In de jaarlijkse ranglijst van logistieke ontwikkelaars van PropertyEU nam industrieel zwaargewicht Panattoni voor het vijfde jaar op rij de eerste plaats in.
De ranglijst van PropertyEU is gebaseerd op logistieke projecten die tussen 2018 en 2020 zijn opgeleverd in Europa. Ontwikkelaar Panattoni, met een hoofdkantoor in Warschau, leverde in die periode van drie jaar meer dan 6,4 mln m² magazijn- en bedrijfsruimte op. In het vorige onderzoek, dat betrekking had op de periode 2017–2019, was dat 6,3 mln m².
Op de tweede plaats eindigde Prologis, dat in 2018–2020 2,4 mln m² ruimte opleverde, en Segro nam de derde plek in met 2,3 mln m².
De ranglijst van PropertyEU is traditioneel gericht op spelers die actief zijn in meerdere landen, maar dit jaar staan er ook een paar bedrijven in die actief zijn in twee of zelfs maar één land. Dit weerspiegelt het groeiende belang van deze lokale bedrijven. Een voorbeeld hiervan is Somerset Capital Partners, dat alleen op de Nederlandse markt actief is. Het particuliere bedrijf ontwikkelde de afgelopen drie jaar in totaal 630.000 m² en heeft een pijplijn van 1,2 mln m² voor 2021–2023. Ook DHG is een grote lokale speler. Deze Nederlandse ontwikkelaar heeft cijfers ingediend nadat de ranglijst was samengesteld en gepubliceerd, en heeft 552.093 m² opgeleverd in Nederland in de periode 2018–2020. Hiermee zou het bedrijf in de ranglijst op de negende plek beland zijn.
Samen leverden de 17 bedrijven in de ranglijst van dit jaar 19,6 mln m² industriële en logistieke ruimte op, waaronder bijna 3 mln m² stedelijke voorzieningen. Gecombineerd zijn de drie beste spelers goed voor meer dan de helft van het geleverde totaal.
Drie spelers rapporteerden dit jaar een oplevering van in totaal meer dan 2 mln m² voor de periode 2018–2020, en zeven deelnemers eindigden boven de 1 mln m².
Goodman en P3 hebben dit jaar niet deelgenomen aan het onderzoek. In de ranglijst van vorig jaar rapporteerde Goodman in totaal 2,9 mln m² aan voltooide logistieke ruimte in Europa, en eindigde toen op de tweede plaats.
Ontwikkelingspijplijnen
De aanhoudend sterke vraag naar magazijn- en logistieke ruimte, gevoed door e-commerce en andere door corona veroorzaakte trends zoals nearshoring, wordt weerspiegeld in de pijplijnen van ontwikkelaars voor de komende drie jaar. De 16 respondenten die informatie verschaften over hun pijplijn hebben gezamenlijk plannen voor ongeveer 45 mln m² aan logistieke ruimte voor 2021–2023, in meer dan 900 projecten. Dit is ongeveer 2 mln m² meer dan de totale pijplijn van 43 mln m² die vorig jaar werd geregistreerd.
Panattoni alleen al is van plan om tussen 2021 en 2023 meer dan 27 mln m² te ontwikkelen, terwijl Prologis een potentiële pijplijn heeft van ongeveer 3,6 mln m² en GLP Europe meer dan 2,7 mln m².
In een reactie op de resultaten van de laatste ranglijst zei Robert Dobrzycki, ceo van Panattoni: ‘Dat we voor de vijfde keer op rij van de titel van grootste ontwikkelaar van Europa behalen toont aan dat ons bedrijf duidelijk zijn positie op de Europese markt heeft versterkt. Het bevestigt dat onze ontwikkelingsstrategie goed is. De groei van e-commerce, die door de coronapandemie nog verder is versneld, heeft hierbij een grote rol gespeeld. Geautomatiseerde centra die voor deze sector zijn gebouwd, zijn al goed voor 35% van al onze projecten. Het aantal ‘last mile’-distridutiecentra die we hebben ontwikkeld in Duitsland, het VK en Polen groeit ook.’
Dobrzycki merkte op dat de verstoring van de toeleveringsketens als gevolg van de pandemie veel bedrijven ertoe heeft aangezet om hun productiebedrijven of delen daarvan naar Europa te verplaatsen om dichter bij hun klanten te zijn. ‘De Centraal-Europese markten waarin we actief zijn, kunnen hier alleen maar van profiteren’, zei hij.
Het volledige onderzoek vindt u in het april/mei-nummer van PropertyEU
