De RvC van BAM heeft een opvolger gevonden voor ceo Rob van Wingerden: operationeel directeur verven bij AkzoNobel Ruud Joosten. In deze rubriek het commentaar van de hoofdredacteur van PropertyNL, Wabe van Enk.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 7, 17 juli 2020
De termijn van Van Wingerden werd in april niet verlengd omdat hij vier maal een winstwaarschuwing moest geven voor ’s Neerlands grootste bouwconcern.
Logische verklaring
Vanuit headhunters-perspectief is de overstap van Ruud Joosten niet logisch. Joosten is in 2017 coo van AkzoNobel geworden, net onder ceo Thierry VanLancker. Joosten krijgt bij BAM weliswaar de kans om nummer één te worden, maar dat kan financieel en qua statuur de teruggang van AEX-fonds AkzoNobel naar Midcap-fonds BAM moeilijk billijken, zeker als je de omvang van de problematiek van BAM kent.
Een logische verklaring is dat Joosten niet goed met VanLancker door een deur kan.
Zowel zijn oude werkgever AkzoNobel als BAM heeft er echter belang bij om de prestaties van Joosten bij de overstap te onderstrepen: de man die de integratie van ICI bij Akzo begeleidde en het rendement van de lakdivisie opkrikte.
Analisten roemen het feit dat de raad van bestuur van BAM weer compleet is. Sinds april zit cfo Frans den Houter op de voorzittersstoel, maar hij treedt terug in zijn oude rol, zodra Joosten arriveert.
Zij noemen ook de operationele ervaring van Joosten – iets wat bij BAM de laatste jaren misging. Hier lijkt de wens de vader van de gedachte: een succesvolle verfmenger is niet automatisch een meester in het beteugelen van de tegenvallers op de bouwplaats, zeker niet als die in het verleden hebben plaatsgevonden.
Winstwaarschuwingen
Pas dezer dagen kwam de door Van Wingerden verzwegen claim voor het instorten van het stadsarchief in Keulen naar voren – een werk dat nota bene dateert uit 2009. Hoeveel meer claims van instortende bouwwerken zitten in de kelders van BAM? Ook uit de hoge hoed kwam de strop bij de bouw van het Museum van de Toekomst in Dubai. Daarvoor was het de zeesluis IJmuiden. In totaal moest Van Wingerden vier winstwaarschuwingen afgeven; zijn voorganger Nico de Vries kwam op drie en diens voorganger Joop van Oosten op twee. Alleen diens voorganger, Wim van Vonno, werd door bouw én beurs op handen gedragen.
Deze voorgangers van Joosten hebben gemeen dat het op de TU Delft geschoolde, door de wol geverfde bouwers zijn, al waren het in het geval van Van Wingerden en De Vries misschien niet de gedroomde leiders van een beursfonds. De Vries trad af in 2014, midden in een ruzie met analisten over de verborgen ellende bij BAM. Een Kempen-analist zette BAM op een koersdoel van twee kwartjes. In die zin moeten aandeelhouders blij zijn met Van Wingerden, want nu is het aandeel nog bijna drie keer zo veel waard.
Hete adem van de beurs
Nico de Vries nam het stokje over van Joop van Oosten, een van de meest bekwame ontwikkelaar/bouwers die Nederland heeft gekend, maar ook hij voelde de hete adem van de beurs, die hogere marges eiste. Joop, Nico en Rob – ze moesten roeien tegen de stroom in. Aan de ene kant het grootste, meest prestigieuze bouwconcern van Nederland, aan de andere kant in twee decennia maar één keer een tevredenstellend resultaat (2007). Daar stonden rampjaren tegenover (2012, 2014), maar vooral veel jaren met flinterdunne marges. Dan kwam de kaasschaaf weer. In de periode van 2003 tot nu werd een derde van de 30.000 personeelsleden ontslagen.
Liever een koopman
Nederland kent heel veel wel succesvolle bouwers, maar het kenmerk is steeds dat ze worden geleid door mensen uit het vak. Dat Joosten het zonder bouwkennis probeert waar zijn voorgangers faalden, pleit niet voor zijn beoordelingsvermogen. Alleen VolkerWessels heeft een traditie met ceo’s die meer juridisch/financieel dan bouwkundig onderlegd zijn, maar daar trekt de bouwfamilie Wessels dan ook steevast achter de schermen aan de touwtjes.
Nog voorstelbaar was geweest dat er een koopman aan het roer kwam bij BAM, die samen met banken en beurs de dochterondernemingen zoals BAM International te gelde zou maken.
Nu nemen de zorgen alleen maar toe: een geweldig bouwbedrijf dat dankzij de prima renderende woningontwikkelaar AM in de lucht blijft – een paar honderd ontwikkelaars moeten de 20.000 banen van BAM zekeren. Dat is een zeer onevenwichtige situatie, en Joosten heeft geen aantoonbare kwaliteiten om daar iets aan te doen.
