Top-40 vastgoedjuristen: profielen kantoren

1. Marktleiders
   
   Loyens & Loeff
   Aantal vastgoedjuristen: 124
   Aantal vestigingen: 12, waarvan 3 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: Wilfred Groen
   Loyens & Loeff ontstond rond de eeuwwisseling uit een fusie tussen het fiscale kantoor Loyens & Volkmaars en het advocaten- en notarissenkantoor Loeff Claeys Verbeke. Bij de onderneming werken nu ongeveer 900 advocaten, belastingadviseurs en notarissen. Loyens & Loeff heeft een lange traditie met de geïntegreerde werkwijze van belastingadviseurs, advocaten en notarissen. De Nederlandse vastgoedsectie wordt aangestuurd door Wilfred Groen. Ariane Brohez is onlangs als partner toegetreden in de praktijkgroep Vastgoed in het Brusselse kantoor van Loyens & Loeff. De cliënten kwamen ook dit jaar uit Nederland, de VS, het VK, Duitsland en Singapore en andere delen van Azië. Loyens Loeff adviseerde onder meer Blackstone/M7 bij de aankoop van de Hansteen-portefeuille, Zurich Insurance Company bij de aankoop van het pand van Hudson’s Bay aan het Rokin, King Street bij de verkoop van de Bright Offices te Amsterdam aan een Frans pensioenfonds en Axa bij de aankoop van NHow Amsterdam RAI-hotel.
   
   Houthoff Buruma
   Aantal vastgoedjuristen: 73
   Aantal vestigingen: 5, waarvan 2 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: Jan Cees Kuiken en Herman Lohman
   Meer dan een decennium geleden bundelden twee advocatenkantoren, Houthoff en Buruma Maris, hun krachten en fuseerden tot Houthoff Buruma. Deze onderneming is uitgegroeid tot een van de grootste advocatenkantoren in Nederland, met meer dan 290 advocaten, notarissen en belastingadviseurs. Daarvan houden er meer dan 70 zich minimaal de helft van hun tijd bezig met vastgoedzaken. Houthoff verwacht onder andere ook op het op het gebied van energie en duurzaamheid verder te kunnen uitbreiden. Het kantoor is aangesloten bij het samenwerkingsverband Lex Mundi. Het advocatenkantoor is betrokken bij de ontwikkeling van Leidsche Rijn Centrum en Mall of the Netherlands in Leidschendam. Ook kunnen de juristen grote portefeuilletransacties op hun conto schrijven, zoals de verkoop van 16 winkelcentra door NSI, de kantorenverkoop door het Basisfonds Stationslocaties en het onderbrengen van de woningportefeuille van Dela bij Amvest. En dit is nog maar een kleine greep uit de projecten en transacties waarbij Houthoff betrokken was.
2. Internationale voortrekkers
   
   AKD
   Aantal vastgoedjuristen: 83
   Aantal vestigingen: 6, waarvan 4 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: Marc Wintgens
   AKD nam vorig jaar belastingadvieskantoor Luminous Tax Matters over en onlangs is de fiscale vastgoedtak uitgebreid met prof. René van der Paardt, die daarvoor bij Loyens & Loeff werkte. Het streven is de fiscale praktijk in twee jaar te laten groeien naar circa 40 fiscalisten. Naast de werkzaamheden voor OVG en DW heeft AKD ook diverse buitenlandse vastgoedfondsen (waaronder Catella) geadviseerd bij de koop van residentieel vastgoed in Nederland. Op logistiek gebied zijn onder meer WDP en Prologis belangrijke opdrachtgevers. Gebiedsontwikkelingen waarbij het kantoor betrokken is zijn onder meer Perkpolder in Zeeuws-Vlaanderen, Stappegoor in Tilburg, Strijp S in Eindhoven en Nieuw Westland in Zuid-Holland. Het kantoor telt als geheel bijna 250 advocaten, notarissen en belastingadviseurs, waarvan ongeveer een derde zich substantieel bezighoudt met vastgoedzaken. AKD heeft 6 vestigingen – naast de 4 Nederlandse ook één in Luxemburg en Brussel – en is aangesloten bij het internationale samenwerkingsverband Interlaw. Om de groei beter te kunnen managen is Mark Kater aangesteld als cfo en coo.
   
   Allen & Overy
   Aantal vastgoedjuristen: 36
   Aantal vestigingen: 44 (waarvan 1 in Nederland)
   Hoofd vastgoedsectie: Leon Hoppenbrouwers
   Allen & Overy adviseerde bij de herfinanciering van de Wisdom-portefeuille, 6 kantoren die Vivat/Anbang Insurance Group overnam van Blackstone. Ook waren juristen betrokken bij de overname van een deel van het Hojel-complex in Utrecht. Verder adviseerde Allen & Overy Booking.com bij de turn key ontwikkeling van hun nieuwe kantoor in Amsterdam, middels forward funding. De advieswerkzaamheden betroffen ook ruimtelijke ordening en fiscaliteit. Forward funding houdt in dat de eindgebruiker zelf de financiële middelen ter beschikking stelt voordat het project is gerealiseerd. Dit is bijzonder bij de turnkey ontwikkeling van commercieel vastgoed en komt nog steeds niet vaak voor in Nederland. Ten slotte zijn Jumbo en dochtermaatschappij La Place klant van Allen & Overy, zij kregen bijstand bij de overname van 18 AC Restaurants van GR8 Investments. De overgenomen restaurants worden omgebouwd naar Jumbo-formule La Place.
   
   Baker McKenzie
   Aantal vastgoedjuristen: n.b.
   Aantal vestigingen: 1 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: n.b.
   Dit aan de Zuidas gevestigde kantoor kan een aantal grote projecten op zijn conto schrijven. Naast A’dam toren en filminstituut Eye worden twee iconische torens gebouwd, het congreshotel Maritim Amsterdam en een woontoren. Het ontwikkelconsortium met de Oostenrijkse vastgoedbedrijven IES Immobilien en Invester United Benefits wordt juridisch begeleid door Baker McKenzie. Ook adviseerde het advocatenkantoor Deka bij de aankoop van het 105.000 m² grote Europese distributiecentrum van VidaXL op Trade Port Noord in Venlo. Baker McKenzie heeft wereldwijd 13.000 mensen aan het werk, waarvan ruim 6000 ‘fee earners’. 1600 van hen zijn partner in de onderneming. Op het Amsterdamse kantoor zitten 180 advocaten, notarissen, fiscalisten en economisten. Vastgoed is een van de vele sectoren waarmee zij zich bezighouden, verder onder meer ook hotels, energie en de automotive industrie. De overname door Daimler van Athlon Car Lease International is daarvan een voorbeeld.
   
   CMS
   Aantal vastgoedjuristen: 43
   Aantal vestigingen: 71 (waarvan 2 in Nederland)
   Hoofd vastgoedsectie: Hein van der Meer
   Mede vanwege de fusie in Engeland tussen CMS en Nabarro en Olswang neemt het aantal internationale transacties waarbij CMS betrokken is verder toe. Evenals het voorgaande jaar begeleidt CMS COD bij de ontwikkeling en verkoop van het NHow RAI-hotel. Deze transactie is kenmerkend voor de groei die CMS de laatste jaren heeft gemaakt in de hotelsector. Dit geldt ook voor onder andere de herontwikkeling van Osdorp en het distributiecentrum van Vida XL in Venlo. Nieuwe transacties waren de dispositie van een parkeergaragefonds van Bouwfonds IM met assets in zes Europese landen (dealwaarde € 270 mln). Verder heeft CMS Bouwinvest bijgestaan bij het sluiten van een turnkey koopovereenkomst en een huurovereenkomst voor een nieuw hotel op het Reval-eiland in de Houthavens. Het zal worden geëxploiteerd door City ID Group. Andere projecten in de opdrachtenportefeuille zijn de aankoop van het distributiecentrum van IJsvogel in Ede door Triuva en verkoop van Green Campus door Commerzbank.
   
   De Brauw Blackstone Westbroek
   Aantal vastgoedjuristen: 9
   Aantal vestigingen: 7, waarvan 1 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: Mark Rebergen
   De Brauw Blackstone Westbroek is sinds de verhuizing in 2009 van Den Haag naar The Rock op de Zuidas snel gegroeid. Het advocatenkantoor telt inmiddels 21 partners en in totaal 650 medewerkers die vanuit de kantoren in Amsterdam, Singapore, Londen, Beijing, Brussel en New York opereren. Het kantoor is aangesloten bij het ‘Best Friends Network’, bestaand uit vijf verschillende advocatenkantoren in Europa. De vastgoedjuristen van De Brauw werken samen met collega’s voor grote ondernemingen, institutionele beleggers, private equity-fondsen (deze drie zowel nationaal als internationaal), overheden en ontwikkelaars. De vastgoedsectie is in sterke mate geïntegreerd met het grote corporate/M&A-team van De Brauw. Een mooi voorbeeld van een transactie waarbij deze expertise samenkomt is de verkoop van Q-Park. De Bauw heeft alle verkopende aandeelhouders bijgestaan en het verkoopproces geleid. Verder adviseerde het advocatenkantoor Vivat/Anbang bij de aankoop van Blackstone’s Castor-portefeuille, eveneens een aandelenoverdracht. Ook heeft De Brauw voor Bouwinvest de aankoop van winkelcentrum Oosterheem begeleid (Wereldhave was hier verkoper) en Friesland Campina bij de verkoop van het voormalige Coberco-terrein.
   
   Dentons Boekel
   Aantal vastgoedjuristen: 45
   Aantal vestigingen: 150, waarvan 1 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: Wendela Raas
   Op 1 april van dit jaar is Boekel gefuseerd met Dentons. De cliënten hebben door de fusie toegang gekregen tot 8000 advocaten en notarissen op meer dan 150 vestigingen in meer dan 60 landen wereldwijd. De vastgoedpraktijk onder leiding van Wendela Raas was een belangrijke spil in de fusie. Dit is ook een van de belangrijkste werkterreinen van Dentons. De Amsterdamse vastgoedpraktijk maakt nu deel uit van de grootste vastgoedpraktijk in Europa (meer dan 350 advocaten en notarissen) en wereldwijd (meer dan 1200 advocaten en notarissen). Het aantal grensoverschrijdende transacties met vastgoed in Nederland neemt hand over hand toe, wat in het voordeel is van Dentons Boekel. Afgelopen jaar was het advocatenkantoor onder meer betrokken bij de herontwikkeling van Hoog Catharijne (Klépierre), Mall of the Netherlands (Unibail-Rodamco), de aankoop van Hourglass door Bouwinvest en bij de Galaxy Tower in Utrecht. Dentons Boekel adviseert hier Amrath bij de verkoop van de woningen.
   
   Lexence
   Aantal vastgoedjuristen: 27
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Tomas Steenmetser
   Al jaren begeleidt het huurrechtteam vele (institutionele) beleggers bij hun contractonderhandelingen. Zo werden in 2016 en 2017 verhuurders als Kroonenberg, Royalton Hill, ASR, Achmea en CBRE bijgestaan in de verhuuronderhandelingen met Hudson’s Bay Company voor vele panden in Nederland. Daarnaast is Lexence betrokken geweest bij het sluiten van huurovereenkomsten met Primark, TK Maxx, Inditex en Mango. Verder adviseren de juristen Intergamma op het gebied van vergunningen en bestemmingsplannen bij de ontwikkeling van nieuwe bouwmarkten. Ze adviseren en procederen ook voor Slokker Vastgoed over diverse projecten in Nederland. Het team financiering houdt zich bezig met de juridische advisering van financiering, fondsen en regulering. Een voorbeeld is due diligence op de Propertize-portefeuille (lening- en zekerhedendocumentatie) resulterend in de aankoop door Lone Star en JP Morgan. Andere cliënten zijn UnieKaas Beheer, Intertrust, Uniface, Reggeborgh, Steigenberger, BPD (winkelcentrum Vathorst) en Goodman (distributiecentrum Nabuurs en logistiek centrum Peugot in Utrecht). Voor Chipsol heeft het kantoor opgetreden bij de verkoop van het Groenenberg-terrein aan AEW en voor VolkerWessels bij de verkoop van het NEM-gebouw in Zoetermeer. Het kantoor is aangesloten bij het samenwerkingsverband Meritas.
   
   NautaDutilh
   Aantal vastgoedjuristen: 65
   Aantal vestigingen: 6, waarvan 2 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: David van Dijk
   NautaDutilh is een internationale juridische dienstverlener met kantoren in Amsterdam, Brussel, Londen, Luxemburg, New York en Rotterdam. De historie van het advocatenkantoor gaat terug naar de Gouden Eeuw en drie jaar geleden werd dan ook het 290-jarige bestaan gevierd. Met meer dan 400 advocaten, notarissen en belastingadviseurs is het een van de grootste kantoren in de Benelux. Ook in het vastgoed is Nauta een grote speler, met 65 medewerkers en partners die zich met dit terrein bezighouden. In de omvangrijke adviespraktijk zitten grote projecten zoals de verkoop van Propertize aan Lone Star en JP Morgan, de acquisitie door First Sponsor van drie hotels in het Poortgebouw boven Hoog Catharijne, de herontwikkeling van het Atrium-kantoor op de Zuidas, de verkoop en transformatie van het hoofdkantoor van ING in Amsterdam-Zuidoost en de verkoop van Piet Hein Buildings door de familie Nefkens aan het Finse pensioenfonds Ilmarinen en de Franse verzekeraar Malakoff.
   
   Stibbe
   Aantal vastgoedjuristen: 33
   Aantal vestigingen: 6, waarvan 1 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: David Orobio de Castro en Maarten de Bruin
   Vanuit het nieuwe hoofdkantoor op de Zuidas en vijf andere vestigingen in het buitenland helpt Stibbe klanten met hun juridische en fiscale vraagstukken. Alleen al in Amsterdam werken zo’n 200 juristen. Stibbe ziet een toenemende behoefte aan fiscaal advies door de nieuwe Europese regelgeving om belastingontduiking en -ontwijking tegen te gaan voor vastgoedinvesteringen. Bij hotels is sprake van een verschuiving van investeringen in stenen naar exploitatie en de markt van zorgvastgoed begint eindelijk volwassen te worden, constateert Stibbe. Ook op deze terreinen is het advocatenkantoor actief; zo adviseerde Stibbe Blackstone bij de verkoop van het Double Tree by Hilton aan Anbang en de Belgische belegger Aedifica bij de investering in inmiddels circa 20 zorgvastgoedobjecten. Andere deals: de aankoop door Segro van een door Dokvast ontwikkeld DC in Tilburg, de aankoop van het PwC-kantoor in Rotterdam door Amundi, de aankoop van de retailportefeuille van NSI door het Belgische Retail Estates en de verkoop van Q-Park aan KKR. Last but not least: Stibbe was ook verantwoordelijk voor de juridische en fiscale aspecten van de entree van Hudson’s Bay Company op de Nederlandse markt en de onderhandelingen over de huurcontracten.
   
   
   3. Prominente partijen
   
   BarentsKrans
   Aantal vastgoedjuristen: 14
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Jesse Zijlma (advocatuur), Jeffrey Koenecke (notariaat)
   BarentsKrans was betrokken bij de grootste kantorendeal van 2016 en adviseerde ASR bij de aankoop van de Stationsportefeuille (Transit 2.0) van NS Vastgoed voor een totale prijs van € 275 mln. Het Haagse kantoor, waar in totaal 70 advocaten en notarissen werken, was ook betrokken bij de grootste retaildeal van het jaar, de overname van 38 Hema-panden door Crossroads, een deal van € 127 mln. BarentsKrans adviseerde de verkoper IEF. Het kantoor adviseerde IEF Capital ook bij het verhuren van de oude V&D-locaties, niet alleen bij de huurovereenkomsten, maar ook bij alle herontwikkelingen en renovaties. Op het gebied van duurzame energie en verduurzaming van vastgoed speelt het advocatenkantoor ook een rol. Zo adviseerde het Ecorus bij het plaatsen van zonnepanelen op drie distributiecentra van Ahold en SnowWorld bij een soortgelijk project. Voorts was BarentsKrans betrokken bij de ontwikkeling en realisatie van een groot aantal zonneparken (zoals in Den Helder, Purmerend, Wierden, Zutphen, Leeuwarden, Hengelo).
   
   Clifford Change
   Aantal vastgoedjuristen: 23
   Aantal vestigingen: 33
   Hoofd vastgoedsectie: Jaap Koster
   Clifford Change adviseert bij complexe transacties met veelal een internationale component, maar staat ook lokale spelers bij. Het Nederlandse team opereert vanuit het kantoor in Amsterdam en heeft het brede spectrum van vastgoedfondsen, financiers, projectontwikkelaars, institutionele beleggers en private equity fondsen als klant. Voorbeelden: Clifford Chance adviseerde KKR Infrastructure bij de overname van Q-Park en ABN Amro, Banco Santander en ING bij de financiering van het nieuwe datacenter van EdgeConnex te Schiphol Rijk. Ook in Ierland adviseerde het kantoor bij de financiering van een datacenter van EdgeConnex. Verder ondersteunde de onderneming ABN Amro en Rabobank bij de financiering van het Maritim Hotel en woningen aan het IJ te Amsterdam en Credit Suisse bij de overname van het Weena gebouw in Rotterdam. Eveneens in de Maasstad werd het consortium van Koreaanse institutionele beleggers en Amundi Real Estate bijgestaan bij de overname van De Rotterdam van de Rabo Real Estate Group.
   
   DLA Piper
   Aantal vastgoedjuristen: 27
   Aantal vestigingen: 81, waarvan 1 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: Monique Laenen
   DLA Piper heeft IntReal en Bouwfonds IM geadviseerd bij de aankoop van een pan-Europese portefeuille van 19 parkeergarages, waarvan 2 in Nederland. De zeer complexe transactie is gestructureerd middels een koop van aandelen in de Luxemburgse holding voor een totale waarde van € 250 mln. DLA Piper adviseerde ook Savills Investment Management bij de verkoop van twee internationale portefeuilles met kantoorpanden, waaronder ook 18 Nederlandse objecten. Deze transacties zijn voorbeelden van interdisciplinaire samenwerking gecombineerd met een grote internationale footprint. DLA Piper heeft verder Hansteen begeleid bij de verkoop van zijn gehele Nederlandse vastgoedportefeuille aan een joint venture van Blackstone en M7 Real Estate voor circa € 300 mln. Het kantoor begeleidt de RJB Group bij de aan- en verkopen ten behoeve van zijn portefeuille bestaande uit zowel retail- als kantoorobjecten en nu ook woningen. Zo is NH Amsterdam Zuid verkocht aan een buitenlandse investeerder en is woningproject De Terrassen in Amstelveen aangekocht.
   
   Eversheds Sutherland
   Aantal vastgoedjuristen: 12
   Aantal vestigingen: 62, waarvan 2 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: Paul Goedvolk
   Het Britse advocatenkantoor Eversheds is begin dit jaar gefuseerd met het Amerikaanse Sutherland Asbill & Brennan en gaat sindsdien door het leven als Eversheds Sutherland. Wereldwijd heeft de organisatie 62 vestigingen in 30 landen, waarvan 2 in Nederland, in Amsterdam en Rotterdam. Dankzij de fusie en de toenemende focus op vastgoed verwacht het kantoor een sterke toename van het advieswerk voor Amerikaanse investeerders. Daarbij wordt steeds vaker vastgoed overgenomen via vennootschapsstructuren, zoals aandelen en cv-participaties. Daarnaast ziet Eversheds Sutherland ook een grote toename op het gebied van duurzame energie en datacenters. Het kantoor adviseerde in Nederland bij verschillende vastgoedcategorieën. Zo kreeg Signal Capital Partners hulp bij aankoop van een portefeuille kantoorpanden op diverse locaties en Ivy Group bij de verkoop van het pand van Hudson’s Bay aan het Rokin. Eversheds Sutherland adviseerde FifPro bij de verkoop van een woningportefeuille van Stichting Stadlander. Op de hotelmarkt scoorde het kantoor met transacties met Hotel Winston en Consious Hotel. Montea kreeg bijstand bij de aankoop van verschillende distributiecentra, onder andere van Scotch & Soda, Bakkersland en NSK.
   
