De erfenis van de jubelton

De verguisde jubelton heeft gezorgd voor meer overbieden. Dat is de conclusie van Nils Kok, Jonas Wogh en Jaap Bos in een door  ESB gepubliceerd onderzoek.

De bieders met jubelton konden het zich veroorloven hoger te bieden, waardoor andere kopers zich ook gedwongen zagen meer te bieden. Zo werd overbieden de norm. In 2012, op het dieptepunt van de malaise op de woningmarkt, schrijven Kok, Wogh en Bos, werd slechts drie procent van alle huizen op de Nederlandse markt boven de vraagprijs verkocht. In 2021 was dit bijna tachtig procent.

‘De spraakmakende jubelton’ zoals Kok, Wogh en Bos zeggen, werd eind 2013 voor het eerst ingevoerd. Schenkingen konden belastingvrij worden gedaan tot € 100.000, binnen en buiten de eigen familie, zolang het geld maar werd gebruikt voor woninggerelateerde uitgaven. Het was een groot succes, met meer dan 150.000 schenkingen tot de afschaffing in januari 2015. In 2017 volgde een tweede jubeltonperiode, die in 2024 is afgeschaft.

Meer jubeltonners, hogere prijzen

Jubeltonnen werden overal in Nederland ingezet, zo blijkt, maar het is wel opvallend dat hoe meer een postcodegebied te maken kreeg met het jubeltonbeleid – met een groter aandeel van ontvangers van de jubelton onder huizenkopers – hoe meer de prijzen omhoogschoten. In gebieden waar meer dan 10% van alle huizenkopers tussen oktober 2013 en januari 2015 een jubelton had ontvangen, stegen de gemiddelde woningprijzen met bijna € 3000 ten opzichte van prijzen in postcodegebieden zonder jubeltonontvangers.

Het overbieden werd uiteindelijk niet alleen gedaan door de jubeltongroep. Ook andere kopers deden mee. Kok concludeert dan ook dat elke maatregel van de overheid die de vraag stimuleert de prijzen op de woningmarkt opdrijft voor iedereen.