De profielen van de vastgoedjuristen op alfabetische volgorde.
Door Wabe van Enk en Gabriëlle Klaver
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 9, 25 september 2020
AKD
Aantal vestigingen: 6, waarvan 4 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Sven Billet
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 92 (2018: 92)
AKD adviseerde onder meer Greystar bij de uitbreiding van studentencampus Diemen Zuid, de herontwikkeling van Ven Amsterdam en de grootste binnenstedelijke ontwikkeling van Nederland, Strijp-S in Eindhoven. Het kantoor verwacht zijn finance-vastgoedpraktijk verder uit te breiden in de hele Benelux. De omzet is door corona niet afgenomen, maar het kantoor ziet de onzekerheid rondom het virus, de stikstofproblematiek en de Brexit wel als belangrijke uitdagingen voor 2021.
Allen & Overy
Aantal vestigingen: 44, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Leon Hoppenbrouwers
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 34 (2018: 34)
Allen & Overy adviseerde Booking.com bij de realisatie van diens nieuwe hoofdkantoor van 72.500 m² in Amsterdam. Het kantoor adviseerde ook een consortium van tien banken bij de financiering van windpark Fryslân in het IJsselmeer, de grootste ‘near shore wind farm’ ter wereld, bestaande uit 89 turbines met een dealvalue van ongeveer € 900 mln. Advies aan Aedes Real Estate bij de acquisitie en herontwikkeling van twee hotels in het centrum van Amsterdam was complex vanwege de fiscale aspecten en de te verkrijgen vergunningen, waarbij de capaciteit van de hotels wordt uitgeruild. Corona leverde nieuw werk door het aanpassen van huurovereenkomsten en nieuwe sale-and-lease-back transacties om liquiditeit in ondernemingen vrij te maken. De omzet blijft ongeveer gelijk.
BarentsKrans
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Nicole Soliana
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 23 (2018: 20)
BarentsKrans adviseerde MN bij de aankoop van woontoren Adagio in Den Haag, bij de aankoop van vier WE-winkelpanden van Ronstreet Properties en de verkoop van een winkelportefeuille. Het kantoor adviseerde Amvest onder meer bij de Zalmhaventoren in Rotterdam, bij Project Glashaven en Project Koningin Julianaplein in Den Haag, en bij de verkoop van het Courtyard Portfolio. Synchroon werd begeleid bij 5 Tracks in Breda en Octagon in Leiden.
In januari 2019 is de financieringspraktijk binnen BarentsKrans uitgebreid. Deze praktijk zal in 2020 verder worden uitgebreid, waardoor het kantoor verwacht meer betrokkenheid te krijgen bij (vastgoed)financieringen. BarentsKrans verwacht een forse groei van de vastgoedpraktijk in 2020.
Boels Zanders Advocaten
Aantal vestigingen: 3
Aangesloten bij: Advoc
Hoofd vastgoedsectie: Louis Einig
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 12 (2018: 12)
Boels Zanders maakt dit jaar zijn debuut in de lijst, mede door de advisering in de retail. Zo onderhandelde het kantoor voor ToyChamp met het failliete Intertoys en de verschillende verhuurders over de overname van de XL retail Stores in Rotterdam (shopping mall Alexandrium), Utrecht (The Wall), Roermond (Retailpark), Breda, Hoofddorp, Middelburg en Almere. Hier combineerde het de specialisaties vastgoed en ondernemingsrecht. Het team huurrecht is betrokken bij alle huurcontracten in de McArthurGlen Designer Outlet Centra in Nederland.
Het kantoor treedt op voor grote beleggers, retailers, bierbrouwerijen en veel Limburgse woningcorporaties. Zo heeft het Ferox Gerlachus begeleid bij de aankoop en herontwikkeling van een oud verzorgingshuis naar 130 seniorenappartementen.
Het kantoor is sterk gegroeid in projectontwikkeling, aanbestedingsrecht en huurrecht, en verwacht tot 25% meer omzet.
Boot Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Alexandra Jurgens-Boot
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 8 (2018: 8)
Boot Advocaten richt zich steeds meer op verduurzaming. Een voorbeeld is Hart van de Heuvelrug: de omvorming van een bos(tuin)gebied tot een groen woongebied voor 230–300 gasloze woningen, met de oude landingsbaan van de vliegbasis Soesterberg als energiedrager. Bij dit project moet rekening gehouden worden met de nieuwe Omgevingswet, Energiewet, Gaswet, Warmtewet en Woningwet.
Boot Advocaten heeft diverse partijen begeleid bij de aanleg van zonnepanelenparken, energiecentrales en stadsverwarming. Ook adviseerde het De Nijs bij project SugarCity in verband met geschillen over meerwerk en bouwtijd. Boot is namens staalbouwer ASK Romein betrokken bij de Mall of the Netherlands en werkt voor woningcorporaties, waaronder Woonstichting De Vooruitgang.
Boot Advocaten ziet een grote groeimarkt in het adviseren over de wettelijke duurzaamheidsverplichtingen. Dit is niet beperkt tot energiebesparing (aangeduid als groen), maar omvat ook human sustainability (aangeduid als blauw).
Bricks Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Anneloes de Fouw
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 3 (2018: 3)
Bricks is een nichekantoor gespecialiseerd in huurrecht met een sterke nadruk op winkelruimte. Zo heeft het kantoor de doorstart begeleid van alle Sissy-Boy-winkels in Nederland en België en was het betrokken bij (ver)huurtransacties voor diverse winkelketens in de Mall of the Netherlands en Hoog Catharijne. Ook adviseerde het H&M bij de huur van de Arket-vestiging in Den Haag en begeleidde het Dreef Beheer bij de herontwikkeling van het Marlo-terrein in Beverwijk.
Bricks ziet nu, in coronatijd, als grootste uitdaging afspraken tussen verhuurders en huurders over de tijdelijke wijziging van de huurbetalingsverplichtingen. Het verwacht dat de omzet dit jaar wat zal stijgen.
Buren
Aantal vestigingen: 5, waarvan 2 in Nederland
Aangesloten bij: Alfa International
Hoofd vastgoedsectie: Gerbrand Schrickx
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 11 (2018: 11)
Buren adviseerde het in Luxemburg gevestigde Aina Hospitality Fund bij de verkoop van Cocagne Investments, eigenaar van het Pullman Hotel in Eindhoven, voor een bedrag van € 58 mln. ‘Bij deze transactie, waarin wij ook konden adviseren over Luxemburgs recht, kwamen onze kennis van vastgoed en ondernemingsrecht samen.’ Buren adviseerde Vesteda bij de aankoop van een turnkey woningproject in de Haagse wijk Binckhorst. Het kantoor adviseerde Fresch Real Estate bij de verkoop van zes bedrijfscomplexen in verschillende steden in Nederland voor € 80 mln. Hier kwam de kennis van Buren van turnkey projectontwikkeling van pas voor de ontwikkelaar.
