Van de hoofdredacteur: Hoe bestuurbaar is een land met 18 miljoen ontwikkelaars?

Zij presenteren zich als volwaardige gesprekspartners: waarom realiseren we geen woningen boven winkels of transformeren we geen kantoren in woningen?

Sommigen zijn het discussiestadium voorbij. Zij bestempelen ontwikkelaars als gewetenloze speculanten, die moedwillig al die woonruimte boven winkels leeg laten staan en expres nalaten van kantoren woningen te maken. Leegstandsboetes moeten die projectontwikkelaars tot de orde roepen.

Het zou fijn zijn wanneer het legioen zich verdiepte in de essentie van het beroep projectontwikkelaar: het vinden van de goede locatie. Het is voor een projectontwikkelaar een doodzonde om winkels en kantoren op de verkeerde locatie te ontwikkelen. Je begaat een tweede doodzonde om die plekken te transformeren tot wonen. Is het echt een goed idee om woningen te maken in de geluidswal-kantoren? Zijn de bovenwoningen in de Kalverstraat de gedroomde woonlocatie? Weet de goegemeente überhaupt aan hoeveel regeltjes een ontwikkeling moet voldoen en wat er na al die jaren onder aan de streep overblijft?

In deze editie met de Top Ontwikkelaars blijkt hoe moeilijk het vak projectontwikkelen is geworden. ‘Het vak vergt masochisme’, aldus Martine Gründemann van Zadelhoff Ontwikkeling in deze editie. Zij is al blij als ze van de twintig projecten die ze onder handen heeft, er vijf verder kan brengen.

Ook Job Dura, ceo van Dura Vermeer, zegt hoe moeilijk het is om projecten van de grond te tillen. Dura is bepaald geen willekeurig lid van het 18 miljoen-koppige cordon van betweters. Elders in deze editie staat beschreven waarom hij een oeuvre award van Nyenrode vastgoedalumni heeft gekregen. Die award kreeg hij niet door aan de zijlijn te klagen, maar door zijn immense inzet voor de ruimtelijke inrichting van Nederland. Als zo iemand twijfelt aan de toekomstige haalbaarheid, moet een toekomstige regering dat ter harte nemen.

Nederland vertoont voldoende economische groei voor gezonde projectontwikkeling. Maar dan moet wel de kettingzaag in inspraak en regelgeving, Dat klinkt als Javier Milei of Elon Musk, al zijn dat misschien niet de beste voorbeelden voor het nieuwe kabinet om 18 miljoen Nederlandse betweters in hun hok te krijgen. Maar op een of andere manier moet het kabinet aan de slag met de te ver doorgevoerde inspraak en regelgeving. Anders is er straks helemaal geen Top Ontwikkelaars meer te maken.

Door Wabe van Enk, hoofdredacteur van PropertyNL
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 11, 21 november 2025