Provincies spelen een centrale rol in de ruimtelijke ontwikkeling van ons land. Maar in hoeverre hebben de politieke partijen het in aanloop naar de Statenverkiezingen over vastgoedthema’s? Data-analist Jeroen de Vos en Fontys Hogeschool deden er onderzoek naar.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 2, 24 februari 2023
Op verzoek van PropertyNL maakten Jeroen de Vos, zelfstandig data-analist en media-antropoloog, en Fontys Hogeschool een kwantitatieve analyse van typische en actuele vastgoedthema’s in de 190 beschikbare verkiezingsprogramma’s voor de 12 provincies. De programma’s werden geanalyseerd op de aanwezigheid van de steekwoorden bedrijventerrein, woning, kantoren, nieuwbouw, retail en stikstof.
Bedrijventerrein
In Brabant gaat het, zoals Cees Jan Pen van Fontys Hogeschool betoogt, veel over bedrijventerreinen. In de verkiezingsprogramma’s van de diverse partijen komt de term bedrijventerrein gemiddeld 2,57 keer voor. Toch spant de zuidelijke provincie daarmee niet de kroon. Die rol is voorbehouden aan Utrecht, waar de term gemiddeld 3,85 keer valt.
Utrecht is sowieso koploper met aandacht voor ruimtelijke en vastgoedonderwerpen in de verkiezingsprogramma’s. In de Midden-Nederlandse verkiezingsprogramma’s is er ook het meeste aandacht voor de termen woning (38,35 keer) en nieuwbouw (3,21 keer).
Het onderwerp bedrijventerreinen speelt buiten Utrecht en Brabant meer dan gemiddeld in (afnemend) Gelderland, Noord-Holland, Overijssel, Zeeland en Zuid-Holland. De Vos: ‘Wellicht is er een correlatie met de brede aandacht voor wonen. Die relatie zal verder onderzocht moeten worden.’ In Drenthe, Friesland en Limburg wordt het onderwerp bedrijventerreinen gemiddeld veel minder (maar net 1 keer) genoemd.
Vastgoedbubbel
Drenthe en Friesland scoren sowieso lager dan gemiddeld op veel topics die sterk leven in de bubbel van vastgoedmensen. Getuige het aantal vermeldingen in de Friese verkiezingsprogramma’s wordt de problematiek rondom stikstof (4,07 keer) een stuk minder gevoeld dan in een overvolle Randstadprovincie als Zuid-Holland (10,05 keer).
De politieke partijen in de drukste provincie van ons land maken zich meer dan gemiddeld druk om het onderwerp woningen, wat ook bleek uit onze poll over het al dan niet bouwen in het Groene Hart. Maar behalve huizen staan ook kantoren hoog op de agenda in Zuid-Holland. Alleen in het Utrechtse verkiezingsprogramma wordt het onderwerp vaker genoemd.
De term ‘retail’ is wellicht wel heel erg jargon en zal daarom nauwelijks terecht zijn gekomen in de verkiezingsprogramma’s, maar het onderwerp staat ook echt nauwelijks op de agenda bij de provinciale fracties. In Flevoland, Gelderland, Noord-Holland en Zeeland komt het woord in geen enkel beschikbaar verkiezingsprogramma ook maar één keer voor. In Limburg wordt de term nog het meest gebezigd: 0,35 keer.
Kwalitatieve analyse
Provincie overstijgend zijn het vooral CDA en ChristenUnie die vastgoedtermen hebben opgenomen in hun verkiezingsprogramma’s. De ChristenUnie is kampioen met de termen woning (37,6 keer genoemd), stikstof (18,45 keer) en kantoren (2,1 keer genoemd). Het CDA scoort het best op nieuwbouw (3,0 keer) en retail (0,3 keer). De SGP heeft het gemeten over alle provincies veruit het meest over bedrijventerreinen (9,7 keer), terwijl de VVD als typische ondernemerspartij het woord bedrijventerrein maar gemiddeld maar 3,4 keer gebruikt. Wybren van Haga’s BVNL en de partij JezusLeeft hebben het überhaupt niet over zoiets profaans.
Volgens De Vos zeggen de inzichten veel, maar niet alles, over de liefde bij politieke partijen in provincies voor ruimtelijke ordening en vastgoedthema’s. ‘Het zijn inzichten op basis van exacte wordcount. Het woord woning gaat ook over samenstellingen en bestrijkt daarmee verschillende discussies. Voor verklaring en context zul je verder moeten met kwalitatieve analyse.’