Buren verwacht de advisering over ruimtelijke ordening en milieu uit te breiden en voorziet dit jaar een gelijke omzet.
Clifford Chance
Aantal vestigingen: 32
Hoofd vastgoedsectie: Liesbeth Buiter
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 21 (2018: 21)
Clifford Chance, onder leiding van de in mei partner geworden Liesbeth Buiter, heeft Avignon Capital onder meer geadviseerd bij de aankoop van Holding Hotel Zeestraat Den Haag. Het kantoor heeft Grape Hospitality International geadviseerd bij de verkoop van twee Novotel-hotels in Den Haag en Hannover voor € 83 mln. Patrizia werd geadviseerd bij de aankoop van een pan-Europees portfolio met 42 logistieke assets voor € 1,2 mrd. Deze overname ziet het kantoor als voorbeeld van expertise in de logistieke sector.
Clifford Chance verwacht veel van legal technology om de levering sneller, eenvoudiger, efficiënter en robuuster te maken. Het kantoor merkt dat het aantal transacties sinds corona is verminderd, terwijl de vraag naar advisering en sale-and-lease-back advies juist is toegenomen.
CMS
Aantal vestigingen: 75, waarvan 2 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Hein van der Meer
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 49 (2018: 49)
CMS adviseerde de Zuid-Koreaanse investeerder Kiwoom Asset Management bij de acquisitie van de Queens Towers (28.000 m²) in Amsterdam-West voor € 130 mln van Blackstone. Ook begeleidt het kantoor het Amerikaanse Nuveen bij de koop van een kantoor in Amsterdam van Highbrook middels een aandelentransactie van € 83 mln. Tegelijkertijd werd een ontwikkelingsovereenkomst gesloten met ontwikkelaar G&S Vastgoed, die ook de Atrium Zuidtoren, waarin CMS is gevestigd, heeft ontwikkeld. Het CMS-kantoor wordt referentie voor de nieuwe ontwikkeling die medio 2021 moet starten.
CMS richt zich dit jaar op ontwikkelingen met betrekking tot logistiek vastgoed en duurzame gebouwen. Ook zorgvastgoed is steeds relevanter, net als verzekeringen, zeker als internationale beleggers betrokken zijn. Het kantoor verwacht een omzetstijging tot 25%.
De Brauw Blackstone Westbroek
Aantal vestigingen: 7, waarvan 1 in Nederland
Aangesloten bij: Best Friends
Hoofd vastgoedsectie: Mark Rebergen
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 8 (2018: 7)
De Brauw Blackstone adviseerde Bouwinvest bij de verkoop van een portefeuille woningcomplexen van € 150 mln aan Vivada en adviseerde Klépierre bij de verkoop van diens winkels in Almere aan Kroonenberg Groep (€ 82 mln). Het kantoor begeleidde samen met bevriend kantoor Uria uit Spanje Allianz en Elo bij de acquisitie van een 50% aandeel in een joint venture met APG en Sonae Sierra met de zes grootste Iberische winkelcentra, een deal van € 3,08 mrd. Weg van de grote getallen: de advisering van de Stichting Van Karnebeek4Kids bij acquisitie en ontwikkeling van Het Jeroen Pit Huis, een project waarbij ook het Amsterdam UMC en het Leger des Heils betrokken zijn om gezinnen met ernstige zieke kinderen op te vangen.
Het kantoor verwacht geen grote veranderingen: uitbouw van expertise real estate en legal tech. De omzet blijft dit jaar constant.
Dentons Europe
Aantal vestigingen: 184, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Wendela Raas
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 73 (2018: 68)
Dentons heeft het achtervoegsel Boekel geschrapt. De meest internationale vastgoedpraktijk (184 vestigingen) heeft net zoals vorig jaar Union Investment geadviseerd, deze keer bij de acquisitie van het ontwikkelingsproject Y-Towers in Amsterdam-Noord (totale investering € 460 mln). Ook vertegenwoordigde het kantoor GIC, het staatsinvesteringsfonds van Singapore, bij de overname van de Maximus Logistics-vastgoedportefeuille ter waarde van € 950 mln. Een nieuwe cliënt is Patrizia. Dentons adviseert het bij Nederlandse huurrechtelijke werkzaamheden en coronageschillen met huurders.
Dentons wil in deze coronatijd gebruikmaken van zijn schaalgrootte: de hub New Dynamic geeft het laatste wereldwijde juridische nieuws en richtlijnen over hoe ondernemingen op dit moment een digitale strategie kunnen ontwikkelen. Het ziet een toenemende focus op de ontwikkeling van woon- en werkomgeving en verwacht tot 25% meer omzet dit jaar.
Dirkzwager Legal & Tax
Aantal vestigingen: 2
Aangesloten bij: Telfa en USLaw
Hoofd vastgoedsectie: Robert Rijpstra (advocaat), Anouk Bisseling (notaris) en Gerton Rademaker (fiscalist)
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 36 (2018: 34)
Dirkzwager heeft de juridische begeleiding verzorgd van de gestructureerde verkoop van vijf woon–zorgcomplexen in Hoogeveen met een waarde van € 48 mln. Een andere specialiteit is opzetten van vastgoedfondsen. Advocaat Tom van Malssen zal met zijn team deel gaan uitmaken van de afdeling overheid & vastgoed. Hij is gespecialiseerd in het procederen in hoger beroep en cassatie. Dirkzwager verwacht dit jaar dezelfde omzet, maar voorziet een flinke uitdaging om de huidige resultaten vol te houden als de markt een neerwaartse beweging maakt. De mogelijkheden op het gebied van IT zijn daarbij volgens Dirkzwager cruciaal: Chantal Slüter is benoemd als Head of Innovation en een nieuw bestuurslid is IE/IT-advocaat Ernst-Jan van de Pas.
DLA Piper
Aantal vestigingen: 80, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Monique Laenen
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 37 (2018: 31)
Per 1 mei is Janet Meesters benoemd als partner in DLA-praktijk voor bouwrecht en aanbestedingsrecht. Een voorbeeld van een stevig bouwrechtelijk dossier waarbij het kantoor was betrokken is de bouw van het NHow Amsterdam RAI-hotel, dat in januari 2020 is opgeleverd. Een complexe transactie met nationale en internationale aspecten was de advisering van Carlyle bij de aankoop van een hotelportefeuille van € 125 mln. Een voorbeeld van een complexe renewables transactie is de financiering van de bouw en exploitatie van Zonnepark Vlagtwedde, het grootste zonnepark in Nederland. Corona heeft nagenoeg geen impact gehad op de omzet van DLA Piper.
