In de rubriek Covid & Property berichten PropertyNL en PropertyEU over achtergronden van de impact van het coronavirus op vastgoed. Vandaag deel 12 van de hoofdredacteur van PropertyNL, Wabe van Enk, over een dealmaker in Nederland die wel door de crisis heen kijkt: de combinatie van Angelo Gordon en APF met de aankoop van het Telegraaf-gebouw en de verkoop van het Life-gebouw in Papendorp.
Voor degene die denkt dat de markt thuis op de kinderen past: bij joint venture Angelo Gordon/APF International en adviseur Cushman & Wakefield plus de juristen van Osborne Clarke en de fiscalisten van PWC zullen juist flink overuren zijn gemaakt.
Angelo Gordon en APF hebben namelijk vandaag bekendgemaakt het gebouw Life in Papendorp te hebben verkocht en tegelijkertijd hebben ze het Telegraaf-gebouw aan de Basisweg gekocht. Gisteren maakte de combinatie al de verkoop bekend van het monumentale grachtenpand Herenstaete aan de Herengracht in Amsterdam voor bijna € 50 mln.
Life in Utrecht is een bijzonder gebouw, dat de joint venture in 2017 kocht voor € 13 mln, met succes renoveerde, verhuurde en nu heeft doorgeplaatst aan Aspen Real Estate Investments voor een niet bekend gemaakt bedrag. Wij schatten dat het gebouw van 15.000 m² met een vraaghuur van € 170 per m² tussen de € 40 mln en € 50 mln heeft opgebracht.
Wie zijn deze partijen, die zo dwars tegen alle coronasentimenten in hun slag slaan? APF International is een Nederlandse investeerder en fondsenbouwer, die in 2004 is opgericht door de oud-Vastned-ceo Kor Streefkerk. Wiggert Karreman verruilde Deloitte voor het APF-avontuur en liet het bedrijf uitgroeien. In juni 2019 had APF een portfolio van € 1,4 mrd, 81 gebouwen en 650.000 m², met ruim 20 fondsen.
Voor buitenstaanders klinkt dit groots, maar om echt dé dealmaker van Nederland te worden heb je diepere zakken nodig. Die heeft Karreman gevonden bij de Amerikaanse investeringsmaatschappij Angelo Gordon, die is opgericht door Michael Gordon. Angelo Gordon heeft € 38 mrd onder beheer. Onze collega’s van PropertyEU kijken niet op van zulke bedragen: Blackstone, Hines, Brookfield, Nuveen zitten boven de € 100 mrd, terwijl CBRE Global Investors met Nederlandse roots ook drie keer zo groot is, maar de Nederlandse marktleider op pensioenen APG is van vergelijkbare omvang.
De combinatie Angelo Gordon en APF is in staat het verschil te maken. Anders dan Nederlandse pensioenfondsen kunnen zij veel meer risico’s nemen. ‘Ons anticyclisch denken geeft ons de voorsprong en het inzicht dat we nodig achten om voorop te blijven lopen in de markt met het oog op het hoogst haalbare en duurzame rendement’, aldus Karreman op zijn website.
Neem het bijzondere gebouw Life aan de Van Deventerlaan 31–51 in Papendorp in Utrecht. In 2017 vertrok huurder KPN. Daarom durfden veel investeerders niet toe te happen en ging het voor maar € 13 mln naar de Nederlands/Amerikaanse combinatie van Angelo Gordon en APF. Zij verbouwden het kantoor en voegden er een nieuw concept aan toe, ‘tailer made hospitality office-concept’ Briggs.
Tegelijk stroopten ze de markt af voor nieuwe huurders: T-Systems (een dochter van Deutsche Telecom) was de trekker. Dat sloot in april 2018 het huurcontract af, terwijl pas in augustus van dat jaar de herontwikkeling klaar was. Een andere grote vis werd in augustus vorig jaar binnengehaald met organisatie-adviesbureau Berenschot. De adviseurs zijn van plan om komende zomer te verhuizen. Ceo Hans van der Molen: ‘Life past goed bij de toekomst van Berenschot: flexibel, modern en duurzaam.’
Angelo Gordon/APF hoopt nog zo’n rit te kunnen maken met het kantoor van De Telegraaf. De krant van wakker Nederland is opgegaan in Mediahuis Nederland en moet saneren. Daarbij past het niet om het complex van 42.000 m² aan de Basisweg 30 in Amsterdam Sloterdijk in portefeuille te hebben, laat staan dat de uitgever nog eens gebruik zou kunnen maken van de optie om nog eens 60.000 m² te ontwikkelen. Dat is een nieuwe klus voor Angelo Gordon/APF. Velen zouden hier in deze tijd slecht van slapen, maar gelukkig zijn er partijen die door een crisis heen kunnen kijken.
Gerelateerde artikelen:
