot productie. Hij ligt goed bij de familie.
Weet wat te doen, open en eerlijk, goed onderhandelaar
en bouwt aan een groot netwerk. Kortom,
Dick is de man waarop Dura bouwt.
Wij kiezen voor een lunch met zeetong in het naastgelegen
restaurant ‘De Sniep’. Zeer tegen onze gewoonte
in bestellen we tussen de middag de huiswijn. Een glas
witte wijn uit Chili. Niet slecht, maar wij zijn meer van
de Meursault en de Puligny. Waar heb je het dan over?
Over zijn trots? Natuurlijk, zijn dochters, schoonzoons,
kleindochter. Maar zeker ook over Margret, zijn vrouw,
die een grote steun is voor Dick, ook in zakelijk opzicht.
Zij is veel meer dan een gastvrouw voor de zakenrelaties.
Zij zorgt ervoor dat relaties vrienden worden, ook
in slechte tijden. Margret is voor velen een steun en
toeverlaat.
Dan komen de voorbeelden van Dicks werk, van durf en
inzicht, van gevoel voor techniek en commerciële creativiteit.
Hij realiseert in combinatie de eerste grote overkluizing
van een snelweg, het gebouw voor ING (toen
Nationale Nederlanden) over de Utrechtsebaan te Den
Haag. Met de Siemenslocatie in Zoetermeer scoort zijn
bedrijf door zo’n groot project (140 miljoen gulden) in 13
maanden te realiseren. Groenendaal op de Rotterdamse
Blaak komt spontaan bij hem op, omdat Dick dit project
zelf helemaal heeft voorbereid. Van recente datum is ‘De
Brug’ voor Unilever Rotterdam, een hypermoderne
‘doos’ op palen die boven de historische margarinefabriek
is gezet. Als techneut kan hij ook genieten van het
A9/A4 viaduct. Dit viaduct is gebouwd langs de weg en
later 90 graden gedraaid en op zijn plaats gezet. Het is
geen complete lijst, het vertelt ook niet wat er allemaal
misging tot ze uiteindelijk allemaal met feest konden
worden opgeleverd; maar het zijn projecten waar hij uiteindelijk
trots op is en blijft.
Families
Dick is ook een organisator en onderhandelaar. Dat
blijkt bij de fusie tussen de Rotterdamse Dura en de
Noord-Hollandse bouwer Vermeer. Hij heeft de families
op één lijn gekregen (met een meerderheid voor Dura).
Hij is heel duidelijk over de verantwoordelijkheid binnen
de onderneming. Hij vindt het fijn dat hij niet te
maken heeft met een abstracte massa aandeelhouders,
maar de concrete families Dura en Vermeer. Dick: ‘Met
hun geld doen wij zaken. Het is hun bedrijf waar wij
trots op zijn. Ze kijken naar consistentie, naar continuïteit.
Winst is een middel, winst is geen doel op zich. Dit
geeft het werken in zo’n bedrijf een extra dimensie. Een
gevoel van comfort en saamhorigheid met respect voor
de verhoudingen overigens, want het brengt ook extra
verplichtingen met zich mee. Je moet wel een keer links
als jij denkt dat rechts beter is, ook al draag jij alle directe
verantwoordelijkheid. Bij ons is bijvoorbeeld duidelijk dat
we niet in het buitenland werken. Dat past niet bij de familiecultuur.
Ik vergelijk het met de sport. Voetbal is geen
handbal. Bij handbal mag iedereen de bal in de hand pakken.
Ik hou het bij voetbal. Alleen de aandeelhouders mogen
de bal met de handen pakken. En in het slechtste geval
ook uit het net vissen.’
‘Het familiebedrijf vergt ook extra zorg. Ik heb niet alleen
te maken met het imago van Dura Vermeer maar ik draag
ook zorg voor het imago van twee families.’ Dick heeft dat
meegemaakt bij de fraudeonderzoeken naar aanbesteding
in de bouw.
Ook bij Dura Vermeer zijn de regels over integriteit en
compliance aangescherpt. Dick: ‘Ik vind het nog belangrijker
dat je er met elkaar over praat dan dat je regels stelt.
Maar ook dat laatste moet: er is afscheid genomen van de
oude aanbestedingssystematiek. Die was ondoorzichtig en
leidde tot verwarring. Het is nu duidelijk voor iedereen.
De prijzen zijn echter niet lager voor de opdrachtgever geworden.
De bescheiden winsten van de bouwers (2% tot 4
% op de omzet) zijn ook gebleven. Door te scherpe regels
en “Europa” gaat echter veel geld verloren om de 100%
mededinging tot haar recht te laten komen. Toch zie ik
lichtpuntjes want (overheids)opdrachtgevers krijgen ook
meer gevoel voor alternatieve aanbiedingen met bijvoorbeeld
efficiëntere oplossingen en afkoop van exploitatie.’
Hoe houdt Dick zijn mensen bij de les: wat mag wel en
wat mag niet? Dick heeft videopresentaties laten maken
om iedere werknemer bij het creëren van een integriteitscultuur
te betrekken. Maar belangrijker nog misschien
dan regels op het gebied van seksuele intimidatie,
klokkenluider en compliance officers, is zijn eigen gedrag,
zo vindt hij. ‘De hoogste bazen moeten alert blijven
en in de spiegel kijken. Iedere dag weer.’ Bij gesprekken
op de werkvloer, hield hij zijn mensen het volgende voor:
de betonbouwer mag een keer een zak specie meenemen
voor thuis, maar de boekhouder mag dat niet. De boekhouder
mag een keer een kopie maken voor een trouwerij,
maar de betonbouwer mag dat niet.’ Anders dan bij
veel andere bedrijven is aandacht voor duurzaamheid bij
Dick geen PR, maar een persoonlijk onderwerp. Hij
kreeg in 2005 de Wolfert van Borselen penning voor
maatschappelijk ondernemen. Dura Vermeer is specialist
in warmte/koudeopslag. Hij past dat consequent toe
in eigen gebouwen. Er is een structurele samenwerking
met de TU Delft op dit gebied.
Dick is betrokken bij veel zaken buiten het bedrijf. Bij
maatschappelijke organisaties en brancheorganisaties.
Ook wordt Dick soms gevraagd de werkgevers in de bouw
(mee) te vertegenwoordigen naar het kabinet. Na zijn terugtreden
in 2010 zal hij een deel van die zaken blijven
doen. Naast natuurlijk zijn bijzondere rol als voorzitter
van Feyenoord, zijn tweede liefde. Dick kijkt speciaal uit
om met zijn kleinkinderen leuke dingen te gaan doen,
maar vakanties zullen wel kort blijven. Lang van huis zijn
vindt hij niks. ‘Ik wil wel een uitzondering maken voor de
wereldkampioenschappen voetbal in Zuid-Afrika. Daar
wil ik lang van genieten.’
Dick kiest voor een foto op Java-eiland. ‘Dat staat mooi in
PropertyNL’, vindt hij. En als afsluiting over zijn karakter:
een goede collega zei een paar jaar terug tegen hem: ‘Wie
het laatste woord heeft, moet het niet als eerste nemen.’
In 't kort
• D irectievoorzitter
Dura Vermeer
en voorzitter
Feyenoord
• Bracht families
Dura en Vermeer
samen voor fusie
• Aangescherpte regels
voor integriteit
en compliance
Kader: Profiel Dick va n Well
De geïnterviewde in de eerste aflevering van deze nieuwe rubriek is Dick van
Well (1948). Hij zat op de HTS en trad in 1973 in dienst van Dura, waar hij
sinds 1984 in de hoofddirectie zit, sinds 1997 als voorzitter van de raad van
bestuur. Van Well heeft talrijke nevenfuncties waarvan het voorzitterschap
van Feyenoord het meest bekend is. Hij is drager van de Wolfert van Borselen-
penning voor maatschappelijk betrokken ondernemen. In 2010 zal hij
zijn functie overdragen aan Jan Wierenga.
Kader: Profiel Anne Bodzinga
Anne Bodzinga (1947) interviewt voor PropertyNL een
aantal grootheden uit bouw- en vastgoed. Hij doet dat
op persoonlijke wijze tijdens een lunch met generatiegenoten
die hem tijdens zijn carrière bijzonder hebben
getroffen. Bodzinga nam in 2008 vervroegd afscheid
als voorzitter van BPF Bouwinvest, de vastgoedonderneming
van het bedrijfspensioenfonds voor de Bouwnijverheid
waar hij 12 jaar had gewerkt. Bodzinga groeide op in Assen, doorliep
de HTS in Groningen en studeerde aan Nyenrode (marketing). Na posities bij
onder meer Van Egteren werd hij directeur marketing van Wilma Groep (1981).
Na een uitstap bij Slokker werd hij in 1994 algemeen directeur bij het Woningfonds
van ABP, nu Vesteda. In 1996 kwam hij bij BPF Bouwinvest.
