De Nederlandse bevolking groeit sneller dan verwacht. Sociaal demograaf Jan Latten schetst de gevolgen op de Derde Woensdag in September georganiseerd door Am en Nyenrode.
Door Gabriëlle Klaver
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 9, 29 september 2017
‘Een woonmodule op het water, die je naar gelang je leefwijze tijdens je leven kunt aanpassen. Als je alleen bent, woon je alleen. Vind je een partner, dan schuif je je module tegen die van de ander aan. Komen er kinderen of moet je voor je ouders zorgen, dan wordt het huis met hun modules uitgebreid. En ga je scheiden, dan koppel je je module gewoon los. Zelfs de wetgever denkt hierin mee, want als je nu gaat trouwen, trouw je niet meer automatisch in gemeenschap van goederen. Ieder zijn eigen module is de belichaming van die nieuwe trouw-wet.’
Bijzonder hoogleraar sociale demografie aan de Universiteit van Amsterdam Jan Latten denkt graag out of the box. Dat helpt de soms droge demografische cijfers en in een perspectief te plaatsen. Bovendien is out of the box-denken volgens hem ook nodig om in te spelen op de grote veranderingen in de samenleving.
1 Miljoen erbij
Zo groeit de bevolking in Nederland momenteel sneller dan eerder was verwacht. In 2016 kwamen er 110.000 mensen bij. ‘Als dat ieder jaar gebeurt, dan hebben we er over 10 jaar er weer een miljoen bij. Dat is meer dan de voorspellingen.’
Dat die voorspellingen niet kloppen, komt doordat er geen rekening is gehouden met de toegenomen migratie. Van die 110.000 nieuwe Nederlanders zijn er 24.000 baby’s. De rest bestaat voor ongeveer de helft uit vluchtelingen uit vooral Syrië en voor de andere helft uitarbeidsmigranten uit bijvoorbeeld Polen en India.
De bevolkingsaanwas uit het buitenland is lastig te voorspellen, omdat die zeer volatiel is. De prognoses gaan uit van 20.000 per jaar, maar Latten laat zien dat de aantallen zeer afhankelijk zijn van economische en politieke omstandigheden. ‘In 2000, toen het ons goed ging, groeide de bevolking met 120.000. In 2006 kwamen er 20.000 nieuwe Nederlanders bij. Maar dit jaar zullen we weer met zo’n 100.000 groeien.’
Over 50 jaar
Vanwege die onzekerheid fluctueren de voorspellingen over de bevolkingsaanwas van 16 mln tot 20 mln in 2060. Latten: ‘Wat in elk geval zeker is, is dat we de komende jaren woningen tekort komen. Maar of dat over 50 jaar nog zo is? Misschien dat er dan te veel woningen zijn. Voor de ontwikkelaars is dat natuurlijk geen probleem, maar de kopers van nu zitten tegen die tijd misschien wel met een behoorlijk in waarde gedaalde woning.’
Mede daarom pleit Latten voor flexibel wonen. ‘Het zou mooi zijn als je je huis kon oppakken en ergens anders weer zou kunnen neerzetten.’ Ook vindt hij dat er meer goedkope woningen op de markt moeten komen. Hij ziet de tweedeling in de bevolking alleen maar toenemen. Hoogopgeleiden zoeken elkaar op: niet alleen trekken ze uit het hele land naar vooral de noordelijke Randstad, ze trouwen ook vaker met elkaar dan in het verleden.
Dat maakt voor de betaalbaarheid nogal wat uit: de hoogopgeleide powerkoppels hebben meestal veel meer te besteden dan de lager opgeleiden. Latten: ‘En omdat de powerkoppels ook nog graag bij elkaar in dezelfde buurt willen wonen, leidt dat ook nog tot buurtverschillen. Vergelijk de prijs in de Beethovenstraat in Amsterdam met die in Slotervaart: € 5000 per m² versus € 3000 per m². Het kan niet anders of die segregatie leidt in de toekomst tot flinke politieke discussies.’
De Derde Woensdag
Ontwikkelaar AM organiseerde alweer voor de zevende keer in samenwerking met Nyenrode Business Universiteit de Derde Woensdag in September. Het is een besloten en exclusieve expertmeeting voor zo’n 90 invités in het Koetshuis van het kasteeltje van de Nyenrode in Breukelen. De bijeenkomst is bedoeld om stil te staan bij de stand van het land en de betekenis van de Miljoenennota voor de ruimtelijke ontwikkeling en vastgoedmarkt in Nederland.
De bijeenkomst staat onder leiding van prof. dr. Tom Berkhout van het Nyenrode Real Estate Center. De expertmeeting moet vooral ook om de inhoud gaan en verdiepend zijn, en gezien de aard ervan worden vooral overheden, beleggers, woningcorporaties, retailers en financiers uitgenodigd.
Na de twee inleidingen van Thijs Jochems en Jan Latten discussiëren de genodigden per tafel van ongeveer 10 personen over een aantal stellingen, zoals: ‘We zitten nu in een onvervalste vastgoedbubbel. Die houdt geen vijf jaar aan. We moeten nu onze schaapjes op het droge krijgen.’ De stellingen leidden tot interessante inzichten vanuit de verschillende competenties van de deelnemers.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 9, september 2017
Gerelateerde artikelen:
