In de rubriek Real Unlockdown bericht de hoofdredacteur van PropertyNL, Wabe van Enk, over opmerkelijke tekenen van herstel van het vastgoed. Vandaag: van overleving naar beleving. De aanpak van Kroonenberg Groep en de experimenten van 6 Feet Retail.
Door Wabe van Enk
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 5, 29 mei 2020
Na de hoopgevende woorden van minister-president Rutte gisteravond, kijken retailers en verhuurders toch nog steeds naar veel onbetaalde rekeningen en vooral naar een lastig toekomstperspectief. Door de aanpak van Kroonenberg Groep in Amsterdam, Hilversum en Breda en een proef gisteren met 6 Feet Retail is er toekomstperspectief om uit de overlevingsmodus te komen.
Er is veel publiciteit geweest over huurders die eenzijdig meldden de huur niet te betalen. Dit weekend kwam NRC nog met een beetje achterhaald verhaal over een verhuurder die zijn huurders sommeerde vooral te betalen. Achterhaald, omdat brancheverenigingen, waaronder InRetail, IVBN, Vastgoedbelang en NVB, onder toeziend oog van minister Wiebes, zich hebben ingezet om te komen tot een soort manifest over hoe de pijn zo eerlijk mogelijk te verdelen is. De brancheverenigingen krijgen van de lezers van PropertyNL een dikke pluim. Ruim 50% van de ondervraagden vindt de rol van de brancheverenigingen constructief of zeer constructief. Dat resultaat halen de private partijen – banken, verhuurders en huurders – niet.
Toch wordt het advies in meerderheid niet opgevolgd. Kennelijk laten veel huurders/verhuurders het toch op rechtszaken aankomen. Dit voorspelde David van Dijk (NautaDutilh) al in de laatste editie van PropertyNL. Een compromis kost volgens hem tijd, maar de markt is best in staat zelf tot een nieuw evenwicht te komen, zegt hij.
Dat betekent wel dat huurders en verhuurders nu met vraagtekens zitten en pas antwoorden krijgen als de rechtbanken weer opengaan. Rechters zullen daarbij zeker kijken naar de spelregels van de gezamenlijke brancheverenigingen.
Intussen kunnen we wel kijken hoe de omzet nu zich kan ontwikkelen. Kroonenberg Groep presenteerde gisteren al drie corona-proof centra: Gelderlandplein, de Barones en Hilvertshof. Cushman & Wakefield deed met het concept 6 Feet Retail een proef in Kerkelanden in Hilversum van Syntrus Achmea en de Koopgoot in Rotterdam van CBRE Global Investors.
Het 6 Feet Office-concept is uitgerold op de Zuidas in Amsterdam, Rotterdam krijgt nu met 6 Feet Retail zijn revanche en Hilversum staat model voor een provinciaal wijkwinkelcentrum en krijgt met Hilvertshof zelfs een tweede voorbeeld van een corona-proof centrum.
Het zijn geen doorsnee centra: Gelderlandplein won in 2016 de NRW Jaarprijs, Kerkelanden in 2017 en Hilvertshof én de Barones werden in 2018 genomineerd. Vroeger werden wij altijd bestraffend toegesproken wanneer we de Beurstraverse op z’n Rotterdams kwalificeerden als ‘Koopgoot’, maar nu is het een geuzennaam geworden. Rik Eertink van CBRE Global Investors heeft er geen geheim van gemaakt dat van al zijn € 2,5 mrd aan retailbezittingen in Nederland de Koopgoot hem het liefste is.
De aanpak van Kroonenberg en het 6 Feet Retail-plan is uiteraard niet alleen van belang voor verhuurders, maar ook voor de andere stakeholders, de retailers en de consumenten die weer moeten spenderen. Het verrassende is dat – anders dan bij het 6 Feet-kantoorconcept – deze oplossingen heel Nederlands aandoen. Nederland legt een grote verantwoordelijkheid bij de burger of in dit geval de consument. Geen Koreaanse warmtecamera’s om mensen uit te sluiten, geen Chinese plastic zombi-overalls, zelfs geen schijnzekerheid biedende mondkapjes. Vrijwillige afstand met extra aandacht voor veiligheid en zeker ook comfort. Het woord ‘beleving’ is terug. Dat is verrassend voor veel retailers, die de laatste tijd alleen dachten aan ‘overleving’.