Real Unlockdown 5: Vastgoed als mecenas

Onlangs kreeg ik een mail van Hugh Grosvenor, de hertog van Westminster. Hij schreef daarin dat hij £ 10 mln had geschonken aan een fonds voor de strijd tegen Covid-19. Hugh is de leuke, jonge, ondernemende hertog van Grosvenor Estate, die al eerder £ 2,5 mln had geschonken aan een Covid-fonds. Zou zijn initiatief geen navolging kunnen krijgen van Nederlandse vastgoedtycoons?

De adel is sterk vertegenwoordigd in het Britse vastgoed. Op de Nederlandse lijsten der rijken ontbreekt de adel echter goeddeels. In Nederland heeft zelfs de hogere adel ambachtelijke beroepen, zoals hoofdredacteur. Zo is graaf Schimmelpenninck mijn collega bij Quote. De Schimmelpennincks hebben geen landgoed en van Sander kunnen we in de strijd tegen Corona niet meer verwachten dan een gratis abonnement voor IC-medewerkers.

Het grootste landgoed in Nederland, Twickel, wordt bewoond door Roderik zu Castell Rüdenhausen en zijn gezin. Deze graaf is echter geen eigenaar. Hij maakt gebruik van een woonrecht dat zijn voorfamilie bedong bij minister Lieftinck. Roderik verdient zijn geld als architect – een mooi beroep, maar meer dan een gratis tekening voor een Covid-opvangcentrum zit er niet in.

Zo zijn zeker nog enkele Nederlandse voorbeelden van particulier erfgoed. Neem Edmond Insinger, eigenaar van landgoed Pijnenburg (350 ha) in Utrecht. Het beheer kost echter zo veel, dat hij voor het rendement beter en zeker makkelijker kon beleggen bij de bank waar hij directeur is: Van Lanschot Kempen. Eigenlijk zou hij voor deze maatschappelijke bijdrage een lintje moeten krijgen, dus het is niet aardig om hem ook nog om een coronagift te vragen.

Het is dus niet uit zuinigheid dat wij weinig Nederlandse berichten van hulp zien, terwijl Nederlanders wel bekend staan om hun goedgevigheid. Ongetwijfeld zal er straks een Covid-giro worden geopend waar Nederlanders massaal voor zullen dokken. Dit past in de joods–christelijke traditie in Nederland om 10% van je inkomen af te dragen aan goede doelen. De lat ligt daarmee heel hoog. Ik werd pas gerustgesteld toen ik een betoog las van een rabbi dat onder de ‘tienden’ van de ‘tsedaka’ ook bepaalde belastingen konden worden gerekend. En in Nederland moet je echt je best doen om de belastingdruk tot 10% te beperken. Sterker nog, veel Nederlanders zouden graag graag een tiende deel weggeven wanneer de belasting tot 10% beperkt zou blijven.

Nederlandse mecenassen zitten in een keurslijf: meestal zijn ze hun vermogen kwijt aan de belasting en wat ze overhouden is in Nederlandse ogen te weinig. Als je bekend maakt, zoals de hertog, £ 12,5 mln pond te storten, dan zou de simpele rekenaar kunnen zeggen dat het met de tiendenregeling eigenlijk £ 1 mrd pond had moeten zijn (de Sunday Times schat zijn vermogen op £ 10,5 mrd). Ook als je meer stort, zoals Bill Gates ($ 250 mln), dan voldoet het niet aan een reële belastingdruk. Bovendien loop je in zijn geval het risico door een cordon van complotdenkers te worden neergesabeld. De conclusie: de Nederlandse overheid heeft het geld al afgeroomd, dus daar moet de steun vandaan komen. Vastgoedmensen die iets extra’s willen doen: doe het in stilte.