Na PvdA/GL, D66 en de SP, sluit het CDA zich aan bij de stoet die de hypotheekrenteaftrek wil afschaffen. Het EIB voorziet een averechts effect: er zullen juist minder woningen worden gebouwd.
Het algemeen idee van het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek in de komende jaren, zoals onder meer het CDA voorstaat, is dat de woningprijzen dalen. De HRA zou immers een prijsopdrijvend effect hebben. Een eventuele daling in de woningprijzen betekent volgens het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) echter niet dat de woningmarkt toegankelijker wordt. Integendeel. Het beperken en uiteindelijk afschaffen van de HRA verhoogt de netto woonlasten voor kopers, meldt EIB-directeur Taco van Hoek in De Telegraaf. ‘Ook als je de opbrengsten via de inkomstenbelasting weer terugsluist.’
Vooral koopstarters, lagere en middeninkomens zijn de dupe van het schrappen van de HRA, stelt Van Hoek. ‘Zij betalen straks de rekening en kunnen nog moeilijker een huis kopen.’ Het beeld dat vooral rijken van de aftrek profiteren, is naar zijn inzicht onzin. Uit cijfers van het EIB blijkt dat slechts 3% van de hypotheken hoger is dan € 650.000.
Zonder HRA kunnen starters gemiddeld € 55.000 minder lenen, schrijft De Telegraaf op basis van de rekenmodule van de Hypotheekshop.
Lagere prijzen, minder bouwen
Het EIB wijst erop dat het mes in de HRA lijdt tot een lagere vraag en dalende prijzen, wat investeren in de nieuwbouwproductie weer onaantrekkelijk maakt. Van Hoek in De Telegraaf: ‘Als er tijdelijk minder vraag is en de prijzen dalen, worden er minder huizen gebouwd, waardoor de prijs uiteindelijk weer goeddeels terugveert. Dat is dus een tegengesteld effect van wat de politiek juist wil bereiken, juist meer woningbouw. Wij schatten in dat het uiteindelijk leidt tot een demping van de prijs van twee tot drie procent.’
Het afschaffen van de HRA levert de schatkist netto zo’n € 8,1 mrd op. Dat bedrag moet, als het aan het CDA ligt, via de verlaging van de inkomstenbelasting terugvloeien in de portemonnee van huiseigenaren. Maar de compensatie mist zijn doel, geeft het EIB aan, omdat iedereen ervan profiteert, ook de woningbezitter met een hoog inkomen en huurders. Van Hoek: ‘De groep die de politiek zegt te willen ontzien, de starters en de mensen die net beginnen aan hun wooncarrière, worden hierdoor maar beperkt gecompenseerd voor de aftrek die afgeschaft wordt.’
Dat de HRA woningbezitters een oneerlijk voordeel geeft, wuift het EIB weg. ‘De totale tegemoetkoming (huursubsidie en huurbegrenzing, red.) aan de huursector bedraagt € 17 mrd per jaar. Er is dan ook veel af te dingen op het beeld dat juist kopers zulke enorme voordelen zouden ontvangen.’
Gerelateerde artikelen:
