Schrijver Mohammed Benzakour (De Reus uit de Rif) heeft in zijn eentje de corporatiewereld gedwongen om bij renovatieplannen ook rekening te houden met mensen die thuiswerken. Hij kreeg na verschillende juridische procedures een verhuisvergoeding, al zal dat volgens corporatiekoepel Aedes niet standaard zo zijn.
Recent publiceerde de Hoge Raad een arrest in een kwestie die speelt rondom de woning die Benzakour huurt in Zwijndrecht van de Dordtse woningcorporatie Trivire.
Schrijver, journalist en columnist Benzakour -auteur van onder meer de bekroonde boeken Stinkende Heelmeesters en Yemma- woont al jaren in één van de drie zogeheten ERA-flats aan het P.J. Oudplein en het Gerbrandyplein in Zwijndrecht. En hij werkt al jaren thuis, nog voordat het thuiswerken door de coronacrisis gemeengoed werd.
In oktober 2018 kondigt woningcorporatie Trivire aan dat de 392 woningen in de drie flats zullen worden gerenoveerd in de periode juli 2019 - april 2020. In de speciale bewonersbrochure staat onder andere dat de werkzaamheden zullen worden uitgevoerd in bewoonde staat.
Woning van vrienden
Benzakour neemt in de weken dat zijn woning wordt aangepakt zijn toevlucht tot de woning van vrienden. Hij claimt voor zijn tijdelijk verblijf elders € 6.095 aan verhuiskosten, een verblijf in zijn eigen woning tijdens de renovatie was door de bouwoverlast voor hem als broodschrijver niet mogelijk.
Lees ook: Thuiswerken was geen optie voor schrijver Benzakour
Trivire weigert de vergoeding aan Benzakour over te maken waarna de schrijver er een rechtszaak van maakt. In kort geding geeft de rechter Benzakour begin 2020 gelijk en dwingt Trivire om alsnog de verhuisvergoeding aan hem over te maken.
Inboedel niet verhuisd
Het gerechtshof in Den Haag zet in 2022 echter een streep door het vonnis omdat Benzakour, afgezien van wat persoonlijke spullen, zijn inboedel niet verhuisd heeft. Het Hof bepaalt dat Benzakour de verhuisvergoeding moet terugbetalen aan Trivire, maar hij gaat in cassatie bij de Hoge Raad. Die bepaalt in september 2023 dat het inboedelargument van de corporatie in dit geval geen stand houdt omdat Benzakour ook thuis werkt en dit door de renovatie niet mogelijk waardoor hij wel elder moest gaan zitten. Voor de inhoudelijke behandeling verwijst de Hoge Raad terug naar het hof.
Die gaat mee met de eerdere uitspraak van kantonrechter. Anders dan Trivire stelde was er de facto geen sprake van onderhoud maar van een fllinke renovatie die verhuizing noodzakelijke maakte. De vlieger dat een verhuizing niet per se noodzakelijk was omdat de werkzaamheden kort duurden en er tijdelijke voorzieningen waren getroffen, gaat volgens het Hof in het geval van Benzakour niet op omdat hij thuis ook werkt.
Deadlines journalisten
Het Hof: 'Dat is onvoldoende in het licht van het feit dat als niet, dan wel onvoldoende weersproken vaststaat dat [geïntimeerde] als zzp’er en journalist/columnist/schrijver vanuit huis werkt en geen werkplek had bij een werkgever of elders. De algemene ervaringsregel is bovendien dat journalisten/columnisten met deadlines te maken hebben. Verder staat vast dat in de periode 4 tot en met 18 september 2019 in de woning van [geïntimeerde] de ramen, voordeur, keuken, badkamer en toilet werden vervangen, er geboord werd, nieuwe leidingen moesten worden getrokken en zijn inboedel enige tijd verplaatst was en met plastic folie moest zijn afgedekt.'
Geen alternatieve werkplek
Ook heeft de corporatie volgens het Hof Benzakour niet of nauwelijks een serieuze alternatieve plek geboden. Het tijdelijke badhuis bij de flats en de bibliotheek kwalificeren volgens het Hof daarvoor niet. Daarmee komt het Hof tot de slotsom dat Trivire alsnog de verhuisvergoeding moet betalen, vermeerderd met de wettelijke rente sinds 2019.
Juichend spreekt de Benzakour op zijn eigen site van 'een grote triomf voor alle thuiswerkende ZZP’ers, zoals journalisten, schrijvers, musici, architecten, etc.' 'Deze rechtszaak levert gloednieuwe jurisprudentie op: alle corporaties moeten voortaan bij renovaties rekening houden met thuiswerkers en hen óf passende alternatieve werkruimte bieden óf een verhuiskostenvergoeding van € 7.428.'
Omvangrijk papieren archief
Aedes, de koepel van woningcorporaties wil zover niet gaan en plaatst enkele nuanceringen bij de kwestie. Een woordvoerder: 'Het ging hier om een bijzonder geval. De huurder in kwestie kon niet zonder zijn omvangrijke papieren archief zo maar ergens anders werken. De verhuurder had hier geen passende oplossing voor aangeboden.'
Individuele omstandigheden
Een verhuisvergoeding kan in dit soort kwesties een oplossing zijn, maar dat hoeft volgens Aedes niet per se zo te zijn. 'Afhankelijk van de mate van overlast door de renovatie en de mate van/aard het thuiswerk, kan het van een corporatie verwacht worden dat ze een alternatieve werkruimte (‘passende voorziening’) ter beschikking stelt (als de huurder daarvoor niet ook terecht kan bij een werkgever). Dat betekent dat corporaties hierover in gesprek moeten gaan als huurders aangeven dat (en waarom) ze niet tijdens een renovatie in de woning kunnen blijven. Er zijn altijd persoonlijke omstandigheden en die moeten gewogen worden. Als het goed is proberen corporaties de huurder te ontzorgen en oplossingen te bieden. Deze uitspraak leert ons dat we bij iedere renovatie serieus moeten ingaan op een beroep op individuele omstandigheden en eventuele alternatieve werkruimte moeten aanbieden.'