D66 wil zonder taboes tien grootschalige nieuwbouwlocaties aanwijzen. Van soms geheel nieuwe steden tot uitbreiding van dorpen tot wat grotere plaatsen, zo blijkt uit het dinsdag gepresenteerde woonplan.
Het kan gaan om een nieuw groot stadsdeel bij bestaande steden, zoals de ontwikkeling van polder Rijnenburg bij Utrecht of Fellenoord middenin Eindhoven. Een nieuwe stad kan gestalte krijgen tussen Almere en Zeewolde. Het kleine Veenendaal-De Klomp kan uitgroeien tot een grote woonplaats en er is ook ruimte voor een nieuwe bouwlocatie langs de A30 onder Barneveld. Verder wordt gedacht aan grootschalige woningbouw op locaties in en bij Zwolle.
D66 wil dat deze steden, wijken en plaatsen er echt komen door 'een bouwbaas' de centrale leiding te geven. Deze bouwbaas, met een budget voor infrastructuur en voorzieningen, moet zoveel macht krijgen dat deze nieuwe plaatsen daadwerkelijk worden gebouwd. Om woningbouw te bevorderen wil D66 omwonenden veel minder mogelijkheden bieden bezwaar te maken. Ook moet de macht van grondeigenaren flink worden beperkt. 'Grondeigenaren kunnen vragen wat ze willen en gijzelen daarmee betaalbare woningbouw', aldus Hans Vijlbrief, opsteller van het woningbouwplan. Met een actief grondbeleid door gemeenten en een planbatenheffing wil D66 er voor zorgen dat belastingbetalers 'niet langer de pinautomaat van grondbezitters zijn'.
Vijlbrief wil dat overal betaalbare huizen beschikbaar zijn. Nieuwbouw moet daarom voor 30% bestaan uit sociale woningbouw. In bestaande wijken met meer dan de helft sociale woningbouw kan sprake zijn van omzetting naar middenhuur. Ook vraagt hij speciaal aandacht voor senioren; dertig procent van de toekomstige bouwstroom van 1 miljoen woningen moet speciaal geschikt zijn voor ouderen. Bovendien moeten veel minder eengezinswoningen, maar juist meer appartementen worden gebouwd.
D66 doet een oproep aan zowel linkse, als conservatieve partijen taboeloos naar woningproductie te kijken. 'Groene partijen kunnen vanwege de omvang van de wooncrisis niet volhouden kansrijke woonlocaties af te wijzen, ook als dat nu nog weilanden zijn. En conservatieve partijen moeten inzien dat we niet koste wat kost de oppervlakte voor landbouw kunnen behouden, als zoveel jongeren en ouderen een goede woning ontberen.'