Uitbreiding van het HSL-netwerk kan het aantal korte afstandsvluchten van Schiphol (minder dan 750 km) met een kwart reduceren.
Deze afname kan ingezet worden voor uitbreiding van het aantal lange(re) afstandsvluchten in combinatie met vermindering van de CO2 en stikstof uitstoot. Een verdere groei van de lange afstandsverbindingen door de lucht met snelle treinverbindingen naar de belangrijkste steden om ons heen maakt Nederland bovendien nog aantrekkelijker als internationaal vestigingsmilieu en verankert hiermee onze positie in het economische kerngebied in Noordwest-Europa. Dit blijkt uit een studie van dr Pieter van der Heijde van het Bureau voor Stedelijke Planning.
De Nederlandse bevolking blijft sterk groeien, vooral door buitenlandse migratie naar de Randstad. Dit vraagt om veel nieuwe woningen en werklocaties. Ook de mobiliteit neemt aanzienlijk toe. De huidige weg- en railinfrastructuur kan echter nauwelijks meer reizigers aan en Schiphol heeft zijn maximum bereikt. De luchthaven groeide snel en komt met 71 mln passagiers in Europa op de derde plaats. Verdere groei is belangrijk voor de Nederlandse economie en welvaart. Maar door geluidsoverlast en luchtvervuiling is dit op de huidige locatie niet realistisch. Het is begrijpelijk dat opnieuw geluiden opgaan voor een luchthaven in zee. Technisch lijkt dit niet onmogelijk, maar het is complex, kostbaar en duurt lang.
Een optimaal HSL-netwerk biedt een aantrekkelijk alternatief voor de mobiliteitsproblematiek. Vooral omdat het aantal korte afstandsvluchten zo sterk afneemt. Dit is ook van belang omdat het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbereik (2018) heeft berekend dat alleen met verbeteringen van het huidige spoor de reistijdverkorting met de trein naar de meeste bestemmingen maar 15 tot 45 minuten bedraagt en de vluchten van Schiphol hiermee slechts met 2,5% tot 5% afnemen. Maar met een HSL-netwerk naar de belangrijkste bestemmingen binnen 750 km zal volgens Royal Haskoning DHV (2018) 63% van de reizigers voor de trein kiezen. Het totale aantal vluchten op de luchthaven neemt hierdoor met 26,6% af. Dit biedt Schiphol de mogelijkheid om verder te groeien met lange(re) afstandsvluchten.
Voor het milieu is het noodzakelijk deze nieuwe uitbreidingsruimte niet volledig te benutten. Belasting op vliegtickets en afschaffing hiervan op treintickets kan dit bevorderen. En op termijn biedt elektrisch vliegen mogelijk een structurele oplossing. Airbus en Boeing ontwikkelen hybride-elektrische vliegtuigen voor 100 tot 135 passagiers met een reikwijdte van bijna 6500 kilometer die na 2030 operationeel kunnen zijn. Overigens is deze ontwikkeling geen reden om af te wachten.
Uitbreiding van het HSL-netwerk is niet alleen belangrijk voor Schiphol, maar ook voor de economische positie van Nederland in Europa. Bovendien neemt de reisafstand tussen de Nederlandse steden sterk af. Dit remt de verkeersdrukte op de Nederlandse wegen. Ook dit is positief voor de economie. Voor de reizigers heeft de HSL als voordeel dat de trein veel comfort biedt en de stations meestal in de stadscentra liggen. Ook is het niet nodig om lang tevoren aanwezig te zijn.
Het toekomstige HSL-traject in Nederland moet goed aansluiten op dat in het buitenland. Dit kan vorm krijgen met vier extra hogesnelheidslijnen. Dit vraagt zo’n 675 km HSL-spoor in Nederland met een investering van € 17 mrd. Dit is aanzienlijk goedkoper dan een luchthaven in zee. Tegelijkertijd is de meerwaarde voor de economie, de welvaart en het welzijn substantieel groter. Natuurlijk vraagt het lef. Maar nu er goedkoop geld geleend kan worden en Schiphol aan zijn maximale capaciteit zit, is het moment daar om hierin te investeren. Wat dit betreft kunnen we een voorbeeld nemen aan China, waar 18.000 km HSL is aangelegd. Als we ons voor willen bereiden op een duurzame toekomst is deze investering in het hsl-netwerk cruciaal.