   Gijs Heutink Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 7
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Eefje van Bommel en Gijs Heutink
   Gijs Heutink Advocaten is een Amsterdams nichekantoor gespecialiseerd in omgevingsrecht, vastgoedrecht, bouw- en aanbestedingsrecht, milieurecht, Europees bestuursrecht en commercieel huurrecht. Het kantoor heeft voornamelijk overheden, semi-overheden en klanten uit het hogere segment van de markt, waaronder (institutionele) beleggers, bouwconcerns, projectontwikkelaars en gebruikers (waaronder retailers). De nadruk van de werkzaamheden komt naast procederen en adviseren steeds meer te liggen op hoogwaardig legal projectmanagement: de juridische en strategische begeleiding van ontwikkelaars, beleggers en bouwers bij de afzonderlijke fasen van het ontwikkel- en realisatieproces. Zo begeleidde Gijs Heutink de visonderneming Klaas Puul bij de ontwikkeling van twee garnalenverwerkingsfabrieken in Volendam en Edam. Ook kreeg Syntrus Achmea REF bijstand bij een woonzorgproject in Amsterdam en Dreef Beheer bij de herontwikkeling van zijn DekaMarkten. Visser Vastgoed uit Sappemeer werd gesteund in zijn strijd tegen de gemeente Appingedam die weigert een vestiging van winkelketen Bristol toe te staan. De procedures gaan tot de Raad van State en het Hof van Justitie voor de Europese Unie.
   
   Kennedy Van der Laan
   Aantal vastgoedjuristen: 11
   Aantal vestigingen: 2
   Hoofd vastgoedsectie: Nico Jacobs en Richard-Jan Roks
   Het full-service kantoor uit Amsterdam telt in totaal 100 advocaten en bestaat dit jaar 25 jaar. Kennedy Van der Laan is aangesloten bij het internationale samenwerkingsverband Terralex. In april ging een tweede vestiging open in Eindhoven. De onderneming die mede werd opgericht door oud-burgemeester Eberhard van der Laan is de laatste jaren actiever geworden in het vastgoed, de hotelsector in het bijzonder. Door het toetreden van Nico Jacobs als partner vorig jaar is deze praktijk verder versterkt. Voorbeelden zijn de aankoop door de Duitse HR Group van het Dorint Hotel Amsterdam Airport, de ontwikkeling van Hotel TwentyEight op Stadionplein in Eindhoven (IQNN Vastgoed) en Hotel Houthaven in Amsterdam (eveneens IQNN Vastgoed, nu samen met Vink Bouw en City ID). Ook begeleidde het advocatenkantoor diverse franchisetransacties voor Marriott en Starwood voor nieuw te ontwikkelen hotels in Nederland. Van een heel andere orde is het Groninger Forum, waarvan de bouw gestopt moest worden wegens verhoogde aardbevingseisen. Kennedy Van der Laan adviseerde de gemeente Groningen bij de gevolgen van de bouwstop.
   
   Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn
   Aantal vastgoedjuristen: 52
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Maryse Mesu-Abbekerk en Alain de Jonge; Cees de Zeeuw en René Spit zijn hoofd notariaat
   Voluit Pels Rijcken & Drooglever Fortuijn Advocaten en Notarissen. Dit Haagse kantoor heeft vooral overheidsorganisaties als klant, maar ook marktpartijen zoals grote (inter)nationale corporates, projectontwikkelaars zoals AM en Multi, pensioenfondsen en beleggingsfondsen. Van de 275 mensen (waarvan 34 partner, zo ook de landsadvocaat) houden er 52 zich substantieel bezig met vastgoedzaken. Vorig jaar is de praktijk versterkt met drie personen: Karen Quis, Ewoud de Vries en Aemile van Rappard. Bovendien heeft Pels Rijcken dit jaar het expertteam Projectontwikkeling opgezet. Onder meer werd het Rijksvastgoedbedrijf ondersteund bij de verkoop van Paleis Soestdijk en KPN bij het sluiten van een 20-jarige huurovereenkomst én een samenwerkingsovereenkomst voor zijn nieuwe hoofdkantoor in Toren op Zuid in Rotterdam. Dit is eigendom van Real IS. Als kantoor met een stevig publiek–privaat profiel speelt Pels Rijcken ook een belangrijke rol bij PPS’en en smart city-projecten, zoals slimme stoplichten en wegverlichting en intelligente vervoersoplossingen.
   
   Simmons & Simmons
   Aantal vastgoedjuristen: 37
   Aantal vestigingen: 21, waarvan 1 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: Luc Cohen en Rob Hendriks
   Simmons & Simmons is een internationaal opererende onderneming met vestigingen in het VK, Europa, Azië en het Midden-Oosten. Het begon allemaal in 1896 in Londen met de tweelingbroers Percy en Edward Simmons, en nu werken er in totaal ruim 280 partners en 900 andere juristen. De vastgoedpraktijk van Simmons & Simmons werkt voor een brede groep cliënten, waaronder ontwikkelaars, investeerders, internationale corporates, verhuurders, huurders en aannemers. Daarnaast adviseren de advocaten ook overheden en andere publieke organisaties. In 2017 is het team uitgebreid met partner Jan-Joost van Rijsbergen, afkomstig van Clifford Chance, en counsel Frédérique Jacobse, afkomstig van Allen & Overy. Simmons & Simmons heeft de Franse vermogensbeheerder Atream geadviseerd bij de overname van het hotel Hampton by Hilton in Hoofddorp. Verder begeleidt het kantoor MRP bij de transformatie van het voormalige ministeriegebouw van SZW bij Laan van NOI tot een mix van wonen, werken en onderwijs.
   
   Six Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 10
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Leon Burgersdijk
   Six Advocaten is een nichekantoor op het gebied van vastgoed en bouw-, bestuurs- en aanbestedingsrecht. Klanten zijn vooral (decentrale) overheden en professionele partijen in het vastgoed: projectontwikkelaars, woningcorporaties, vastgoedbeleggers, (eind)gebruikers, aannemers, architecten en andere adviseurs. Het kantoor verwacht de komende jaren de infrastructuurpraktijk verder te versterken, met een bijzondere focus op geïntegreerde contractvormen, audits en vroegtijdige geschilbeslechting. Verder wil Six ook advies en bijstand bij aanbestedingen uitbouwen, vooral de periode die vooraf gaat aan de inschrijving. Six doet vaak due diligence onderzoek naar vastgoedportefeuilles. Een eerste voorbeeld betreft de aankoop van de kantorenportefeuille van IVG (voor € 400 mln) door de Amerikaanse belegger Ares, samen met APF. Ook was het kantoor betrokken bij aankopen door de Amerikaanse investeerder Highbrook en de ontwikkeling van het nieuwe distributiecentrum van Hollister. Ook met multifunctionele binnenstedelijke ontwikkelingen heeft Six ervaring, zoals het nieuwe hoofdkantoor van Booking.com op Oosterdokseiland en het Marktkwartier (herontwikkeling van Food Center Amsterdam) en het Draka-terrein in Amsterdam-Noord.
   
