Achter het voormalige Twentse klooster De Zwanenhof, voorheen retraitehuis St. Jozef, bevindt zich een ufo-vormig gebouw met 60 kamers. Het is een zorghotel, half afgebouwd, dat nog altijd op voltooiing wacht.
Het hoofdgebouw van het voormalige klooster De Zwanenhof is nu een gezondheids- en conferentiecentrum in Zenderen in Twente, dicht bij waar de A1 en A35 samenkomen. De totale oppervlakte bedraagt 6200 m², het gebouw telt ‘tientallen kamers, behandelkamers en zelfs appartementen’. De website kondigt een restaurant aan en terrassen rondom het huis. Voor zorgmedewerkers die er even uit willen, zijn er één- en meerdaagse arrangementen om te onthaasten en aan yoga te doen.
Grootse plannen
Het zorghotel dat erachter ligt in het weiland is in plaatselijk medium De Tubantia wel het grootste bouwfiasco van Twente genoemd. Het staat er al acht jaar. Wanneer komt er weer enige beweging in? ‘Er heeft altijd beweging in gezeten’, zegt Peter Lenferink, directeur van Bramer Bouw en Vastgoed uit Vriezenveen, dat via een aparte bv ook eigenaar is van de ufo. ‘Maar ja, als bijvoorbeeld een principebesluit van de gemeente Borne anderhalf jaar op zich laat wachten, dan gaat het langzaam.’ De Zwanenhof heeft een bewogen tien jaar achter de rug, met grootse plannen, bezwaren van omwonenden, meer dan eens een gang naar de Raad van State en ook faillissementen. Meer dan eens ook wisselden de diverse vastgoedobjecten van eigenaar.
Het kloostergebouw van De Zwanenhof stamt oorspronkelijk uit 1927 en werd gerund door de paters Redemptoristen. Zij verzorgden in huize St. Jozef, zoals het toen nog heette, ongeveer veertig jaar retraites, totdat in de jaren zestig het accent meer kwam te liggen op maatschappelijk engagement. De laatste geestelijken verdwenen eind vorige eeuw. De orde was omstreeks 2011 bereid het complex te verkopen en Joke Mijdam (Team Spirit), die er werkzaam was, zag zakelijke mogelijkheden. Zij nam een compagnon in de arm, Patrick Jägers (VJH Participaties), en in 2015 kochten zij het complex van de paters. Het plan was er Bezinningscentrum De Zwanenhof van te maken, met een zorghotel voor revalidatie en herstel, dat zou worden gebouwd achter het oude kloostergebouw door Bramer Bouw en Vastgoed. In het ontwerp van IAA Architecten moest het een tweelaags gebouw worden van bij elkaar 5000 m² met 60 kamers. Daarnaast waren er wellness-faciliteiten (inclusief binnenbad en buitenbad) gepland, een sportzaal, fitnessruimte, behandelkamers en een restaurant met terras. Het gebouw streefde naar duurzaamheidslabel Breeam Excellent.
Problemen met omwonenden
Het zorghotel van De Zwanenhof had al in 2018 opgeleverd moeten worden, maar liep vertraging op door problemen met omwonenden. De bouw was begonnen in november 2017, maar omwonenden tekenden meteen al bezwaar aan, want formeel was er nog geen bouwvergunning. De procedure liep tot aan de Raad van State, wat weer veel tijd kostte. De bouw kon op een gegeven moment in principe weer beginnen, maar het oponthoud had geleid tot financiële moeilijkheden bij de eigenaren. De aannemer zag zich gedwongen zijn gereedschap neer te leggen en oefende zijn retentierecht uit. Dat wil zeggen, Bramer hield het door hem verrichte werk onder zich tot de rekening zou worden voldaan.
Intussen speelde nog een andere kwestie. De Zwanenhof bv zou een naastgelegen boerderij kopen, die bedoeld was als beheerderswoning bij het zorghotel. Deze boerderij kon uiteindelijk niet worden gekocht, opnieuw doordat de bv niet over de middelen beschikte. De familie Roelink, de gepasseerde verkoper, zou daarop in oktober 2019 faillissement hebben aangevraagd.
Curator Eddy Kolkman ontfermde zich over het gehele complex en ging onderzoek doen. De totale schuld bedroeg destijds volgens curator Kolkman ‘meer dan tien miljoen euro’. Dat meldde De Tubantia, die eraan toevoegde: ‘Er loopt bij de bestuursrechter nog een procedure waarin twee omwonenden eisen dat de omgeving van het in aanbouw zijnde zorghotel snel wordt aangepakt.’
Eén deal
Om het gebouw niet te laten verpieteren maakte aannemer Lenferink van Bramer het in januari 2020 wind- en waterdicht. Curator Kolkman zette het daarna zo snel mogelijk in de verkoop, en repte van twaalf geïnteresseerde partijen. ‘De bedoeling is de twee complexen in één deal te verkopen’, zei hij in De Tubantia. ‘Alleen als verkoop van beide complexen afzonderlijk meer opbrengt, kies ik daar voor.’ In februari van hetzelfde jaar waren er volgens een ander plaatselijk medium dertig gegadigden. Daartoe behoorden volgens Kolkman vastgoedinvesteerders en zorgaanbieders, maar ook ‘gemeentes uit Twente’.
Veel meer over het daaropvolgende biedingsproces is niet bekend, maar de onzekerheid door de coronapandemie zal het animo bij een aantal partijen hebben gedempt. Op de een na laatste dag van het jaar 2020 ging heel De Zwanenhof vervolgens voor € 2,1 mln over naar Sinderon, een bv die in handen is van aannemer Peter Lenferink en een compagnon. In april 2021 begon Ronald Helder met de zegen van Sinderon een ‘GezondheidHuis’ in het voormalige klooster. Volgens het Kadaster kocht Helder het jaar daarop het oude kloostercomplex voor € 2,4 mln van Sinderon. Let wel, het zorghotel in aanbouw zat daar niet bij.
Onbehoorlijk bestuur
Intussen was de curator nog aan het spitten naar wat er op financieel gebied allemaal is gebeurd. Er zouden miljoenen overgemaakt zijn naar het buitenland om financiering te krijgen, zo werd bekend in juli 2021. De curator onderzocht dit. De verantwoordelijken kregen uiteindelijk het verwijt van onbehoorlijk bestuur, want de verlieslatende onderneming is te lang voortgezet. Volgens faillissementsdossier.nl ‘hebben zich in totaal 114 schuldeisers gemeld bij de curator, met een totale vordering van meer dan € 18,5 mln’ (juni 2023). De compagnons werden hier persoonlijk voor aansprakelijk gesteld.
In het GezondheidHuis kwamen in datzelfde jaar Oekraïners wonen. Eerst was er sprake van honderden, maar uiteindelijk werden het er zo’n negentig. Daarmee is niet het hele gebouw bezet, want er zijn ook zorgondernemers gevestigd en een biologische winkel. ‘De droom van Zenderen’ noemt het centrum zich op de website, ‘voor iedereen die op zoek is naar gezondheid’.
Bestemmingsplan
Lenferink van aannemer/eigenaar Bramer in Vriezenveen wil vooral verder met zijn zorghotel. Het bleek dat het bestemmingsplan niet voorzag in een complex waar permanent verblijf mogelijk is, alleen tijdelijk. Lenferink: ‘Onder tijdelijk moet dan worden verstaan ongeveer zes weken. Letterlijk staat er dat een persoon zijn permanente adres elders moet hebben.’ Om dat te wijzigen was Lenferink weer enige tijd bezig, maar dat is door een aanpassing in het bestemmingsplan inmiddels in orde gemaakt. Hij was daarna in gesprek met een partij die intramurale zware zorg aanbiedt, maar daar is onlangs de financiering ingetrokken. ‘Op dit moment ben ik in gesprek met twee partijen die interesse hebben’, zegt Lenferink. ‘Het is iets meer dan gewoon huur of koop, want in feite staat er nu alleen een casco. Er moet nog wel wat gebeuren.’
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 4, 25 april 2025