Eversheds Sutherland
Aantal vestigingen: 69, waarvan 2 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Paul Goedvolk
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 15 (2018: 14)
Eversheds is specialist in datacenters op diverse locaties in Nederland. Zo adviseerde het kantoor CyrusOne bij de ontwikkeling van een datacenter van 33.500 m² op bedrijventerrein Polanen Park. Een groot project was ook de advisering bij de grootste woningportefeuille van 2020. Een ander voorbeeld is de advisering bij de verwerving van het floating solar project in Bomhofsplas te Zwolle, het grootste floating solar park in Europa.
De komst van Natascha Geraedts als partner bestuursrecht en omgevingsrecht en medewerker Christine Strating betekenen een verdere uitbouw van de vastgoedpraktijk. Eversheds ziet een toename in (her)ontwikkelings- en transformatieprojecten en de realisatie van datacenters, al vormt de beperkte netcapaciteit hiervoor een serieuze bedreiging. Het kantoor verwacht op het gebied van beleggingen een sterke toename van investeringen uit Azië, mede gevoed door onzekerheden door Brexit.
Fisherman Huurrecht Advocaten
Aantal vestigingen: 2
Hoofd vastgoedsectie: Michel Visser
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 9 (2018: 8)
Het nichekantoor Fisherman groeit dit jaar opnieuw. In het team van Michel Visser zitten nu 9 advocaten. Bij de vorige opgave waren dat er 8 en het jaar daarvoor 5.
Fisherman heeft geen transacties gemeld, omdat het merendeel van het werk huur-gerelateerd is (70%, versus 30% transacties). Het kantoor wil hier niet van afwijken in de crisis; het blijft zich specialiseren op huurrecht en verwacht dit jaar de omzet op peil te kunnen houden.
Florent
Aantal vestigingen:1
Hoofd vastgoedsectie: Jurjen Tuinman
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 6 (2018: 5)
Florent is druk met de déconfiture van het beursgenoteerde modeconcern FNG Group (eigenaar van onder meer Miss Etam, Claudia Sträter, Expresso) met ruim 500 winkellocaties. Het levert met Van de Meent de curator. Het kantoor is daarmee opnieuw betrokken bij de grootste retail-vastgoeddossiers in Nederland en België in 2020 en 2021. Eerder was het betrokken bij de faillissementen van V&D, McGregor/Gaastra en Polare. Ook adviseerde Florent het Luxemburgs RE Investor Nordbridge bij de aankoop van een kantoorpand in Amsterdam (€ 11 mln). Florent adviseert Millten bij de verhuur van het Prinsengracht-ziekenhuis aan Fosbury and Sons.
Het kantoor doet veel faillissementsrecht-gerelateerd vastgoedwerk.
Fort Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Act Legal, Abacus
Partners vastgoedsectie: Pieter Twaalfhoven, Katinka Verdurmen, Jodit de Bruin, Dirk van den Berg, Mirre Vermeer en Sascha Stavenuiter
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 18 (2018: 14)
Fort adviseerde Nedstede bij de aankoop van een winkelcomplex (7 commerciële units) aan de Oosterparkstraat in Amsterdam (€ 7,3 mln) en Vastwas bij de aankoop van een appartementencomplex (€ 12 mln). Fort werd door Intertoys ingeschakeld bij het opstellen van 140 huurovereenkomsten.
Fort verwacht uitbreiding op het gebied van bouwrecht en een omzetstijging tot 25% dit jaar.
Freshfields Bruckhaus Deringer
Aantal vestigingen: 27, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Thijs Flokstra (notaris) en Harald Spruit (advocaat)
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 15 (2018: 15)
Freshfields heeft het Oostenrijkse vastgoedfonds Signa geadviseerd bij diens aankoop van de Beursgallery in Rotterdam van Allianz en de directe doorverkoop hiervan aan Angelo Gordon. Ook adviseerde het Signa bij het faillissement van Hudson’s Bay, hoofdhuurder van de Beursgallery. Freshfields heeft GIC, het Singaporese overheidsfonds, geadviseerd bij diens investering in hotelketen CitizenM, waarmee het 25% aandeelhouder is geworden van de keten. GIC zal dit belang verder uitbreiden. CitizenM wordt gewaardeerd op € 2 mrd.
Freshfields verwacht niet de praktijk uit te breiden met nieuwe activiteiten. Het vindt het lastig te zeggen wat er met de omzet gebeurt, omdat de transacties nog gewoon doorlopen. Sommige transacties liepen al voor de corona-uitbraak, andere zijn ontstaan doordat corona ook weer kansen oplevert. Een tweede corona-uitbraak zal uitdagende situaties opleveren in bestaande vastgoeddeals, voorspelt het kantoor.
Greenberg Traurig
Aantal vestigingen: 41, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Jan Kees Brandse en Marijn Bodelier
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 18 (2018: 18)
Greenberg Traurig adviseerde Amundi bij de acquisitie van de herontwikkeling van de One Twenty-Allianz Tower aan de Coolsingel 120 in Rotterdam. Ook adviseerde het kantoor Jamestown bij de acquisitie en financiering van het Groot Handelsgebouw in Rotterdam. Jamestown heeft het middels een aandelentransactie gekocht. Het kantoor begeleidde Round Hill Capital bij de acquisitie van 821 huurwoningen en twee kantoorpanden. Round Hill heeft de portefeuille gekocht in een joint venture met een staatsinvesteringsfonds uit het Midden-Oosten.
Begin 2020 heeft Greenberg de Banking & Finance-praktijk uitgebreid met een ervaren vrouwelijk team. In de tweede helft van 2020 verwacht het de praktijken Banking & Finance, M&A, Litigation en Real Estate verder uit te breiden. Greenberg verwacht dat de omzet dit jaar gelijk zal blijven.
Hemwood
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Gijs Heutink
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 14 (2018: 13)
Hemwood was betrokken bij de ontwikkeling van het ‘verticale dorp’ in Leidsche Rijn met drie torens van 80, 100 en 140 meter, afgewisseld met laagbouw. Het was ook betrokken bij transacties voor Montea in Tiel en Etten-Leur ter waarde van € 100 mln en bij de ontwikkeling van het Kauwgomballenkwartier in Amsterdam.
De nadruk van Hemwood ligt naast procederen en adviseren op de integrale juridische en strategische begeleiding van ontwikkelaars, beleggers en bouwers. In 2019–2020 publiceerden en doceerden de advocaten op het gebied van Omgevingswet, stikstof, PFAS, duurzaamheid en de Dienstenrichtlijn en die rol wil het volgend jaar uitbreiden. Het introduceerde een helpdesk voor de Omgevingswet.
Dit jaar blijft de omzet van Hemwood gelijk. Als uitdaging voor 2021 noemt Hemwood de duurzame ontwikkeling met een goed evenwicht tussen bouwen en ontwikkelen enerzijds en behoud en bescherming van de fysieke leefomgeving anderzijds.
