Vrijwel alle risicovolle beleggingstransacties verlopen via vastgoed, zo blijkt uit onderzoek van de AFM. De toezichthouder doet momenteel onderzoek naar de wijze waarop vermogensbeheerder Syntrus Achmea Real Estate Finance met dit risico omgaat.
Syntrus Achmea deed vorig jaar een melding van van een ongebruikelijke transactie bij de Financial Intelligence Unit (FIU), zo blijkt uit het jaarverslag van de vermogensbeheerder. Naar aanleiding van deze melding is de AFM een onderzoek gestart bij Syntrus Achmea in het kader van de wet voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).
De gevraagde informatie is eind 2022 opgeleverd. Bij brief van 30 januari 2023 heeft de AFM aanvullende informatie gevraagd, waaronder alle documenten vanaf 2019 die inzicht geven in de procedures van Syntrus Achmea ten aanzien van het monitoren van transacties en het meldproces ten aanzien van ongebruikelijke transacties.
Ken uw klant-beleid
In 2020 is het programma voor Customer Due Diligence (CDD) gestart om te borgen dat Syntrus Achmea compliant is aan de CDD wet- en regelgeving. In 2021 heeft dit geresulteerd in een herijkt CDD-beleid. In 2022 zijn in de aantoonbare beheersing verbeteringen doorgevoerd. De nog aanwezige aandachtpunten en verbeteringen worden in het tweede
kwartaal van 2023 afgerond.Over het lopende onderzoek wil Syntrus niets meer zeggen omdat het 'toezichtsvertrouwelijk' is.
Uit onderzoek dat de AFM in april 2023 publiceerde blijkt dat Syntrus Achmea verre van de enige partij onder vermogensbeheerders die zich geconfronteerd weet met ongebruikelijke transactie die mogelijk duiden op de witwassen en terrorismefinanciering. De AFM heeft in 2022 voor de vierde keer de vragenlijst Wwft en Sw (Sanctiewet) naar vermogensbeheerders gestuurd. Het responspercentage op de uitvraag van 2022 was 95% (703 beheerders). De AFM heeft niet-reagerende beheerders een waarschuwing gegeven en heeft geen noodzaak gezien voor verdere handhaving, zoals het opleggen van een last onder dwangsom.
Vastgoed sweetspot witwassen
Van het totale vermogen dat door beheerders wordt geïnvesteerd, is 14% belegd in activa die in verband worden gebracht met een verhoogd risico op witwassen en/of terrorismefinanciering. Hieronder schaart de AFM: virtuele valuta , beleggingsobjecten zoals paarden, teak, whisky, goud, wijn, kunst en/of antiek, vastgoed, microfinanciering, CO2-emissierechten en olie, gas, delfstoffen. Van al het vermogen dat door beheerders is geïnvesteerd in risicovolle activa, is liefst 96% belegd in vastgoed (2020: 96%).
Het door beheerders beheerd vermogen bedraagt in totaal zo’n €1,12 biljoen. Dit vermogen is gegroeid ten opzichte van 2020, toen was het totaal beheerd vermogen zo’n € 954 miljard euro. Van het totale vermogen dat door beheerders wordt geïnvesteerd, is 5% belegd in landen die in verband worden gebracht met een verhoogd risico op witwassen en/ of terrorismefinanciering.
Sancties tegen Rusland
Van de beheerders geeft 13% aan posities te hebben in één of meerdere landen die de AFM als hoogrisico bestempelt op basis van openbare landenlijsten (2020: 15%). China, de Kaaiman Eilanden en Rusland staan in de top-3 hoogrisicolanden waar het meeste in wordt geïnvesteerd door beheerders.7 Op 1 maart 2022 hebben alle beheerders met een mogelijke link met Rusland van de AFM een brief ontvangen waarin zij extra op de vereisten van de sanctieregelgeving werden gewezen.
Sectorbreed heeft momenteel 98% van de beheerders maatregelen genomen om de risico’s voor zijn beleggingsinstelling(en) voor witwassen vast te stellen en te beoordelen (2020: 96%). Van de beheerders die hebben aangeven een risicobeoordeling te hebben, heeft 92% dit ook schriftelijk vastgelegd (2020: 91%). Het is wettelijk verplicht de resultaten van de risicobeoordeling vast te leggen, actueel te houden en desgevraagd aan de AFM te verstrekken.