   Stijl Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 13
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: n.v.t.
   Dit in vastgoed en gebiedsontwikkeling gespecialiseerde advocatenkantoor uit Amsterdam werd in 2006 opgericht en is inmiddels een vaste waarde in de Top Juristen van PropertyNL. Ook dit jaar werden uiteenlopende opdrachtgevers bediend, zoals de Belgische ontwikkelaar Life, die de binnenstad van Enschede onderhanden neemt, en diervoederbedrijf Royal De Heus, dat nieuwe fabrieken en distributiecentra laat bouwen en oude herontwikkelt. Een klant uit de duurzame hoek is Cliënte Cure, die samen met Dong Energy in Eindhoven een fabriek wil bouwen voor het opwekken van biogas en het recyclen van afval tot nuttig toepasbare producten. Stijl Advocaten heeft Cure geadviseerd over de oprichting van de joint venture, aanbestedingsrecht en diverse overeenkomsten die verband houden met deze fabriek. Andere spraakmakende projecten: de woonwijk Tudor Park in Hoofddorp (Ymere en Dura Vermeer) en de transformatie van de SDU-locatie op de Binckhorst in Den Haag (Local, Vorm en BPD).
   
   Straatman Koster Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 19
   Aantal vestigingen; 1
   Hoofd vastgoedsectie: Wilfried Koster
   Straatman Koster Advocaten is in 2006 opgericht door Thijs Straatman en Wilfried Koster, beiden afkomstig van Houthoff Buruma. Inmiddels is het kantoor uitgegroeid tot een team van 19 advocaten en 7 secretaresses. Straatman Koster heeft een brede adviespraktijk, naast de bouw- en vastgoedsector komen opdrachtgevers ook uit de sectoren als infra, industrie, facilitaire dienstverlening en openbaar vervoer. Onder meer geeft men juridisch advies en bijstand aan projectbureau Hart van Zuid (gemeente Rotterdam) bij de € 750 mln kostende herontwikkeling van het gebied rond winkelcentrum Zuidplein en Ahoy. Een andere aan de overheid gelieerde organisatie die Straatman Koster adviseert, is Omala (gemeenten Lelystad en Almere en provincie Flevoland). Het betreft de deal met Inditex om bij het vliegveld een nieuw distributiecentrum te bouwen. Eveneens een omvangrijke gebiedsontwikkelingen nabij een vliegveld zijn Schiphol Trade Park en Green Park Aalsmeer. Straatman Koster adviseert bij de ontwikkeling van het bedrijventerrein naast de veiling van Aalsmeer en bij het grootschalige innovatieve logistieke bedrijventerrein langs de A4. Verder is de gemeente Leiden klant voor het Stationsgebied.
   
   Van der Feltz Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 5
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Willem van der Werf
   Van der Feltz Advocaten uit Den Haag is een onafhankelijk advocatenkantoor en specialist op het gebied van vastgoed, overheid en cassaties. Van der Feltz is betrokken bij het grootste nieuwbouwkantoor van Nederland, het European Patent Office in Rijswijk, een project van meer dan € 250 mln. In deze plaats wordt ook de woonwijk RijswijkBuiten gerealiseerd, tussen de A4 en Delft. Het advocatenkantoor adviseert de gemeente Rijswijk bij het proces. Verder wordt de combinatie Heijmans/AM RED bijgestaan bij de herontwikkeling van de Sein-locatie in Cruquius en de GZG-locatie in ’s-Hertogenbosch. Vereniging Natuurmonumenten is klant voor de acquisitie en transformatie van grote stukken land en (voormalige) mijnbouwgebieden die omgezet worden in natuur- en vrijetijdsgebieden. De gemeente Haarlemmerliede–Spaarnwoude wordt door Van der Feltz bijgestaan bij de ontwikkeling van een nieuw outlet center van Neinver in Halfweg, op Sugar City.
   
   Van Doorne
   Aantal vastgoedjuristen: 47
   Aantal vestigingen: 2, waarvan 1 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: Annerie Ploumen en Mark Moolhuizen
   De vastgoedafdeling van Van Doorne bestaat inmiddels uit 7 partners en 42 medewerkers (notarissen, advocaten en fiscalisten) en heeft een sterke ambitie met een duidelijke groeistrategie. De onderneming die in 1930 werd opgericht door Pieter van Doorne heeft vestigingen in Amsterdam en Londen en is aangesloten bij het netwerk World Services Group. In totaal werken er 171 advocaten, notarissen en fiscalisten bij Van Doorne, vastgoed vormt een belangrijke tak van sport en alle soorten cliënten worden bediend, van internationale beleggers en financiers tot corporaties en bouwbedrijven. Van Doorne adviseerde onder meer AM bij de turn key koopovereenkomst en levering van het woningproject De Lofts in het Amstelkwartier in Amsterdam aan IC Netherlands, Aberdeen bij de aankoop van winkelcentrum Stadshagen in Zwolle (verkoper Wereldhave) en de joint venture van York Capital en Cromwell Property Group bij de verkoop van een kantoorportefeuille van meer dan € 200 mln.
   
   
   4. Vastgoed-boutiques/lokale spelers
   
   AT Osborne Legal Services
   Aantal vastgoedjuristen: 14
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Femke Rasenberg en Harm Borgers
   AT Osborne staat bekend als een breed opererend consultancy- en managementbureau, maar de onderneming biedt ook diensten op het vlak van advocatuur én juridische consultancy, met aanbestedingsrecht, bouwrecht, contractenrecht, omgevingsrecht en vastgoedrecht als specialisaties. Dit onderdeel staat onder leiding van Harm Borgers. Van de 150 medewerkers van AT Osborne zijn er 14 gespecialiseerd in vastgoed. Zij waren betrokken bij twee grote infrastructurele projecten, de ombouw van metrolijn 51 naar Amstelveen tot een hoogwaardige tramlijn en de bouw van een nieuwe tramremise in Nieuwegein. Verder heeft AT Osborne de aanbesteding van schaatsstadion Thialf te Heerenveen begeleid en de nieuwbouw van een protonenkliniek in Delft, HollandPTC. Deze zelfstandige kliniek en researchcentrum voor patiënten met specifieke vormen van kanker is een samenwerking van de TU Delft, het LUMC en het Erasmus Medisch Centrum.
   