Hielkema & Co
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Huib Hielkema
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 6 (2018: 6)
Dit jaar kan Hielkema geen transacties noemen in verband met de vertrouwelijkheid ervan. De omzet is in 2020 gelijk gebleven of zal iets stijgen. Voor 2021 voorziet het kantoor verdere groei van de praktijk, ondanks de verwachte economische recessie.
Holdinga Matthijssen Kraak Notarissen
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Arnoud Matthijssen
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 12 (2018: 8)
Een snelle groeier is het notariaat onder leiding van Arnoud Matthijssen. Het kantoor was betrokken bij grote deals, zoals de eerste woningdeal van Blackstone van € 250 mln (project Rembrandt), bij meerdere deals van Orange Capital voor in totaal € 300 mln en drie transformatieprojecten van Boelens de Gruyter (onder meer Ringpark en BerghausPlaza).
De praktijk steunt voor 60% op transacties, 10% financiering, 10% erfpacht en 20% project- en gebiedsontwikkeling. Het kantoor ziet in coronatijd nog steeds transacties, alleen is de omvang kleiner. De omzet stijgt dit jaar tussen de 0 en 25%.
Houthoff
Aantal vestigingen: 5, waarvan 2 in Nederland
Aangesloten bij: Lex Mundi
Hoofd vastgoedsectie: Herman Lohman en Jan Cees Kuiken
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 90 (2018: 85)
Houthoff heeft zijn leidende positie in het vastgoed in Nederland vorig jaar uitgebouwd met vijf nieuwe juristen. Het kantoor met Nederlandse roots ziet zich graag als ‘deal captain’ in complexe zaken.
Belangrijkste deal was samen met Kirkland & Ellis: het bijstaan van GIC bij het verwerven van een meerderheidsbelang in het datacenter portfolio van Equinix, met een transactiewaarde van $ 1 mrd, en de joint venture overeenkomst tussen partijen. Ook adviseert het Commerz Real bij de verkoop van een portefeuille met zes kantoorgebouwen aan Tristan Capital Partners. De transactie is complex, omdat het gaat om 126.000 m² op zes locaties.
Houthoff verwacht een blijvend grote interesse van buitenlandse partijen op de Nederlandse vastgoedmarkt. Het heeft daarop ingespeeld door uitbreiding van de vastgoed- en tax praktijkgroepen. Ook verwacht het een toenemende vraag voor advieswerkzaamheden bij duurzame en circulaire toepassingen in de bouw (zoals collectieve warmte- en koude voorzieningen, wind- en zonenergie en circulair bouwen).
HVG Law
Aantal vestigingen: 5
Aangesloten bij: EY Law
Hoofd vastgoedsectie: Sander van Leeuwen (advocatuur) en Jan Willem Stouthart (notariaat)
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 14 (2018: 14)
HVG Law werkt nauw samen met de fiscalisten van EY. Dit jaar zijn twee projecten genoemd. Het eerste was advies bij de verkoop van vakantiepark De Eemhof in Zeewolde aan Atream, bestaande uit 340 vakantiewoningen, 50 hotelappartementen en andere faciliteiten. Het tweede was het advies aan de Kijkduinse Ontwikkelingsmaatschappij bij goederenrechtelijke aspecten en verkoop van fase 2 van het project Nieuw Kijkduin te Den Haag. Deze fase omvat een ondergrondse parkeergarage met vier woontorens. Het totale project omvat zeven woontorens.
HVG Law verwacht dit jaar tussen de 0 en 25% minder omzet.
Kennedy Van der Laan
Aantal vestigingen: 2
Aangesloten bij: TerraLex
Hoofd vastgoedsectie: Nico Jacobs
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 12 (2018: 12)
Het team Vastgoed & Bouw heeft ervaring met de hele ‘levensloop’ van vastgoed.
Het kantoor adviseert doorlopend Nike bij de herontwikkeling van diens Europese hoofdkantoor in Hilversum (de Arena campus) en begeleidde AEW Europe bij de grootscheepse renovatie van het kantoorgebouw De Vijzel in Amsterdam-Centrum. Het kantoor was ook de adviseur van het Nederlands Auschwitz Comité bij de ontwikkeling en realisatie van het Holocaust Namenmonument in Amsterdam en was betrokken bij de twee grote datacenters in Noord-Holland.
Voor het kantoor is de hospitality-sector een belangrijk speerpunt. Het kantoor organiseert internationale discussies met inhouse counsels voor deze sector. Deze sector is hard geraakt door de coronacrisis, maar Kennedy verwacht dat er veel behoefte blijft aan advies. Als belangrijkste uitdaging voor volgend jaar ziet het kantoor samenwerking met alle stakeholders om de crisis te boven komen.
KienhuisHoving Advocaten en Notarissen
Aantal vestigingen: 3
Aangesloten bij: Diro
Hoofd vastgoedsectie: Pieter Schut (notariaat)/Robert de Vries en Arnold Gelderman (advocatuur)
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 13 (2018: 14)
KienhuisHoving kan dit jaar geen specifieke deals noemen. Het kantoor ontplooide geen nieuwe activiteiten, maar breidde wel de bestaande activiteiten verder uit. Het verwacht qua omzet een stijging van 0–25%.
Kneppelhout Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Netlaw
Hoofd vastgoedsectie: Ingomar Souren
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 8 (2018: 8)
Kneppelhout heeft onder meer voor een afvalverwerker natuurtoestemmingen (Wnb) verkregen voor meerdere locaties. Het kantoor noemt dit representatief, omdat het focust op omgevings- en waterrecht. Vragen over natuurtoestemmingen zijn vanwege de uitspraken van de Raad van State van mei 2019 schering en inslag. Ook procedeert het kantoor over een fabriekshal in Schiedam, over ontbinding van de aannemingsovereenkomst in onder meer een schadestaatprocedure. Representatief omdat vrijwel alle deelgeschillen die kunnen ontstaan onder de UAV-GC 2005 aan bod zijn gekomen.
De belangrijkste uitdaging noemt Kneppelhout de (structurele) gevolgen van het coronavirus en op omgevingsrechtelijk gebied de stikstofproblematiek. Het kantoor voorziet ondanks corona een ongeveer gelijkblijvende omzet.
Labré Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Warwick Legal Network
Hoofd vastgoedsectie: Tim Boer en Ramon Ridder
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 7 (2018: 7)
Labré begeleidde veel midcap-partijen, zoals verkoper Midvast bij de verkoop van het pand De Ruijterkade 139 aan AEW (koopsom € 13,6 mln). Het kantoor begeleidde Unilever bij huurkwesties. Het is opgenomen in Unilever’s Benelux Panel voor de werkzaamheden die vallen onder real estate law. Ook begeleidde het als vaste adviseur biefstukkenketen Loetje bij de aankoop van diens nieuwste locatie in Enschede.
