Column Ton Oostenrijk: Goede voornemens

Een goed begin van 2022 is in ieder geval dat er eindelijk een nieuw kabinet is geïnstalleerd. De eerste interviews met de nieuwe ministers en staatssecretarissen volgden uiteraard direct, eigenlijk al diezelfde avond, al was een aantal van tevoren opgenomen. Terwijl de journalisten telkens vroegen wat de betreffende bewindspersoon concreet dacht te zullen realiseren – in juridische termen aansturende op een soort van resultaatverbintenis –, was het antwoord in eigenlijk in alle gevallen iets in de trant van een inspanningsverplichting, oftewel een goed voornemen: ‘ik zal me ervoor inzetten’ of ‘ik zal mijn stinkende best doen’. Maar eigenlijk is het geven van die ontwijkende antwoorden ook wel begrijpelijk.

Aan het gebrek aan motivatie zal het niet liggen, maar het blijkt elk jaar wel weer dat het nogal lastig is om de goede voornemens vol te houden. De instelling is er in ieder geval, en dat is natuurlijk ook het parool van de nieuwe staatsecretaris van Financiën, Marnix van Rij. Hem wacht zeker geen eenvoudige klus in belastingparadijs Nederland. Of valt dat mee?

Hij zal vol inzetten op de bestrijding van brievenbusfirma’s, dat is zeker. Kort voor Kerst heeft de Europese Commissie haar eerste voorstellen (richtlijn ATAD 3) ingediend voor het aanpakken van – vrijwel substanceloze – (doorstroom)vennootschappen die gebruikt worden voor agressieve fiscale planning of belastingontwijking in internationale context. En natuurlijk, hoe pakken ‘we’ dat aan? Door het opleggen van weer een rapportageverplichting (het goede voornemen van het verlagen van de administratieve lasten is al in de vergetelheid geraakt…). Op 1 januari 2024 moet de richtlijn zijn geïmplementeerd in onze nationale wetgeving. En die datum ligt niet heel ver in de toekomst.

Dichter bij huis wacht de hervorming van het – complexe – belastingstelsel, met de aanpassing van de heffing van inkomstenbelasting en in het bijzonder de aanpassing van de regels voor de eigen woning (hypotheekrente). Wellicht ook met meer prioriteit een wijziging van de vermogensrendementsheffing (box 3), vanwege het recente huisarrest van de Hoge Raad dat de huidige wettelijke regeling van het belasten van spaargeld en overige beleggingen in strijd is met het eigendomsrecht en discriminatieverbod.

En dan hebben we het nog niet eens over de afwikkeling van alle massaal ingediende bezwaren over 2017 en 2018 en latere jaren. Dat nog eens los van de opvang van de budgettaire gevolgen van dit arrest, wat natuurlijk ook gaat gebeuren in het kader van het voornemen ‘beter met geld omgaan’.

En je wilt al helemaal niet in de schoenen staan van Aukje de Vries om de toeslagencrisis te beteugelen. Nog een geluk dat de slachtoffers daarvan niet, zoals de Groningers, urenlang in de rij moesten staan of achter de pc hoefden te zitten om een aanvraag voor compensatie in te dienen.

Op specifieke onderwerpen kan er ook nog wel het nodige worden aangepakt: de verhuurdersheffing, om maar iets willekeurigs te noemen.

Het is veel, heel veel wat er op stapel staat. Oftewel: gas erop (maar in Groningen ervan af). Volhouden, Marnix!

Ton Oostenrijk MRE is belastingadviseur bij RechtStaete