   Boot Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 6
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Alexandra Jurgens-Boot
   Boot Advocaten begeleidt zijn relaties en cliënten bij het implementeren van nieuwe structuren en contractvormen om de verduurzaming van vastgoed mogelijk te maken. Zo helpt het kantoor uit Amsterdam bij het opzetten van Energy Service Companies, maar ook bij het toepassen van de nieuwe gezondheidsstandaard voor gebouwen. Boot is co-founder van het Blue Building Institute (BBI); een kennisinstituut en incubator op het grensvlak tussen welzijn, gezondheid en de gebouwde omgeving. Ook is het kantoor betrokken bij de implementatie van Well Building Standard, een Amerikaans certificaat voor gezonde gebouwen. Boot is betrokken geweest bij verschillende projecten om het binnenklimaat van scholen te verbeteren en bij de ontwikkeling van maatschappelijk vastgoed. Voorbeeld hiervan zijn een ziekenhuis op Sint-Maarten en de herontwikkeling van een zwembad en sportcomplex in de gemeente Roerdalen in Limburg. Daarnaast heeft Boot Advocaten cliënten bijgestaan in geschillen bij de bouw van diverse projecten, zoals de Arena, The Edge, een hotel op Curaçao, een school voor scheepvaart en transport, een fabriekshal van Siemens in Duitsland en de uitbreiding van een vliegveld in IJsland.
   
   Bricks Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 4
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Anneloes de Fouw
   Bricks Advocaten is een nichekantoor dat zich exclusief richt op vastgoedrecht en meer specifiek op het huurrecht. Het bureau is opgericht door Anneloes de Fouw, die sinds 2000 werkzaam is als vastgoedadvocaat. Voordat ze in 2009 haar eigen praktijk startte, werkte ze bij Boekel de Nerée en Höcker Advocaten. Haar specialisaties zijn huurrecht bedrijfsruimte, koop/verkoop van onroerend goed en algemeen verbintenissenrecht. Sinds 1 september 2012 is De Fouw als advocaat werkzaam bij Bricks, waar ze zich vooral toelegt op het procederen en adviseren ter zake het huurrecht voor bedrijfsruimte. Bricks Advocaten heeft het afgelopen jaar MNFLD begeleid bij de doorstart van de Manfield-formule en de overname van de lopende huurovereenkomsten. Het kantoor is betrokken geweest bij vele huurtransacties voor winkelketens als H&M, Sacha, Topshelf, Calvin Klein, Tommy Hilfiger en The Sting.
   
   Buren
   Aantal vastgoedjuristen: 17
   Aantal vestigingen: 5 (waarvan 2 in Nederland)
   Hoofd vastgoedsectie: Gerbrand Schrickx
   Buren heeft behalve de vestigingen in Amsterdam en Den Haag ook nog vestingen in Shanghai, Beijing en Luxemburg. Het kantoor is aangesloten bij het samenwerkingsverband Netwerk Notarissen. De vastgoedpraktijk onder leiding van Gerbrand Schrickx is betrokken geweest bij drie grote woningprojecten in Den Haag, De President, De Havenmeester en Willem Witsenplein. Op het Verhulstplein op de grens van het Statenkwartier en Duinoord, aan de rand van de Internationale Zone, verrijst binnenkort De President, een luxe woontoren met huurwoningen en koopwoningen. De Havenmeester is gerealiseerd bij de Scheveningse Haven en het Willem Witsenplein betreft de transformatie van het voormalige pand van de Octrooiraad in Benoordenhout. Verder adviseerde Buren Vesteda Investment Management bij de overname van wooncomplex Paradium in Dordrecht en heeft het advocatenkantoor vorig jaar meer dan 150 executieveilingen begeleid van zowel commercieel als particulier vastgoed voor diverse bankinstellingen op landelijk niveau.
   
   Corten de Geer Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 5
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: n.v.t.
   Corten De Geer Advocaten is een advocatenkantoor dat gespecialiseerd is in onroerend goed. Vanuit de karakteristieke voormalige scheepshal de Groene Draeck aan de Noordelijke IJ-oever bedienen de 6 medewerkers de klanten in Amsterdam en heel Nederland. Het kantoor adviseert bij vastgoedtransacties en project- en gebiedsontwikkelingen en heeft ook expertise op het gebied van huurrecht, vastgoedgerelateerd procesrecht en erfpacht. Corten de Geer is betrokken bij de transformatie van het voormalige IBM-kantoor tot B-Amsterdam voor Timeless Investments, het project Spa Zuiver (begeleiding en optimalisatie erfpacht) en de ontwikkeling van diverse hotels, onder andere het Conscious Hotel Tire Station en het Overamstelhotel. Ook levert het advocatenkantoor diensten aan Sebald Invest bij de uitbreiding van de Parnassus Tower in Amsterdam-Zuid en heeft het gerechtelijke procedures gevoerd tegen de gemeente Amsterdam namens circa 1000 Amsterdamse erfpachters, verenigd in de Stichting Erfpachters Belang Amsterdam (SEBA).
   
   De Advocaten van Van Riet
   Aantal vastgoedjuristen: 7
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: JanJacob Bijkerk en Richard de Laat
   De Advocaten van Van Riet viert dit jaar zijn 30-jarig jubileum en is gespecialiseerd in vastgoed en insolventie/herstructurering. Het kantoor, dat is aangesloten is bij het samenwerkingsverband Consulegis, telt circa 20 advocaten. Zeven vastgoedadvocaten bedienen vanuit Utrecht fulltime ontwikkelaars, overheden, aannemers, beleggers, corporaties, zorginstellingen, financiële instellingen, architecten, makelaars, raadgevend ingenieurs en andere marktpartijen. Het Utrechtse kantoor adviseerde onder meer bij Food Center Amsterdam (advisering en contractvorming voor de Verenigde Bedrijven), de verkoop van een portefeuille met zorgvastgoed en het Noordgebouw bij Utrecht CS, dat ontwikkeld wordt door een combinatie van Vorm en Dura Vermeer. Het kantoor deed advisering, contractvorming en procesbijstand in bestuursrechtelijke procedures namens de ontwikkelaar. Ten slotte is het advocatenkantoor ook betrokken bij een multifunctioneel complex met bioscopen, parkeergarage en appartementen. Hier betreft het advisering en contractvorming voor de ontwikkelaar.
   
   Dudok Bouw- en Vastgoedrecht
   Aantal vastgoedjuristen: 14
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Jan van Balen
   Dudok Bouw- en Vastgoedrecht is een nichekantoor op het gebied van het commerciële bouw- en vastgoedrecht. Kenmerkend voor het Amsterdamse kantoor met 18 medewerkers (waarvan 6 advocaten, 7 fiscalisten en 1 kandidaat-notaris) is de multidisciplinaire samenwerking van advocaten, belastingadviseurs en kandidaat-notaris(sen). Per 1 juni 2017 is kandidaat-notaris Michiel van Hecke als partner tot het kantoor van Dudok toegetreden. De andere partners zijn Jan van Balen, Ferdinand Rameau, Remco Vissink en Ton van Balen. Dudok adviseert Unibail-Rodamco bij de herontwikkeling van winkelcentrum Leidsenhage tot Mall of the Netherlands, bij een innovatief leasecontract voor intelligente led-verlichting op Chemelot in Zuid-Limburg en winkelcentrum Raadhuisplein in Drachten. Voorts adviseerde Dudok over het opzetten en structureren van meerdere zorgvastgoedfondsen met een investeringssom van in totaal circa € 175 mln. Dudok verzorgde de volledige juridische en fiscale begeleiding bij het opzetten van de structuur. De zorgsector is een van de speerpunten van het advocatenkantoor.
   
