De woningmarkt blijft de sweet spot van particuliere beleggers, met name Amerikaanse woningcomplexen
Door Elvan Bayraktaroglu
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 4, 29 april 2016
In 2014 werden de eerste vijf plaatsen nog ingenomen door respectievelijk Annexum, Hanzevast Capital, Vastgoed Syndicering Nederland en Holland Immo Group. Deze usual suspects, de vijf grootste aanbieders van vastgoedfondsen, waren twee jaar terug goed voor een totaal opgehaald eigen vermogen van ruim € 1,44 mrd. Dat steeg het afgelopen jaar licht tot € 1,49 mrd.
Veranderingen in de top
Annexum, dat de lijst van 2013 nog aanvoerde, doet een stapje terug. De afgelopen twee jaar heeft de aanbieder geen enkel fonds geplaatst. De eerste plek is ingenomen door Westplan, dat de afgelopen twee jaar in totaal vijf Amerikaanse woningfondsen plaatste, waarvan drie in 2014 en twee in 2015, in totaal een door participanten belegd vermogen van bijna $ 50 mln.
Westplan heeft sinds 2003, met uitzondering van de crisisjaren 2009 en 2010, jaarlijks fondsen geplaatst. Mede daardoor zag Westplan het totaal eigen vermogen stijgen tot $ 456 mln.
Vastgoed Syndicering Nederland, de derde in de lijst, wist in zowel 2014 als 2015 twee kleinere woningfondsen met een looptijd van zeven jaar te plaatsen met een totaal fondsvermogen van bijna € 30 mln. Daarvoor wist de aanbieder in totaal € 10,5 mln op te halen bij bestaande beleggers.
Retailfondsen
Op de vierde plaats staat Holland Immo Group (HIG). Deze aanbieder van vooral Duitse retailfondsen en Nederlandse parkeerplaatsen plaatste in 2014 drie fondsen met een totaal eigen vermogen van bijna € 20 mln. Het afgelopen jaar haalde HIG ruim € 26 mln op.
Dit jaar plaatste HIG zijn twaalfde Duitse winkelfonds. Het eigen vermogen van ruim € 8 mln werd opgehaald bij bestaande beleggers. Het totaal fondsvermogen bedraagt € 15,1 mln, gefinancierd door de Duitse WGZ Bank. Inmiddels zijn de voorbereidingen gestart voor Winkelfonds Duitsland 14, waarvan de introductie in het tweede kwartaal 2016 wordt verwacht.
Eind vorig jaar maakt HIG bekend de winkelportefeuille verkocht te hebben van zes van zijn Duitse retailfondsen. De objecten werden voor € 132 mln overgenomen door UBS Duitsland. Er was voor ruim € 50 mln aan eigen vermogen ingelegd.
Het winkelsegment wist bijna € 40 mln aan te trekken in 2015. In 2014 wisten beleggers twee keer zoveel te investeren in retail. De retailkar werd vorig jaar met name getrokken door HIG (circa € 26 mln) en Sectie5 Investments (circa € 15 mln).
Kantorenfondsen
Hanzevast Capital heeft momenteel de handen vol aan het beheren van de lopende fondsen en het overtuigen van beleggers en financiers. De grootste aanbieder van kantorenfondsen zag het totale eigen vermogen afnemen als gevolg van het faillissement eind 2015 van de fondsen Holland 62 en Holland 63, met een totaal eigen vermogen van bijna € 45 mln.
Alleen APF wist de afgelopen twee jaar kantorenfondsen te plaatsten. Vorig jaar haalde de aanbieder ruim € 7 mln op voor een totale investering van ruim € 16 mln. Hoewel aanbieders van fondsen pleiten voor nieuwe kantorenfondsen (genoeg aanbod, aantrekkelijke prijzen), lijkt de financiering van fondsen onder de € 20 mln een uitdaging. Dat verklaart deels waarom zowel in 2014 als vorig jaar het opgehaald vermogen bij kantoren niet meer was dan gemiddeld 4% van het totaal door beleggers geïnvesteerd kapitaal. In 2014 wist APF ruim € 8 mln op te halen voor een kantorenfonds met een waarde van ruim € 20 mln.
Tijdens het rondetafelgesprek (te lezen op pag. 75) opperden Huib Boissevain van Annexum en Jaap Wolters van Hanzevast de mogelijkheid om dit of volgend jaar een nieuw kantorenfonds te plaatsen.
Woningfondsen
Ruim 64% van het ingelegd vermogen in 2015 werd belegd in de Verenigde Staten. In het voorgaande jaar was dit nog maar 41% van het totaal opgehaald bij participanten. Het volume eigen vermogen opgehaald voor beleggingen in Nederland daarentegen is gehalveerd in 2015 ten opzichte van het voorgaande jaar (22% versus 41%).
StoneBridge haalde vorig jaar ruim $ 116 mln op, dat is ongeveer de helft van het totaal ingelegd vermogen door participanten in 2015. Dat maakt Stonebridge hekkensluiter in de Top-10 aanbieders. De top-3 fondsen met het hoogste opgehaald kapitaal bij beleggers zijn aanbieders van fondsen die investeren in Amerikaanse woningen. Het betreft twee woningontwikkelfondsen en een woningfonds.
Van Brazilië tot Oostenrijk
Als we kijken naar het aantal aanbieders van fondsen treffen we elk jaar dezelfde partijen, zoals Westplan, Holland Immo Group, Vastgoed Syndicering Nederland, APF en Stonebridge.
Medio 2014 besloten drie vastgoedmanagers die projecten initieerden voor fondsenaanbieder Global State verder te gaan onder de naam Realiance: Alf Span (Verenigde Staten), Robin van der Kolk (Europa) en René Fiolet (Brazilië). De lopende fondsen van Global State zullen nog blijven, maar vanuit deze aanbieder zullen geen nieuwe fondsen meer geplaatst worden.
Realiance daarentegen plaatste in 2014 drie kleine woningfondsen met in totaal een belegd vermogen van ongeveer € 10 mln, verdeeld over Brazilië, Oostenrijk en Duitsland. In 2015 werden zes fondsen geplaatst met een totale waarde van bijna € 27 mln.
Ibus weet in de lijst op te klimmen doordat het de afgelopen twee jaar vier zeer diverse fondsen geplaatst heeft, waaronder een woningfonds in de VS, Nederland en Duitsland en een logistiek fonds in Nederland.
Naast Nederland en de Verenigde Staten blijft Duitsland zowel in 2014 als in 2015 de meest interessante investeringslocatie wat betreft bestaand winkelvastgoed. Werd er in 2014 nog veel belegd in bestaand vastgoed, met name in Nederland, in 2015 verschoof de interesse van beleggers naar Amerikaanse residentiële ontwikkelfondsen.
