Van de hoofdredacteur: De naschok van desastreuze taxaties

Corona blijkt geen V-vormige crisis te zijn, maar wellicht meer model Nike. Daarbij blijft de kans op naschokken niet beperkt tot het virus.

Door Wabe van Enk
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 5, 29 mei 2020

De naschok voor het vastgoed komt uit de onverwachte hoek van de taxateurs. Onverwacht, omdat taxateurs hun marktwaarde netjes bepalen volgens steeds strakkere richtlijnen. Door deze richtlijnen zijn de gevolgen echter niet minder desastreus: het vastgoed komt massaal ‘onder water’ en banken krijgen uitpuilende afdelingen Bijzonder Beheer.

Dit is geen complottheorie van iemand die te lang in een lockdown heeft gezeten. Bij de vorige crisis moest het toentertijd grootste vastgoedbedrijf ter wereld, ING Real Estate, worden ontmanteld en moest de overheid bijspringen om ING Groep te redden. SNS moest zelfs helemaal worden genationaliseerd, vanwege de lage waardering van SNS Property Finance.

Daarbij zijn taxateurs in de regel niet de oorzaak, maar slechts boodschappers van het slechte nieuws. Taxateurs zijn pas oorzaak wanneer zij niet de juiste boodschap brengen. Wanneer taxateurs op marktwaarde van de coronacrisis waarderen, kunnen gezonde vastgoedeigenaren onderuit gaan. Alle crises in het verleden hebben geleerd dat daar weer oplossingen voor komen: zo zijn de gebouwen van de ING-portefeuille ondergebracht bij CBRE GI en maakt Propertize goede sier met de restanten van SNS. Zo’n proces brengt echter veel waardevernietiging teweeg.

Daarom is het initiatief van Peter Göbel (ING REF) zo belangrijk: nu nadenken over taxaties die niet verstrikt raken in afwaarderingen door een gebrek aan referentietransacties. Op dit initiatief reageren in deze editie deskundigen uit de wereld van de beleggers (van Abraham tot Van Zadelhoff), accountants (KPMG), de academische wereld (Nyenrode Business Universiteit) en de taxateurs zelf (Cushman & Wakefield).

Het is best lastig om de impact van het initiatief voor het voetlicht te brengen. Zelfs insiders associëren taxaties vaak met vermoeiende definitiekwesties. De wijze van taxeren bepaalt niet alleen de waarde van het vastgoed, maar ook het herstel van de na-corona-economie. Te grote woorden? Lees dan in deze woelige tijden eens iets anders dan de nu zo populaire Piketty met zijn nivelleringsevangelie. Haal de oude Peruviaanse econoom Hernando De Soto uit de kast met ‘Het geheim van kapitaal’. De Soto kon bevlogen doceren hoe waardebepaling van vastgoed dé basis vormt van het succes van de westerse economie. Door vastgoed vast te leggen en te waarderen, kun je op basis daarvan kapitaal aantrekken. Economieën zonder kadaster en transparante waardering blijven hopeloos achter. Laat De Soto een vertrekpunt zijn voor toezichthouders én de onroerendgoedmarkt om deze crisis te bezweren met langetermijnwaarderingen en dus minder kapitaalvernietiging.