Zorgen over verhoging aftrek hypotheekrente

Het kabinet verhoogt de hypotheekrenteaftrek voor midden- en hoge inkomens. Voor lage inkomens gaat die omlaag. De Eerste Kamer kan daar nog een stokje voor steken, schrijft het FD maandag.

De hypotheekrenteaftrek voor midden- en hogere inkomens gaat volgend jaar omhoog, voor het eerst sinds 2013. Dit beleid staat haaks op de afbouw van de aftrek die de afgelopen jaren heeft plaatsgevonden en waarop onder meer DNB en het IMF hebben aangedrongen. De hypotheekrenteaftrek voor midden- en hoge inkomens gaat volgens de kabinetsplannen naar 37,48% (dit jaar maximaal 36,97%). Inkomens tot €38.441 mogen de betaalde rente volgend jaar tegen 35,82% aftrekken.

Economen maken zich zorgen. Zo roept hoogleraar economie van de publieke sector Raymond Gradus de Eerste Kamer in een maandag gepubliceerd artikel in het economenblad ESB op om de voorgenomen verhoging van de hypotheekrenteaftrek ongedaan te maken. Dat zou passen bij de rol van de senaat als bewaker van consistente wetgeving, aldus de hoogleraar.

Prijsopdrijvend

Al ruim 10 jaar hebben opeenvolgende kabinetten de hypotheekrente stapsgewijs afgebouwd. Daarmee gaven ze gehoor aan de zorgen over een opdrijvend prijseffect op de al overspannen woningmarkt. Deze geleidelijke afbouw heeft ertoe geleid dat alle inkomens de rente de laatste twee jaar tegen hetzelfde tarief mochten aftrekken van hun belastbare inkomen. Daar komt nu dus weer verandering in als het aan het kabinet-Schoof ligt. Econoom Gradus betreurt dat.

Zoekplaatje

In het hoofdlijnenakkoord spraken de regeringspartijen PVV, VVD, NSC en BBB al af dat er niet zou worden getornd aan de hypotheekrenteaftrek, maar de verhoging van de renteaftrek staat tamelijk verborgen in het pakket fiscale maatregelen dat op Prinsjesdag naar de Tweede Kamer is gestuurd. Dit jaar bedraagt de maximale aftrek 36,97%. Dat wordt volgend jaar 37,48%. De stijging heeft te maken met de invoering van een extra schijf in box 1 van de inkomstenbelasting. Het tarief van de eerste schijf in de box waarin belasting wordt geheven op inkomen uit werk en eigen woning daalt van 36,97% naar 35,82%. Tegelijkertijd wordt het tarief in de nieuwe tweede schijf 37,48%. Het tarief in de derde schijf blijft met 49,50% onveranderd. Anders dan in de laatste twee jaar, heeft het kabinet de maximale renteaftrek deze keer niet gekoppeld aan het laagste tarief in box 1 maar aan het hogere tarief van de tweede schijf.

Bescheiden voordeel

Het financiële voordeel van de hogere hypotheekrenteaftrek voor individuele belastingplichtigen met een midden- en hoog inkomen zal in de meeste gevallen gering zijn. Iemand die bijvoorbeeld €60.000 verdient en €12.000 rente per jaar betaalt, gaat er volgend jaar €39 op vooruit. Maar als het kabinet ervoor gekozen had de aftrek voor iedereen gelijk te houden op het laagste tarief van 35,82%, had dat de schatkist jaarlijks €400 mln opgeleverd, aldus Gradus.

In de politiek leven eveneens zorgen. Het kabinet had ook een andere keuze kunnen maken, zegt Tweede Kamerlid Pieter Grinwis van de ChristenUnie in de krant. De genoemde €400 mln zou volgens het Kamerlid 'heel goed een andere bestemming kunnen krijgen, gelet op de problemen om de begroting rond te krijgen'.

Op de radar

Hoogleraar Gradus verwacht dat de verhoging van de aftrek voor midden- en hoge inkomens ook door de Europese Commissie zal worden opgemerkt. De verhoging schuurt volgens hem met de toezegging die Nederland in het Herstel- en Veerkrachtplan aan de Europese Unie heeft gedaan dat de hypotheekrenteaftrek versneld wordt ‘afgebouwd tot zo'n 37%’.