   Greenberg Traurig
   Aantal vastgoedjuristen: 14
   Aantal vestigingen: 38, waarvan 1 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: Jan Kees Brandse en Peter Jansema
   De Amsterdamse vestiging van Greenberg Traurig bestaat uit een team van advocaten, belastingadviseurs en notarissen met kennis en ervaring op het gebied van Europese en Nederlandse wetgeving. Ze zijn ervaren in een groot aantal sectoren, waaronder vastgoed, venture capital, scheepvaart, media, financiële instellingen, technologie, telecommunicatie, logistiek, automotive, mode en retail. In het Amsterdamse kantoor, gevestigd in het Hirschgebouw op het Leidseplein, werken 35 mensen. Greenberg Traurig is een internationaal advocatenkantoor dat werd opgericht in 1967 in Florida. Het bedrijf heeft nu circa 2000 advocaten die werken vanuit 38 locaties wereldwijd. De Nederlandse tak was onlangs betrokken bij enkele grote portefeuilledeals, zoals de aankoop van 10 kantoren in Amsterdam en Utrecht door Tristan en de overname van Merin door Dream Global. Ook bij de grootste single asset deals was Greenberg Traurig van de partij. Zo werd Amundi Real Estate geadviseerd bij de aankoop van het Atrium-complex op de Zuidas voor € 500 mln.
   
   HVG Law
   Aantal vastgoedjuristen: 14
   Aantal vestigingen: 8, waarvan 5 in Nederland
   Hoofd vastgoedsectie: Jan Willem Stouthart (notariaat) en Sander van Leeuwen (advocatuur)
   HVG Law heeft een strategische alliantie met EY Tax. Hierdoor wordt in complexe vastgoedtransacties vaak in multidisciplinair verband samengewerkt met de specialisten van EY. Zo is het advocatenkantoor betrokken bij de doordecentralisatie van de onderwijshuisvesting in een grote gemeente in Nederland en adviseert daarbij in multidisciplinair verband met EY Real Estate. Het is de verwachting dat meer gemeenten zullen overgaan tot doordecentralisatie, wat betekent dat scholen verantwoordelijk worden voor onderhoud en eventueel ook renovatie of nieuwbouw. Andere vastgoedzaken waar HVG bij betrokken is: de aan- en verkoop van parkeergarage De Soeverein in Amersfoort en de aanhuur namens QPark, de verkoop van een woontoren in Leiden aan Vesteda, de aankoop van De President in Hoofddorp (namens AB Fund) en de aankoop, financiering en corporate structurering van de voormalige GE-Artesia bank aan de Herengracht in Amsterdam. Tenslotte heeft HVG ook begeleid, geadviseerd en onderhandeld bij de herstructurering, herfinanciering en de verkoop van vakantiepark Port Zélande (400 vakantiewoningen) in Zeeland, ook weer met EY.
   
   Labré Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 6
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Tim Boer en Ramon Ridder
   Dit advocatenkantoor, dat is aangesloten bij het internationale samenwerkingsverband Warwick Legal Network, is gevestigd in gebouw ‘De Lairesse’ in Amsterdam, het voormalig scheikundig laboratorium van de Vrije Universiteit uit 1932. Labré adviseert en procedeert binnen de specialisaties ondernemingsrecht, vastgoed, bestuursrecht en arbeidsrecht en treedt op voor grote en middelgrote ondernemingen, overheden, medezeggenschapsorganen en particulieren. Op het gebied van vastgoed zijn mooie voorbeelden de verkoop van een portefeuille van € 21 mln met woningen en retail en de verkoop van het vroegere Knorr-terrein Loosdrecht aan Beryllus Gamma. Labré begeleidde respectievelijk een Nederlandse vastgoed-cv en Unilever bij deze transacties. Verder adviseerde het advocatenkantoor biefstukkenketen Loetje bij de aanhuur van nieuwe locaties. Ook de gemeente Almere is klant en verschillende pandeigenaren in het 1012-gebied, het oudste deel van Amsterdam met de Wallen als levendig middelpunt.
   
   Pact Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 4
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Daniel van den Bergh, Maarten Klaassen en Lex Taytelbaum
   Pact Advocaten is een nieuw advocatenkantoor met specialisten in arbeidsrecht, ondernemingsrecht, ict-recht, vastgoed en ruimtelijk bestuursrecht. Van de 8 advocaten die het kantoor rijk is, is de helft gespecialiseerd in vastgoed. Met het oog op de nieuwe transacties die Pact zal gaan begeleiden, wordt deze sectie nog verder uitgebreid. Waar mogelijk zal dat gebeuren met advocaten die gespecialiseerd zijn in de nog ontbrekende specialisaties, zoals aanbestedingsrecht of PPS. Het advocatenkantoor werkt met een klein team van twee of maximaal drie advocaten per transactie (ten minste 2 partners).
   Een van de specialismen vormt hotelvastgoed. Zo was Pact betrokken bij de verkoop van hotel Winston in de Warmoesstraat in de Amsterdamse binnenstad, bij de verkoop van het nog te realiseren Olympic Hotel en bij de aankoop van een portefeuille met zes hotels. Ook in de retail is Pact als juridisch adviseur actief, getuige de aankoop van een winkelcentrum en de verkoop van een pand op het Leidseplein.
   
   Ploum Lodder Princen
   Aantal vastgoedjuristen: 14
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Anton van den Heuvel
   Uit Rotterdam komt Ploum Lodder Princen (PLP). Het advocatenkantoor werd in 1995 opgericht en medeoprichter Rutger Ploum staat er nog steeds aan het roer. Een van de andere oprichters, Jeroen Princen, nam eind vorig jaar afscheid om zich met een eigen praktijk volledig op insolventie te richten, met de curator van Imtech als grote klant. Inmiddels telt PLP meer dan 125 medewerkers en 14 juristen houden zich voornamelijk met vastgoed bezig. Vanuit een monumentaal voormalig bankgebouw aan de Blaak is het team Vastgoed werkzaam op het gebied van huur, omgevingsrecht en het notariaat. Belangrijke klanten zijn Coca-Cola (verhuizing naar nieuw kantoor in Rotterdam), Unilever (verhuizing van R&D-activiteiten naar de Wageningse Universiteitscampus) en Libéma (uitbreiding vakantiepark Beekse Bergen). Verder is Hansteen opdrachtgever voor wat betreft de Nederlandse vastgoedportefeuille, waaronder het loodsenterrein aan de Ridderhaven in Ridderkerk, en adviseerde PLP AM bij de ontwikkeling van 15.000 woningen in het nieuwe stadsdeel Almere-Oosterwold.
   
