Volgens NVM Business vertoonde de Nederlandse kantorenmarkt in 2021 aanzienlijk meer activiteit dan in 2020.
De vraag naar kantoren trok vooral aan in de tweede helft van 2021 en leidde tot een totale opname van ruim 1,2 mln m2. Dat is circa 30% hoger dan in 2020, aldus NVM Business.
Volgens NVM Business is de hogere dynamiek op de kantorenmarkt te verklaren door de goed draaiende economie. Juist kleinere bedrijven investeerden in nieuwe kantoorruimte of bestaande huisvesting. Ook namen bedrijven huisvestingsbeslissingen die waren uitgesteld vanwege corona. Dit heeft bijgedragen aan een daling van het beschikbare aanbod aan kantoorruimte, zo blijkt uit het nieuwe sectorrapport van NVM Business, Kantorenmarkt 2022.
In totaal werd 4,87 mln m² aangeboden, 8% minder dan in 2020. Uit het rapport blijkt dat er vooral een daling aanwezig was bij kleinere kantoren.
Niet alleen de grote kantoorsteden blijven in trek, ook in provinciesteden als Maastricht en Arnhem ontstaat krapte die leidt tot stijging van de huurprijzen. Veel primaire moderne en duurzame kantorenlocaties blijven succesvol terwijl verouderde kantoren op onaantrekkelijkelocaties steeds moeilijker zijn te verhuren. Dit vergroot de kloof en leidt structureel tot relatief veel secundair verouderd kantorenaanbod. Een derde van het aanbod is drie jaar of langer beschikbaar voor een nieuwe gebruiker, aldus NVM Business.
De kantorenmarkt kent grote regionale verschillen, ook binnen een provincie of stad is een uiteenlopend marktbeeld zichtbaar. Volgens het sectorrapport van NVM Business kent Flevoland een ruime markt met relatief veel aanbod in verhouding tot de opname. Friesland heeft daarentegen een krappe markt. Zuid-Holland heeft een gezonde balans. Daarbij heeft Rotterdam ondanks de hoge opname echter nog steeds een structureel aanbod van bijna 50%.
Volgens NVM Busniess is het herbestemmen van kantoren naar andere functies, zoals wonen, nog steeds actueel. Alleen stagneert het tempo waarin grote oppervlakten uit de voorraad worden gehaald. De laatste jaren zijn al veel, met name kleinere, wooneenheden op deze manier gerealiseerd. Hierdoor wordt het steeds moeilijker om geschikte panden op de juiste locaties te vinden.
Met een totaal belegd vermogen van € 4,64 mrd is ruim € 600 mln meer belegd dan in 2020. Volgens NVM Business is dit vooral toe te schrijven aan het aanhoudende lage renteniveau en de ruime beschikbaarheid van kapitaal. Het hogere volume heeft geleid tot dalende aanvangsrendementen op goede locaties.
Uit het rapport wordt duidelijk dat gunstige ontwikkelingen op de kantorenmarkt voor gemeenten en ontwikkelaars niet direct aanleiding zijn tot veel nieuwe marktinitiatieven. Door stijgende bouw- en materiaalkosten in 2021 en onzekerheid over de lange termijneffecten van de pandemie is er terughoudendheid voor nieuwbouwontwikkelingen. Hoe de kantorenmarkt zich in de toekomst ontwikkelt is volgens NVM Business afhankelijk van een aantal factoren. De hoge energiekosten kunnen positief uitwerken op de vraag naar en een toenemend belang van moderne en duurzame kantoren. De oplopende rente, sterk stijgende bouw- en materiaalkosten, recessie en oorlog in Oekraïne kunnen echter ook voor onzekerheid in de kantorenmarkt zorgen.
Gerelateerde artikelen:
