Hotelmarkt hoopt op herstel na desastreus coronajaar

De hotelmarkt in Nederland heeft nog altijd zwaar te lijden onder de coronacrisis. Dit blijkt uit het nieuwe Hosta-rapport van Horwath HTL, dat vandaag wordt gepresenteerd tijdens het online Horwth HTL Hotel Event. Door het wegvallen van het internationale reisverkeer en de beperkingen voortvloeiend uit de coronamaatregelen, zijn zowel de bezettingsgraad als de gemiddelde kamerprijs het afgelopen jaar sterk gedaald. Dit heeft geresulteerd in zeer sterke omzetdalingen. Hoteliers zijn voorzichtig optimistisch over het tweede halfjaar van 2021 en de komende jaren.

2020: sterkste terugval ooit
De gevolgen van de coronacrisis hebben gezorgd voor de sterkste terugval ooit in de Nederlandse hotelresultaten. De landelijke bezettingsgraad kelderde van een recordhoogte in 2019 op (78,2%) tot een historisch dieptepunt in 2020 (34,4%). De gemiddelde kamerprijs daalde met meer dan 27%, van € 120 om 2019 tot € 87 in 2020. Door de daling van zowel de bezettingsgraden als de gemiddelde kamerprijzen daalde de omzet per kamer in de Nederlandse hotels met 68%, tot slechts € 30 per kamer.

Lege hotels bij Amsterdam en Schiphol
De hotels in de regio Amsterdam en Schiphol zijn het hardst geraakt door de coronacrisis. De hotels in de hoofdstad zijn sterk afhankelijk van de internationale reismarkt. Toen deze volledig wegviel, kon dit niet of nauwelijks worden opgevangen. De bezettingsgraad daalde van 85,3% in 2019 tot 26,3% in 2020, een daling van bijna 60%. De gemiddelde kamerprijs in daalde met 33%, van € 151 tot € 101.  De omzet per kamer daalde in Amsterdam hierdoor met bijna 80%, van € 129 tot € 27.

Voorzichtig optimisme
De sterkste dalingen in de resultaten waren zichtbaar in de maanden van de strengste lockdowns en coronamaatregelen. Vanaf medio maart 2020, kort nadat de pandemie erkend werd door WHO, werden cafés en restaurant gesloten, en kozen ook veel hotels ervoor de deuren gesloten te houden. De bezettingsgraad viel hierdoor in april en mei 2020 vrijwel volledig weg. Na een herstel in de zomermaanden, resulteerden strengere maatregelen in najaar en winter van 2020 opnieuw voor sterk lagere bezettingsgraden en kamerprijzen. Naarmate de vaccinatiegraad in 2021 toenam, en de maatregelen minder streng toepast werden, was ook weer een stijging in de hotelresultaten zichtbaar. Verwacht wordt dat bezettingsgraden en gemiddelde kamerprijzen in september en oktober zullen blijven verbeteren. Zolang een nieuwe golf uitblijft, verwachten de hotels het jaar relatief goed te kunnen afsluiten.

Voor 2022 en verder wordt verwacht dat het herstel verder doorzet. De meeste hoteliers verwachten dat we de coronacrisis in 2022 achter ons kunnen laten, waardoor de bezettingsgraden en kamerprijzen in 2022–2023 terug op het niveau van 2019 kunnen komen. In Amsterdam en Schiphol, waar de effecten van de coronacrisis het sterkst waren, zijn de hoteliers iets voorzichtiger dan in de rest van het land. Buiten de Randstad verwachten de meeste hotels een snel herstel; in veel gevallen werden in de zomer van 2021 zelfs al betere resultaten gerapporteerd dan in 2019. In Amsterdam en Schiphol houden de hotels echter rekening met een langzamer herstel. Vooral het zakelijk internationale verkeer zal naar verwachting maar heel langzaam terugkeren. Een deel van de hoofdstedelijke hotels verwacht dan ook dat het topjaar 2019 de komende jaren niet meer geëvenaard zal worden. Voor de Nederlandse markt als geheel wordt verwacht dat de resultaten in 2024 grotendeels terug op het niveau van voor de crisis zullen zijn.

Hotelvastgoed behoudt waarde
Ondanks de sterke terugval in hotelresultaten, is geen significante daling in de vastgoedwaarde van hotels zichtbaar. Dit heeft een aantal oorzaken. Enerzijds geldt dat er zeer weinig hotels worden aangeboden. Hoteleigenaren kiezen ervoor de hotels zo lang mogelijk in portefeuille te houden, in ieder geval tot de huidige coronacrisis ten einde is. Het aantal transacties op de internationale hotelvastgoedmarkt is dan ook sterk afgenomen. In 2019 werden binnen Europa nog bijna 1000 hoteltransacties geregistreerd. In 2020 is dit afgenomen tot iets meer dan 400. Anderzijds geldt dat hotelvastgoed nog altijd als aantrekkelijk wordt gezien voor investeerders. Veel potentiële kopers wachten echter op prijsdalingen die tot dusver uitblijven. Dit is mede mogelijk doordat financiers zich relatief coulant hebben getoond en voldoende geduld beoefenen om te voorkomen dat vastgoedeigenaren in de problemen komen. Ook de verschillende steunmaatregelen die beschikbaar zijn gesteld voor hotelexploitanten dragen hieraan bij, zoals in Nederland de NOW-, TVL- en TOGS-regelingen. Doordat enerzijds dankzij steunmaatregelen de hotelexploitaties overeind blijven, en anderzijds het perspectief op herstel verder toeneemt, blijft ook de taxatiewaarde van de meeste hotels op niveau.

Hosta 2021
Het Hosta 2021-rapport is een publicatie van adviesbureau Horwath HTL. Het rapport geeft de resultaten weer van de hotellerie in Nederland, België en Luxemburg. Aan het onderzoek werken jaarlijks 400 drie-, vier- en vijfsterrenhotels in de Benelux mee.