67% van de landen rapporteert momenteel een matige negatieve impact en 29% noemt een ernstig negatieve impact door het coronavirus.
In de eerste van een reeks wereldwijde sentimentonderzoeken heeft Savills de initiële impact van Covid-19 op beleggers- en gebruikersmarkten over de hele wereld gepeild. De Savills Global Market Sentiment Survey is bedoeld om een momentopname (27–31 maart 2020) te geven van de marktomstandigheden in 24 landen, op basis van de mening van het desbetreffende hoofd van de onderzoeksafdeling.
De belangrijkste bevindingen uit dit onderzoek:
- Beleggingsmarkten: Mede door Covid-19 daalde het beleggingsvolume met 62% binnen de mondiale vastgoedmarkt. De sterkste daling in transacties was waarneembaar in de retail-sector. Ruim 82% van de landen zag hier een daling.
- Waarden: Gemiddeld (51%) zien Savills-onderzoekers dat de waarden vooralsnog stabiel zijn gebleven. Voor een aantal dominante sectoren (kantoren, logistiek en woningen) geldt zelfs dat in een groot gedeelte van de landen, meer stabiele, dan dalende waarden worden gezien. Retail, een sector die al verzwakt was door structurele veranderingen voorafgaand aan Covid-19, heeft de reeds ingezette daling van waarden zien verergeren: 82% van de landen meldde een daling. Alleen in China, Maleisië, Vietnam en Portugal zijn de waarden van retail stabiel gebleven. Logistiek is een lichtpuntje: in 57% van de markten wordt geen verandering gezien of is een stijgende transactieactiviteit waarneembaar. Het is wellicht niet verrassend dat zowel de beleggingsactiviteit als -waarde van zorgvastgoed ook stabiel is gebleven.
- Financieringsmogelijkheden: wereldwijd een gemengd beeld. Europese en Noord-Amerikaanse landen melden minder, en minder aantrekkelijke mogelijkheden, met name in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. In opkomende landen zoals Indonesië, Tsjechië, Taiwan en het Midden-Oosten blijven de beschikbaarheid en de voorwaarden van financiering gunstig.
- Vraag vanuit gebruikers: Hoewel veel bedrijven over de hele wereld vanuit huiswerken, is de vraag naar kantoorruimte niet ernstig beïnvloed. Binnen 70% van de landen wordt slechts een gematigde daling van de vraag gezien. Slechts 13% gaf een scherpe daling aan. Ook binnen de woningmarkt is de vraag wereldwijd slechts zeer beperkt gedaald. De hotelsector is het hardst getroffen; 95% van de Savills Research-afdelingshoofden meldt een sterke daling van de vraag, uiteraard gedreven door internationale reisrestricties en nationale lockdowns. Eenzelfde beeld geeft de retail-sector: 74% van de landen meldt scherpe dalingen. De vraag naar logistiek- en zorgvastgoed laat een omgekeerde trend zien. De logistieke markt profiteert vooral van de toegenomen vraag vanuit de food-sector. Dat er op dit moment verhoogde vraag naar ruimte is in de gezondheidszorg is overduidelijk.
- Huurprijzen: De impact van deze veranderende gebruikersvraag heeft nog geen effect gehad op de huurprijzen. 51% van de landen en sectoren rapporteert dat de huurprijzen vooralsnog onveranderd zijn gebleven. Uitzonderingen zijn wederom de retail- en hotelsector, waar respectievelijk 30% en 63% van de landen dors dalende huurprijzen meldt. In 86% van de landen wordt aangegeven dat er gunstigere huurvoorwaarden gelden voor huurders van winkels dan enkele maanden geleden. In 50% van de landen gelden er ook gunstige voorwaarden voor huurders van kantoorruimte, en in 23% van de landen voorhuurders van logistieke ruimte.
Paul Tostevin, director in het Savills World Research team, licht toe: ‘Onze survey is gebaseerd op het sentiment van mijn collega-onderzoekers van over de hele wereld, die op dagelijkse basis in gesprek zijn met een brede groep opdrachtgevers. Zij rapporteren dat de disruptie die Covid-19 veroorzaakt een diepgaande impact heeft op de vastgoedmarkten. In totaal ziet 67% van de landen een gematigd negatief effect, en 29% een ernstig negatieve impact. Op de korte termijn verwachten we dat de waarde van vastgoed en de huurprijzen de daling in beleggingsactiviteit en gebruikersvraag zullen volgen. Sommige effecten van Covid-19 zullen van tijdelijke aard zijn, maar bepaalde trends, zoals de verschuiving naar online retail en het nieuwe werken, worden door de situatie versneld en zullen een blijvend effect hebben op de gehele vastgoedmarkt.’
Jordy Kleemans, hoofd Research & Consultancy bij Savills in Nederland: ‘In Nederland zien we tot dusver dat transacties die al vergevorderd waren, afgerond worden. Wel verwachten we dat de pijplijn van nieuwe transacties de komende maanden beperkter zal zijn dan we de afgelopen jaren gewend waren. Wat kopers betreft blijven de ‘core’ beleggers gemotiveerd, en is een verhoogde vraag vanuit opportunistische beleggers aannemelijk. We zien dat nieuwbouwontwikkelingen vertraging oplopen of zelfs stil komen te liggen, wat waarschijnlijk zal leiden tot een toekomstig tekort binnen bepaalde sectoren.’