Labré wil een ‘taskfore’ oprichten waarbij de secties vastgoed en faillissementsrecht van het kantoor nauw zullen samenwerken om partijen die geconfronteerd worden met faillissementssituaties goed te kunnen bedienen. Het kantoor verwacht dit jaar tot 25% meer omzet.
Lexence Advocaten & Notarissen
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Meritas
Hoofd vastgoedsectie: Bob Bekker
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 35 (2018: 35)
Lexence werkt voor institutionele beleggers, beursgenoteerde vastgoedfondsen, grote particuliere vastgoedbeleggers en family offices. Klanten zijn onder meer VolkerWessels, Kroonenberg Groep, NSI, Deutsche Bank, Klépierre, Achmea, Bouwinvest, De Hoge Dennen, BNP Paribas REIM, CBRE Global Investors, ASR, Slokker, Van Herk Groep, Dura Vermeer, MEAG Munich, Schiphol, NS en Orange Capital Partners. In de afgelopen tijd heeft Lexence Triodos geadviseerd bij de verkoop van een portefeuille van 16 ‘green’ kantoorgebouwen voor een bedrag van € 100 mln.
Het kantoor zet door corona nu iets minder om, maar is nu wel bezig met de ontwikkeling van een multi-disciplinair duurzaamheidsteam op vastgoedgebied.
Loyens & Loeff
Aantal vestigingen: 11
Hoofd vastgoedsectie: Lonne Rooseboom
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 71 (2018: 64)
Voorbeelden van mooie transacties waarbij het kantoor betrokken was, zijn een geïntegreerd juridisch (corporate en vastgoed) en fiscaal team dat Round Hill Capital en KKR heeft geadviseerd bij de (her)ontwikkeling en transformatie van het voormalige Oudenrijn Ziekenhuis en bij de (indirecte) verkoop van dit perceel, waarop 173 nieuwbouwappartementen zijn gebouwd, aan Orange Capital Partners. Het complex heeft de naam the Rock gekregen. Ook begeleidde Loyens & Loeff The Blackstone Group bij 44 transacties bestaande uit aan- en verkopen van enkele objecten en portefeuilles van kantoren, woningen, winkelruimten en logistieke objecten, waaronder de Europese verwerving van Dream Global REIT met een totale transactiewaarde van € 6,2 mrd, waarvan 10% toegerekend kan worden aan Nederlandse objecten.
NautaDutilh
Aantal vestigingen: 6, waarvan 2 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: David van Dijk
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 90 (2018: 89)
NautaDutilh werkt vooral voor vastgoedfondsen, financiers, ontwikkelaars, overheden, aannemers, beleggers, beheerders en andere (commerciële) marktpartijen. Het kantoor was onder meer betrokken bij de aankoop van kantoorgebouw Adam Smith in Amsterdam door Perial Asset Management van Fortress. De dealwaarde was € 87 mln. Ook adviseerde NautaDutilh bij de verkoop van aandelen in de ontwikkeling van Y-Towers Amsterdam van IES Immobilien Group. Het kantoor begeleidde de verkrijging, bouw, exploitatie en (her)financiering van een groot datacenter door een in de VS gevestigde ontwikkelaar/investeerder met een dealwaarde van € 600 mln.
NewGround Law
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Anne-Marie Klijn, Cynthia de Witt Wijnen, Charles van Rijckevorsel en André Gaastra
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 12
Dit kantoor is nieuw in de lijst omdat het op 1 oktober 2019 is opgericht door advocaten afkomstig van NautaDutilh, Baker McKenzie en RechtStaete. NewGround Law zegt sterk te zijn in advisering op publiekrechtelijk terrein, waaronder ruimtelijke ordening, milieu, natuur, energie, water, verkeer en vervoer, subsidies, overheidsaansprakelijkheid, planschade en nadeelcompensatie. Daarbij gaat de bijzondere aandacht uit naar duurzaamheid en circulair bouwen. Het kantoor was onder meer betrokken bij de aankoop door het Duitse Hansainvest van vijf distributiecentra (bijna 200.000 m²) voor € 245 mln. Ook adviseerde NewGround Law bij de aankoop van het Forum–Monument in Rotterdam van Multi Corporation voor € 64 mln.
NexaVelo Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Rien Braakman
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 5
NexaVelo Advocaten bedient vooral het groot-MKB, waaronder familiebedrijven. In die hoedanigheid was het betrokken bij de aankoop door een ontwikkelaar/belegger van een kantoor in Eindhoven van een Amerikaans beleggingsfonds, maar ook bij de verkoop van een kantoor in Eindhoven voor een ontwikkelaar/belegger aan een vastgoedbeleggingsfonds van een Nederlandse bank. Ook adviseerde NexaVelo bij de verkoop door een belegger van een logistiek complex in de regio Breda. Koper was een beursgenoteerd Nederlands bedrijf. Het kantoor vindt deze transacties representatief voor hun praktijk omdat bij de begeleiding van aan- en verkoop van vastgoed alle achterliggende disciplines benodigd zijn en bij een transactie samenkomen, zoals legal due diligence, vergunningen, huurrecht, koopopties en onderhandelingsvaardigheden.
Osborne Clarke
Aantal vestigingen: 26, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Bas Beenen
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 13 (2018: 12)
De laatste tijd heeft Osborne Clarke opvallend vaak geadviseerd aan ontwikkelaars van en investeerders in duurzame energieprojecten (zonne- en windparken). Voorbeelden van de praktijk zijn de advisering van Amvest in diverse gebiedsontwikkelingen, zoals het Floriade-project, Spot (Amsterdam Zuidoost), Westflank (Utrecht) en De Boompjes (Rotterdam), dit zowel op de vastgoedrechtelijke aangelegenheden als de structurering van samenwerkingen. Ook adviseerde het kantoor de joint-venture van AngeloGordon en APF International bij de koop van het Mediahuis-complex aan de Basisweg in Amsterdam. De schaalgrootte, de beperkingen, de technische verwevenheid van de gebouwen en de eisen vanuit Havenbedrijf Amsterdam maken dit een bijzonder complex project, waarbij maar een korte tijdspanne voor het sluiten van de transactie beschikbaar was.
Pact Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Lex Taytelbaum, Daniel van den Bergh en Maarten Klaassen
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 6 (2018: 5)
Pact Advocaten heeft als doelstelling te groeien de komende jaren. De advocaten houden zich bezig met alle aspecten van het vastgoed in de ruimste zin van het woord, waaronder projectontwikkeling/aanneming, aan- en verkoop en aan- en verhuur van onroerend goed. Cliënten zijn met name beleggers, projectontwikkelaars, beheerders, aannemers en makelaars. Met betrekking tot projectontwikkeling is Pact betrokken bij het project Oostenburg in Amsterdam, met onder meer de realisatie van circa 450 woningen.
Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Crowe Horwath Foederer (op informele basis)
Hoofd vastgoedsectie: Alain de Jonge (advocaat) en René Spit (notaris)
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 67 (2018: 59)
Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn is actief op alle gebieden van vastgoedrecht, behalve het fiscale. Als landsadvocaat treedt het kantoor als enige op voor zowel grote marktpartijen als voor overheidsorganisaties. Zo werd de Staat onder meer geadviseerd bij de huisvesting van de European Medicines Agency (EMA) op de Zuidas in Amsterdam en de erfpachtuitgave door de gemeente Amsterdam (dealwaarde: € 95 mln). Het kantoor adviseerde bij de ruiltransactie van twee woningportefeuilles tussen Mooiland en Woonzorg Nederland (dealwaarde € 126 mln). Ook adviseerde het kantoor biotechbedrijf Galapagos bij de aankoop, bouw en ontwikkeling van diens kantoor in op het Leiden Bio Science Park.
Pharos Advocaten
Aantal vestigingen: 2
Partners vastgoedsectie: Steven Arnold, Arjen de Bruijn, Klaas Luijten, Matthijs Niermeijer
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 9 (2018: 8)
Pharos Advocaten heeft door de coronacrisis wat meer uuromzet weten te boeken. Het kantoor verwacht dat corona ook in de rest van het jaar en in 2021 belangrijk blijft, vooral omdat Pharos niet alleen transactie-gedreven is, maar ook veel procedeert. Er is al veel geprocedeerd over onvoorziene omstandigheden en huur. Bovendien: ‘Cliënten verlangen zoveel mogelijk zekerheid over hun rechtspositie.’ Het kantoor was onder meer betrokken bij de gebiedsontwikkeling Klaprozenweg in Amsterdam-Noord, waarbij gewerkt werd op het snijvlak tussen het privaatrecht (koop- en ontwikkelovereenkomst), het procesrecht (leveringsbeslag) en het publiekrecht (gemeentelijk voorkeursrecht en bestemmingsplan).
Ploum
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Anton van den Heuvel
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 23 (2018: 21)
Ook Ploum heeft sinds de coronacrisis tot 25% meer omzet geboekt. Tegelijkertijd is Anton van den Heuvel een project gestart (Checkjelabel) om bewustzijn in de markt te creëren en marktpartijen te begeleiden bij de aankomende duurzaamheidseisen voor kantoren. Daarbij werkt hij samen met Facilicom Energiemanagement en Area Occupier Solutions. Voorbeelden van advieswerk zijn het begeleiden van ZGT Vastgoed bij de verkoop van ’t Venderink te Hengelo aan Apollo Zorgvastgoedfonds. Verder heeft Ploum Renewi bijgestaan bij de ontwikkeling van een bio-LNG installatie. Het gaat om een innovatief project dat bijdraagt aan de circulaire economie en de vermindering van CO2-emissies. Renewi werkt daarbij nauw samen met Shell en Nordsol.
Pot Jonker Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Netlaw
Hoofd vastgoedsectie: Pieter Nabben en Jan Coen Binnerts
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 12 (2018: 11)
Pot Jonker heeft zijn omzet sinds corona (en stikstof en PFAS) iets zien teruglopen. Toch hoopt het kantoor in 2021 uit te breiden om de toenemende vraag op het gebied van energie en duurzaamheid en vanuit woningcorporaties nog beter kunnen bedienen. Voorbeelden van adviestrajecten zijn het begeleiden van de gemeente Zandvoort bij aanbestedingsvraagstukken en erfpachtherstructurering bij de herinrichting van het boulevardgebied en het begeleiden van de betrokken overheden bij de herontwikkeling van het stationsgebied/Willemsoord in Den Helder. Dat gaat over alle stappen om tot de realisatie van de stedelijke vernieuwing in Den Helder te komen, van contracten met leveranciers tot overeenkomsten met vastgoedeigenaren en erfpacht.
RechtStaete Vastgoedadvocaten & Belastingadviseurs
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Ton Oostenrijk
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 10 (2018: 14)
RechtStaete is een nichekantoor op het gebied van vastgoedrecht. Het is gespecialiseerd in de vastgoedfiscaliteit, maar ook in civiel en bestuursrecht. De omzet is door corona iets teruggelopen. De clientèle bestaat uit vastgoedbeleggers, zowel institutionele als private equity, aannemers, bouwbedrijven, vermogende particulieren, vastgoed beheerders en asset managers, maar ook allerlei andere partijen die betrokken zijn bij geschillen over en huur- en verkooptransacties van vastgoed. Voorbeelden van zaken zijn de verkoop van Haagsche Bluf in Den Haag en een gewonnen fiscale procedure over de levering van al dan niet nieuw vervaardigd onroerend goed aan het Rokin in Amsterdam. Daarbij werd vrijstelling van de overdrachtsbelasting gerealiseerd.
Rutgers & Posch Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Globalaw
Hoofd vastgoedsectie: Hendrik Jan Schimmel
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 10 (2018: 10)
Rutgers & Posch blijft compact, omdat het een gespecialiseerd kantoor op het gebied van onder meer transacties en huurrecht wil blijven. Dat komt de efficiëntie ten goede, waardoor er een gunstige prijs–kwaliteitsverhouding ontstaat. Een van de transacties waarbij het kantoor betrokken was is de verkoop van New Babylon in Den Haag voor Icon, dat een aandelendeal was. Ook adviseerde Rutgers & Posch Meyer Bergman bij het opzetten van het logistieke platform Crossbay en adviseerde het bij diverse aankopen voor het platform. Het kantoor begeleidde Amundi bij de aankoop van twee nog te ontwikkelen kantoren in Amsterdam-Noord. Ook dit was een aandelendeal.
Schaap Advocaten Notarissen
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Hanneke Kolsters, Jan Wind en Willem Stolk (advocaten) en Cor Kooi en Helen Kolster (notarissen)
Aantal vastgoedjuristen: 12
Schaap heeft de afgelopen tijd onder meer AM en Amvest begeleid bij de ontwikkeling van woontoren De Zalmhaven in Rotterdam, waarbij de nodige splitsingsakten moesten worden opgesteld. Ook adviseerde het kantoor het Apollo Health Care Fund. Verder was het kantoor betrokken bij de grondleveringen voor nieuwbouw van woningen in Lelystad door Trebbe en Leyten.
Simmons & Simmons
Aantal vestigingen: 21, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Rob Hendriks en Luc Cohen
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 22 (2018: 23)
Simmons & Simmons werkt voor een brede groep cliënten, waaronder ontwikkelaars, investeerders, financiële instellingen, internationale corporates, huurders, aannemers, overheden en andere publieke organisaties. Specialisaties zijn vastgoed M&A (aankoop en verkoop, zowel aandelen- als stenen-transacties), projectontwikkeling, projectfinanciering & vastgoedfinanciering, operation/lease, publieke aanbestedingen en vastgoedgeschillen. Het kantoor was betrokken bij de aankoop door Hines van het Hema-distributiecentrum in Utrecht van Altera. Ook adviseerde het kantoor Atream SAS bij het opzetten van een Nederlands alternative closed-end beleggingsfonds en de aankoop van vakantiepark CenterParcs De Eemhof, inclusief de golfbaan, jachthaven en alle activiteiten.
Six Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Leon Burgersdijk
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 13 (2018: 13)
De omzet van Six is tot nu toe gelijk gebleven in de coronacrisis. Voorbeelden van zaken waarbij het de afgelopen tijd betrokken was: het begeleiden van het Duitse Indigo Invest bij de aankoop van diverse kantoren aan het Maanplein in Den Haag, de sale-and-lease-back door Corporate Finance House Group van het Dura Vermeer Innovation Centre in Utrecht, advisering van CBRE Global Investors bij de uitbreiding van WTC Amsterdam en advisering van het consortium Marktkwartier bij Food Center Amsterdam, een grootschalige binnenstedelijke herontwikkelingsproject. Ook begeleidt Six Amrâth Hotels bij de ontwikkeling van de nieuwe Galaxy Tower te Utrecht en BPD bij de ontwikkeling en realisatie van het nieuwe hoofdkantoor van Booking.com in Amsterdam.
Stibbe
Aantal kantoren: 5, waarvan 1 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: David Orobio de Castro en Maarten de Bruin
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 35 (2018: 37)
Stibbe zegt dat corona geen invloed heeft gehad op de uuromzet, dankzij het brede spectrum aan dienstverlening. In de afgelopen tijd werd BPD geadviseerd over de fiscale structurering van het nieuwe BPD woningfonds en de overdracht van het launching portfolio van € 160 mln in het fonds. Ook werd Morgan Stanley geadviseerd over de herfinanciering van Aventicum en M7 en Aedifica over de aankoop van al zijn zorgwoningen in Nederland. Neinver wordt bijgestaan bij de ontwikkeling van The Style Outlet, en Hudson’s Bay Nederland bij de huurzaken van alle warenhuizen inclusief procedures tegen verhuurders met betrekking tot exploitatieverplichting en het verstekken van garanties.
Stijl Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Taco Hovius en Truke den Uyl-Slagter
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 12 (2018: 12)
Stijl Advocaten is een gespecialiseerd vastgoedkantoor in de breedste zin, waarbij project- en gebiedsontwikkeling de boventoon voert. Het kantoor kent een sterke focus op duurzaamheid. Zo werd Dura Vermeer bijgestaan bij de ontwikkeling van 55 appartementen in IJmuiden, waaronder adviseren en procederen over bestemmingsplan-issues, de benodigde omgevingsvergunningen en contractsvorming. Ook wordt Edwin Oostmeijer Projektontwikkeling bijgestaan bij de ontwikkeling van 100 duurzame en circulaire huurappartementen in Amsterdam-Noord, zoals in gerechtelijke procedures en bij de juridische structurering van het project. De gemeente Eindhoven wordt bijgestaan bij de ontwikkeling van de Brainport Industrie Campus (BIC) ten aanzien van diverse bestuursrechtelijke, privaatrechtelijke en Europees-rechtelijke aspecten van deze grootschalige gebiedsontwikkeling.
Straatman Koster Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Wilfried Koster
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 24 (2018: 18)
Straatman Koster zegt dat de omzet tijdens corona vooralsnog gelijk is gebleven. Zaken waar het kantoor de afgelopen tijd bij betrokken was zijn onder meer het advies aan BPD en het opstellen van de contracten voor de overdracht van woningen en commerciële objecten van BPD naar het nieuw opgerichte fonds, dat ook onderdeel van de BPD Groep is. Sinds 2011 is Straatman Koster bovendien betrokken bij de ontwikkeling van Schiphol Trade Park, waarbij het kantoor de door Schiphol Area Development Company, Schiphol Real Estate en de gemeente Haarlemmermeer opgerichte exploitatiemaatschappij adviseert en begeleidt bij gronduitgifte, samenwerkingen, duurzame gebiedsontwikkeling en omgevingsrecht. Ook is het kantoor betrokken bij gebiedsontwikkeling Binkhorst in Den Haag.
Taylor Wessing
Aantal vestigingen: 28, waarvan 2 in Nederland
Hoofd vastgoedsectie: Huub Stroom
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 10 (2018: 9)
Taylor Wessing vindt de overdracht door de Technische Universiteit Eindhoven van de Bunkertoren aan Being en Red, met de goederenrechtelijke vormgeving en overdracht van alle appartementsrechten en beleggers en eindgebruikers, een representatieve zaak voor het kantoor, omdat het getuigt van allround dienstverlening. Het kantoor was ook betrokken bij de afwikkeling en overdracht van de Social Invest Portefeuille van Holland Immo Group. Die portefeuille werd bovendien door een buitenlandse bank gefinancierd. Taylor Wessing adviseerde ook Axa als koper van Onelog NL in Ridderkerk van verkoper Focus. In opdracht van beide partijen en de gemeente Ridderkerk werden ook de grondtransacties gerealiseerd.
TeekensKarstens Advocaten Notarissen
Aantal vestigingen: 3
Aangesloten bij: Geneva Group International, Law Europe International
Hoofd vastgoedsectie: Edward van Lent en Nico Cusell
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 12
De sectie Vastgoed & Projecten bij TeekensKarstens (TK) begeleidt beleggers, ontwikkelaars, (semi-)overheden, zorg- en onderwijsinstellingen bij projectontwikkelingen en huur- en kooptransacties. TK begeleidt in dat kader middelgrote en grootschalige woningbouwontwikkelingen, onder andere in de gemeente Kaag en Braassem en in de gemeente Katwijk.
Tomlow Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 12 (2018: 10)
Tomlow is met name gespecialiseerd in huurrecht. Het kantoor meldt dat de uuromzet gelijk is gelijk gebleven tijdens deze coronacrisis. Wel heeft het kantoor veel bemoeienis gehad met coronaperikelen, zoals het adviseren en begeleiden van diverse huurders in de totstandkoming van al dan niet tijdelijke aanpassingen van lopende huurovereenkomsten. Maar Tomlow doet ook veel voor woningcorporaties met betrekking tot grootschalige renovatieprojecten, bijvoorbeeld met Potaal en De Engh in Soest. Ook worden woningcorporaties begeleid bij het implementeren van duurzaamheidsmaatregelen, zoals zonnepanelen, hr-ketels en triple-glas.
Van Benthem & Keulen Advocaten & Notariaat
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: SLC Legal
Hoofd vastgoedsectie: Hans van Noort (advocatuur) en Mervyn Odink (notariaat)
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 17 (2018: 16)
Onder leiding van Hans van Noort en Mervyn Odink was Van Benthem & Keulen onder meer betrokken bij de realisatie van logistiek vastgoed: de aankoop van de kale grond, begeleiding van de herontwikkeling (zoals aanpassing van het bestemmingsplan, contracten opstellen met de aannemer en architect) en verkoop- en huuronderhandelingen voor het object. Ook adviseert het kantoor bij diverse transacties van distressed real estate, die vervolgens verbouwd worden en na oplevering weer overgedragen worden. Bovendien vond de begeleiding plaats bij de overdracht van een grote logistieke positie, waarbij huur, koop en overdracht door het kantoor afgehandeld werden.
Van der Feltz Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Marc Houweling en Willem van der Werf
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 21
Project- en gebiedsontwikkeling en ruimtelijke ordening en milieu zijn de aandachtsgebieden van Van der Feltz. Voor het project Nieuw Kijkduin adviseert het kantoor bijvoorbeeld ten aanzien van de projectdocumentatie, financiering en zekerheden. Ook vertegenwoordigt Van der Feltz aannemer Boele & van Eesteren in procedures en onderhandelingen. Bij Pestana in Amsterdam adviseert en vertegenwoordigt het kantoor Kondor Wessels Amsterdam betreffende de ontwikkeling van een nieuw 5-sterrenhotel in Amsterdam en de aan de uitvoering gerelateerde (meerwerk)claims. De gemeente Zoetermeer werd geadviseerd ten aanzien van de ontwikkeling van een lokaal, collectief WKO-warmtenet (WKO-opslag), met het oog op het aardgasvrij maken van de wijk Palenstein.
Van Doorne
Aantal vestigingen: 2, waarvan 1 in Nederland
Aangesloten bij: World Services Group
Hoofd vastgoedsectie: Annerie Ploumen (notaris) en Mark Moolhuizen (advocaat)
Aantal vastgoedjuristen: 47 (2018: 44)
Van Doorne heeft naast een vestiging in Amsterdam ook een vestiging in Londen waaruit het de nodige business genereert. Zo adviseerde het kantoor PGIM Real Estate bij de (ontwikkelings)herfinanciering van het World Trade Center in Amsterdam, een project van CBRE GI. Ook adviseerde het CCP 5 LL, een core plus perpetual fund van Tristan Capital Partners bij de acquisitie van een portefeuille die uit zes kantoorgebouwen bestond. Verkoper was Commerz Real. Van Doorne is echter ook betrokken bij woningprojecten als Hyde Park, bij projectfinancieringen als voor Aareal Bank bij het nieuwe Hilton op Schiphol en treedt ook op voor loan funds als DRC Capital en Greenoak.
Vangoud Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Claes van Deutekom
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 13 (2018: 12)
In de afgelopen tijd heeft Vangoud iets meer omzet geboekt dan daarvoor. Het kantoor doet veel aan complexe ruimtelijke vraagstukken bij binnenstedelijke herontwikkelingen en procedeert daar ook over. In dat kader is Vangoud onder meer betrokken bij een appartementencomplex in de Haagse wijk Ypenburg, waar het optreedt voor de ontwikkelaar. Ook heeft Vangoud de koper van de V&D in Arnhem geadviseerd over de transformatie naar een kantoorgebouw en de due diligence gedaan. Het kantoor is betrokken bij de realisatie van multifunctioneel gebouw Metterswane tegenover het centraal station van Nijmegen. Hier adviseerde het kantoor de ontwikkelaar over anterieure contractuele afspraken met de gemeente.
VBTM Advocaten
Aantal vestigingen: 3
Hoofd vastgoedsectie: Hans van Doesburg en Pieter Kok
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 19 (2018: 16)
VBTM is een full-service vastgoedkantoor met een focus op de corporatiesector. De dienstverlening bestaat voor een belangrijk deel uit huurrecht woonruimte. Denk daarbij aan zaken zoals overlast en hennep-woonfraude, maar ook aan groot onderhoud en herstructurering. In het kader van herstructurering was VBTM onder andere betrokken bij de Tweebosbuurt in Rotterdam. Ook is het kantoor veel betrokken bij ontwikkeling en dus bij het aangaan van overeenkomsten hiervoor. Door de focus is VBTM gespecialiseerd in de sectorale wet- en regelgeving zoals de Woningwet en het BTIV. Daar hoort het takenpakket voor woningcorporaties bij en ook de verkoopregels voor corporatiebezit.
Weebers Vastgoed Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Hoofd vastgoedsectie: Onno Tacoma (transacties), Angélique Claassen (gebiedsontwikkeling) en Caroline Weebers (bouw-/projectontwikkeling)
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 13 (2018: 12)
Weebers Vastgoed Advocaten adviseert Focus Real Estate bij de aankoop en de aanneemovereenkomst met betrekking tot de transformatie van een pand in Den Bosch. Dat wordt herontwikkeld tot oogkliniek door Certitudo. Focus werd ook door Weebers geadviseerd bij de aankoop, structurering en financiering met betrekking tot de ontwikkeling van de locatie Podium 26 in het stationsgebied van Arnhem. Dat betrof een participatie (aandelentransactie), samenwerking en financiering met ABC Planontwikkeling. Weebers is gespecialiseerd in gebiedsontwikkelingen en in dat kader betrokken bij Zo-Ho in Rotterdam, waar de begeleiding bij contractsvorming en samenwerking ter hand wordt genomen.
Wieringa Advocaten
Aantal vestigingen: 1
Aangesloten bij: Unilaw, Eurolegal, The Law Firm Network en Netlaw
Hoofd vastgoedsectie: Janneke Sinnige
Aantal vastgoedjuristen eind 2019: 14 (2018: 13)
Wieringa heeft een focus op projectontwikkeling. Cliënten zijn vooral gemeenten, ontwikkelaars, zorginstellingen, vastgoedvermogensbeheerders, aannemers, architecten, hotels/horeca en bedrijven in de recreatieve sector, zoals rederijen. Het kantoor was betrokken bij Schiphol Trade Park als begeleider van de ontwikkelaar bij de transactie, aannemingsovereenkomst en ontwikkeling van een logistiek centrum. Ook werd de gemeente Ouder-Amstel geadviseerd bij de transformatie van het Amstel Business Park naar een gemengd woon- en werkgebied. Verder was Wieringa betrokken bij een hotelontwikkeling in Utrecht. Hier werd de ontwikkelende belegger begeleid bij aannemingsovereenkomst en projectontwikkeling. Het gaat om de realisatie van een hotel met 170 kamers.