CBS: Leegstand kantoren stijgt naar 19%

Dat blijkt uit een onderzoek van het CBS, het Kadaster en Geonovum naar al het vastgoed in Nederland, in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het percentage dat van 19% is aanzienlijk hoger dan de cijfers die vastgoedadviseurs noemen. Zo is de landelijke kantorenleegstand volgens Cushman & Wakefield met 12% gedaald naar 14,1% (Factsheet Kantorenmarkt 2017). Volgens Dynamis was het aanbod in 2016 bijna 7 mln m² kantoorruimte en JLL noteert een landelijke kantorenleegstand van 7,6 mln m², een daling van 2%.

Onder vastgoed met een kantoor-, industrie- of gezondheidsfunctie was de leegstand volgens het CBS verhoudingsgewijs het hoogst. Van de kantoren was 27% niet in gebruik in 2016, wat neerkwam op een oppervlakte van 11,5 mln m². Dat is 19% van de totale kantooroppervlakte in Nederland. Van de objecten voor industrie en gezondheidszorg, waaronder ziekenhuizen en praktijkruimten, was 18% zonder gebruiker.
In Limburg, Noord-Holland en Flevoland waren drie op de tien kantoren niet in gebruik. De kantorenleegstand was met 15% het laagst in Zeeland.

Van de winkels was 14% niet in gebruik in 2016. Dit betekent dat van de 152.000 winkels er bijna 21.000 leegstonden. Dit is iets meer (1 procentpunt) dan een jaar eerder. Ook de leegstand van kantoren en logies nam licht toe. Bij het overige vastgoed bleef het aandeel leegstaande objecten ongewijzigd.

Van alle verblijfsobjecten in Nederland was 3% niet in gebruik op 1 januari 2016. Een jaar eerder was dit nog 4%. Er stonden vooral minder woningen leeg. Onder kantoren was de leegstand het hoogst. Ook zorginstellingen en industrieel vastgoed waren relatief vaak niet in gebruik. Dit meldt het CBS op basis van de eerste Landelijke Monitor Leegstand.

Begin 2016 stonden bijna 279.000 objecten leeg, ongeveer 7500 minder dan een jaar eerder. Uitgedrukt in vierkante meters bedroeg de leegstand 6%. In oppervlakte waren bijna 71 mln m² niet in gebruik, 712.000 m² minder dan een jaar eerder. Van administratieve leegstand is sprake als op een adres niemand staat ingeschreven en er geen gebruiker of economische activiteit bekend is.

In het onderzoek is leegstand onder alle soorten vastgoed op dezelfde manier gemeten. Of een vastgoedobject leeg staat of niet, is bepaald op basis van registraties van gebouwen, personen en bedrijven. De volledige leegstandsmonitor voor alle Nederlandse gemeenten is beschikbaar als interactief dashboard. 

Het aantal woningen dat in 2016 leeg stond was relatief laag, zo’n 2% werd niet gebruikt. In totaal hadden bijna 177.000 woningen geen bewoner in 2016; bijna 8500 minder dan een jaar eerder. Leegstaande woningen maken een aanzienlijk deel uit van de 279.000 leegstaande vastgoedobjecten in Nederland (63%).

Twee derde van de leegstaande vastgoedobjecten op 1 januari 2016 stond een jaar eerder ook al leeg. In oppervlakte kwam zelfs 76% van de leegstand in 2016 ook begin 2015 voor. Bij woningen kwam het het minst voor dat leegstaande objecten een jaar eerder ook niet gebruikt werden. Dat gold voor 59% van de leegstaande woningen die begin 2016 leegstonden. Acht op de tien in 2016 leegstaande industriële panden, sportaccommodaties, kantoren en onderwijsgebouwen stonden begin 2015 ook al leeg.

Tussen 2012 en 2016 zijn jaarlijks minder nieuwe kantoren gebouwd, terwijl de nieuwbouw van het totale vastgoed alleen in 2013 en 2014 een dip vertoonde. In 2015 is het aantal nieuw gebouwde kantoren met circa 30% gedaald ten opzichte van 2014, terwijl voor alle vastgoed sprake was van bijna 4% groei. Voor kantoren heeft dit zich niet vertaald in daling van de leegstand.

Op 1 januari 2016 stonden bijna 21.000 winkelpanden leeg in Nederland (14%). Dat is een procentpunt meer dan in 2015. Veel winkels zijn recent leeg komen te staan, onder andere door faillissementen van grote winkelketens.
Van de achttien gemeenten waar tenminste een kwart van de winkels geen gebruiker had in 2016, lagen de meeste in Limburg (7). In die provincie is ook de totale leegstand met 17% het hoogst. In Heemstede en Urk was de winkelleegstand met 3% het laagst.