   RechtStaete
   Aantal vastgoedjuristen: 17
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Frank van Buuren en Ton Oostenrijk
   RechtStaete uit Amsterdam is opgericht in 2001 en was een van de eerste Nederlandse nichekantoren van vastgoedadvocaten en belastingadviseurs. Inmiddels telt de onderneming er 17 en Frank van Buuren en Ton Oostenrijk hebben de leiding. Het bij het samenwerkingsverband Nova/NOB aangesloten kantoor biedt onder meer fiscaal advies, bouwrechtspecialisme en advies bij transacties, projectontwikkeling en structurering van vastgoedfondsen. Vlak voor de zomer is nog een advocaat gespecialiseerd in ondernemingsrecht toegevoegd aan de praktijk. RechtStaete was onder meer betrokken bij de grootst single asset deal ooit in Nederland, de verkoop van het Atrium-kantorencomplex op de Zuidas aan Amundi Real Estate. RechtStaete adviseerde hierbij verkoper Icon Real Estate.
   Een spannende rechtszaak was die tussen Provast en Klépierre over de Markthal Rotterdam. Het ging onder meer over de hoogte van de servicekosten en te late oplevering. RechtStaete was de juridisch adviseur van eigenaar Klépierre bij deze zaak.
   
   Rutgers & Posch Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 8
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Hendrik Jan Schimmel
   Rutgers & Posch is een onafhankelijk advocatenkantoor gevestigd in een grachtenpand uit de Gouden Eeuw aan de Herengracht in Amsterdam. Het kantoor is in 2013 opgericht door 6 partners van internationale kantoren en telt thans 43 advocaten en medewerkers. Van hen houden er 8 zich voor meer dan de helft van hun tijd bezig met vastgoed, onder leiding van Hendrik Jan Schimmel. Tot zijn overstap naar Rutgers & Posch was hij verbonden aan Freshfields Bruckhaus Deringer.
   Rutgers & Posch heeft institutionele beleggers als opdrachtgever, waaronder Icon Real Estate (in verband met verkoop Atrium en de Motta-portefeuille) en Cern Pension Fund, bedrijven als Besi, Scholle IPN, Travelbird en Lloyd Hotel en publieke organisaties zoals de gemeente Amsterdam en Stadsherstel. Booking.com werd bijstaan bij het sluiten van huurovereenkomsten op verschillende locaties in de Amsterdamse binnenstad. Verder mag het advocatenkantoor de fondsbeheerders Orange Capital Partners tot zijn klantenkring rekenen en de Belgische bank KBC.
   
   Vangoud Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 9
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: Claes van Deutekom
   In 2011 richtten Claes van Deutekom, Harm van Gaal en Bastiaan Oudenaarden het nichekantoor Vangoud Advocaten op. Ze geven juridisch advies op het gebied van onder meer project- en gebiedsontwikkeling, bouwrecht, huurrecht, aanbestedingen, pps’en, ruimtelijke ordening, energie, onteigeningsrecht en overheid. Inmiddels bestaat het Arnhemse kantoor uit 12 mensen. Binnenkort wordt de praktijk nog uitgebreid met 2 specialisten op het gebied van pacht en onteigening.
   Vangoud adviseert de combinatie Van Wijnen/Hurks bij de tweede fase van de binnenstedelijke nieuwbouwontwikkeling Zijdebalen in Utrecht en bij Lorentz Leiden, de nieuwbouw tegenover het station. Hier speelden complexe juridische opgaven op het gebied van bodemenergiesystemen ten behoeve van warmte/koude-opslag. Dezelfde combinatie realiseert in Ridderkerk twee torens met in totaal 116 woningen. De anterieure contractvorming met de gemeente en planologische procedure worden door Vangoud Advocaten begeleid. In Berkel–Enschot (gemeente Tilburg) ontwikkelt Van Wijnen een nieuwe woonbuurt in de invloedssfeer van een hoogspanningsleiding. De juridische beperkingen zorgen voor planologische knelpunten en schade voor de ontwikkelaar.
   
   Weebers Vastgoed Advocaten
   Aantal vastgoedjuristen: 10
   Aantal vestigingen: 1
   Hoofd vastgoedsectie: n.v.t.
   Ook een boutique-kantoor dat zich uitsluitend richt op de vastgoedsector. Het kantoor uit Eindhoven werkt hoofdzakelijk voor beleggingsinstellingen, ontwikkelaars, woningcorporaties, gemeenten, kapitaalverschaffers, aannemers, vastgoedmanagers en -adviseurs. Het team van 11 personen (6 partners, 4 advocaten en een juridisch medewerkster) wordt binnenkort verder uitgebreid.
   Weebers heeft de Oosterhoutse corporatie Thuisvester begeleid bij de dispositie van ontwikkellocaties in combinatie met de opdrachtverstrekking voor versterking van de eigen woningportefeuille. Het ging om een pakket aan van 257 te bouwen huurwoningen en 272 koopwoningen op bijna 72.000 m² grond. Van Wanrooij is uit de bus gekomen als ontwikkelaar. Een groot project is de uitbreiding van Campus Diemen Zuid. Het advocatenkantoor is sinds 2012 betrokken bij de transformatie van het voormalige kantorengebied. Bij aankoop van Campus Diemen Zuid in 2015 heeft Greystar bedongen dat op een parkeerterrein nog eens 774 appartementen met voorzieningen en een parkeergarage kunnen worden gebouwd. Weebers adviseerde de gemeente bij de contractvorming en bestuursrechtelijke aspecten.

Onderzoek PropertyNL Juristen

Op basis van het jaarlijkse onderzoek van PropertyNL naar transacties in commercieel vastgoed (circa 12.000) worden enquêteformulieren uitgestuurd naar de belangrijkste vastgoedadvocaten. Tegelijk wordt bij de grote kantoren nagevraagd of wij op de beschreven werkterreinen kantoren missen. Indien dat het geval is krijgen die alsnog een enquêteformulier. Uiteraard wordt onderzocht of de formulieren bij de juiste persoon terecht gekomen zijn, wordt uitgelegd waarvoor het onderzoek dient en vooral welke geheimhoudingsregels er gelden. Door de ervaring met dit type onderzoek is de respons voor Nederlandse kantoren 100% – er waren dit jaar drie internationale kantoren die wij nog wel graag in ons onderzoek hadden opgenomen. Wij zijn daarover met hen in gesprek en aangezien het geen onwil was, noemen wij de namen niet. Bij onderzoeken naar de top beleggers, woningontwikkelaars, ontwikkelaars commercieel vastgoed, financiers of vastgoedadviseurs noemt PropertyNL normaliter de namen wel van partijen die niet meewerken en daarmee transparantie in de markt in de weg staan.

Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr.9 september 2017