Van Wijnen heeft een ander risicoprofiel dankzij een groot aandeel kleinschalige woningbouwprojecten en onderhoudscontracten met corporaties [i]Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 11, 27 november 2015 Door Ronald de Blauw[/i]
"Van Wijnen heeft een ander risicoprofiel dankzij een groot aandeel kleinschalige woningbouwprojecten en onderhoudscontracten met corporaties
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 11, 27 november 2015
Door Ronald de Blauw
Met Edwin van den Berg aan het roer van bouwonderneming Van Wijnen wordt een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan een verhaal dat meer dan honderd jaar geleden begon. Sinds Paulus Adrianus van Wijnen in 1907 in Dordrecht ‘De Timmerwinkel’ oprichtte, is Van Wijnen gestaag gegroeid tot een van de grote spelers in Nederland met 1500 werknemers. De onderneming staat in de top-10 van bouwondernemingen en neemt een 18de positie in op de PropertyNL Top Ontwikkelaars.
Het bedrijf groeide decennialang, autonoom en door tal van overnames. De fusie in 1976 met de Friese Bouwmaatschappij De Leeuw Jellema is een belangrijke mijlpaal. De familie De Leeuw, oprichter van een Friese bouwonderneming, nam in 1986 alle aandelen over. De Leeuw Jellema bleef aanvankelijk onder eigen naam opereren; pas in 1992 werd het bedrijf omgedoopt. Klaas de Leeuw was tot zijn pensionering in 2005 directievoorzitter van de Van Wijnen Groep.
Net als VolkerWessels en Dura Vermeer is Van Wijnen in private handen. De familie De Leeuw bezit 57% en de Rabobank 43%. Dankzij het ontbreken van de tucht van de beurs kon de onderneming voorzichtig de koers verleggen en nieuwe markten opzoeken, zonder te grote aanbestedingsrisico’s te nemen.
Analyse PropertyNL: Wat doen de aandeelhouders van Van Wijnen?
In 2014 bedroeg de omzet € 569 mln (€ 596 mln in 2013) en de bouwonderneming heeft een goed gevulde orderportefeuille van € 884 mln. Bijna een kwart van de omzet (€ 152 mln in 2014) haalt Van Wijnen uit eigen ontwikkelingen, € 222 mln uit woningbouw en € 165 mln uit utiliteitsbouw. De winstmarge van 1,9% lijkt in verhouding met andere sectoren laag, maar is voor een bouwonderneming helemaal geen slecht cijfer. ‘Wij hebben een ander risicoprofiel dan andere grote Nederlandse bouwconcerns’, legt de kersverse directievoorzitter uit in het hoofdkantoor in Baarn. ‘Zo hebben wij geen grote design-and-build contracten voor infrastructuurprojecten afgesloten en doen we voornamelijk behapbare woningbouwprojecten, soms in combinatie met andere functies. Hierdoor lopen wij niet het risico van grote uitglijders.’ Toch zou de marge volgens Van den Berg nog wel wat omhoog mogen. De aantrekkende woningmarkt en stijgende woningprijzen helpen daarbij. Tegelijkertijd zullen de bouwkosten gaan stijgen, daarom is het zaak om partnerships met leveranciers aan te gaan. ‘Het blijft een procentenbusiness; in de keten zijn geen grote winnaars. De recessie heeft de gehele bouwsector getroffen.’
Geen transformatieloket
Van Wijnen is actief betrokken bij verschillende transformatieprojecten, zoals Campus Diemen Zuid en het Douanekantoor in het centrum van Rotterdam. Kennisuitwisseling tussen de verschillende deelbedrijven en ondernemerschap wordt gestimuleerd vanuit het hoofdkantoor, maar Van Wijnen heeft geen ‘apart loket voor transformatie’. Transformatie van kantoorruimte tot woningen is zeker een kans, maar die wordt ook wel eens overschat, zegt Van den Berg. ‘In Nederland zijn er hooguit nog 5–10 grote projecten mogelijk, en 50–100 kleinere transformaties. Wij zijn vrij selectief in wat kan renderen. Nieuwbouw van woningen zal altijd een belangrijk aandeel hebben in de totale productie, hoewel de projecten tegenwoordig wel kleiner van omvang zijn of gefaseerd worden uitgevoerd.’
Nieuwe woonwijken als de Bloemendalerpolder tussen Muiden en Weesp zullen nodig blijven om aan de snel aantrekkende woningvraag te kunnen voldoen. Hier gaat Van Wijnen samen met BPD, Adriaan van Erk, AM, Ymere en Blauwhoed in totaal 2750 woningen bouwen. Corporaties zijn ook belangrijke opdrachtgevers voor de 24 dochterbedrijven van Van Wijnen, waarbij het steeds vaker ook beheer- en onderhoudscontracten betreft. Dit heeft tijdens de recessie ook voor stabiele inkomsten gezorgd. ‘Door de nieuwe woningwet krijgen corporaties meer behoefte aan samenwerkingspartners die de onderhoudszorg op zich nemen’, aldus Van den Berg. ‘Het gaat doorgaans om meerjarige overeenkomsten. Ook de vernieuwing van wijken uit de jaren ’60 en ’70 met een groot aandeel sociale woningbouw gaat door. Hoewel corporaties minder kunnen investeren en het tempo omlaag gaat, blijft het nodig om verouderde appartementencomplexen te vervangen door nieuwbouw. Ook winkels en maatschappelijke voorzieningen zijn nodig om een gebied aantrekkelijk te maken.’
Een voorbeeld is de vernieuwing van Schoonhoven-Noord, waar Van Wijnen Stolwijk voor Qua Wonen nieuwbouw heeft gerealiseerd aan de HA Schreuderstraat en op de Zilverstadlocatie. Inmiddels is ook de nieuwe Plus-supermarkt in aanbouw, met daarboven 36 sociale huurappartementen.
Inhaalslag
Het commercieel vastgoed dat Van Wijnen zelf ontwikkelt, betreft voornamelijk winkels en andere voorzieningen die deel uit maken van een groter plan. Hoewel commercieel vastgoed geen groot speerpunt is voor de ontwikkelbedrijven, zorgen de projecten wel voor een hoge notering in de Top-50 Ontwikkelaars van PropertyNL. Ook heeft de bouwer verschillende wijkwinkelcentra in portefeuille die herontwikkeld worden. Niches waar Van Wijnen sterk in is, zijn stedelijke transformatie, zorgwoningen en onderhoud.
Van oudsher is de bouwer actief in het gehele land, maar de laatste jaren is wel een verschuiving waar te nemen. Steeds meer projecten liggen in de Randstad en de andere grotere steden, zoals Nijmegen, Arnhem en Zwolle. In het westen is volgens Van den Berg sprake van een dynamische markt die nu echt loskomt. ‘Hier wordt een grote inhaalslag gemaakt, waarvan wij willen profiteren.’
De nieuwe directievoorzitter verwacht de komende jaren een consolidatieslag in de bouwwereld. ‘De markt is nog wel behoorlijk gefragmenteerd en er is interesse van buitenlandse investeerders in Nederland. Als Van Wijnen werken wij vanuit het ondernemingsplan verder aan het bedrijf, waarbij snel groeien niet het doel is, maar we wel een aantrekkelijk rendement willen behalen. Op termijn zullen we een voorwaartse beweging maken om de propositie verder vorm te geven.’
Over Edwin van den Berg
Op 1 september nam Edwin van den Berg de voorzittershamer over van Cees van Bemmel (64), die 10 jaar aan het roer stond bij Van Wijnen. Van den Berg (44) studeerde Technische Bedrijfskunde aan de Technische Universiteit Eindhoven. Sinds maart 2014 was hij managing director van de productiebedrijven van CRH in de Benelux. Deze portefeuille omvat ruwbouwsystemen voor zowel de woning- als utiliteitsbouw, bestratingsoplossingen voor de publieke en private markt en grondstoffen en betonmortel. De ondernemingen zijn onderdeel van het in Ierland beursgenoteerde CRH. Daarvoor bekleedde Van den Berg directiefuncties binnen verschillende CRH-divisies in Europa en was hij management consultant bij Knight Wendling Consulting.
Gedurende de twee maanden dat hij topman is bij Van Wijnen is hij al veel thema’s tegengekomen die ook spelen bij toeleverancier CRH. ‘De digitalisering van het werkproces, het zoeken naar alternatieve financieringsvormen: het zijn thema’s die je in de volle breedte van de bouw tegenkomt.’ Een groot verschil zit volgens Van den Berg in de grote dynamiek die te zien is bij projectontwikkeling. ‘Dat maakt mijn overstap extra interessant. Van Wijnen is goed gepositioneerd om van de oplevende woningmarkt te profiteren. Ik zie het als mijn taak om de juiste koers te blijven varen.’
Net als bij CRH is de organisatie van Van Wijnen, waar 24 ondernemingen onder vallen, gestoeld op decentrale verantwoordelijkheid, een principe dat al sinds de jaren ’60 geldt. Alleen voor grote investeringsbeslissingen, strategie en financiering moeten de regiodirecteuren naar het hoofdkantoor in Baarn. Aan kritische projecten wordt centraal sturing gegeven. Alle Van Wijnen-ondernemingen opereren onder dezelfde naam, terwijl onder CRH verschillende merken en producten vallen, zoals Calduran, Struyk Verwo Infra, Cementbouw en Heras."
Gerelateerde artikelen:
