Het kabinet kan het beste zo snel mogelijk de stekker trekken uit investeringsfonds Invest-NL onder leiding van oud-minister Wouter Bos, zo vindt Wabe van Enk, hoofdredacteur PropertyNL.
Door Wabe van Enk
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 6, 25 juni 2021
De vastgoedsector koesterde grote verwachtingen over staatsfondsen voor infra of energietransitie, maar het is uitgelopen op een mislukking. Het Wopke/Wiebefonds is door de Covid-19-uitbraak ingehaald en Invest-NL kwam deze week naar buiten met een prachtig eerste jaarverslag dat voldeed aan de traditionele beleggerswijsheid: hoe mooier het verslag, hoe slechter de cijfers.
Invest-NL heeft een beschikbaar vermogen van € 1,7 mrd en 62,7 fts. De personeelskosten bedragen €7,4 mln. De output in 2020: vier participaties: Protix € 7,5 mln (insectenkweker), ViCentra € 4 mln (insulinepompjes), EclecticIQ € 4 mln (cybersecurity) en Nearfield € 3,5 mln (nano-technologie). Het gerapporteerd verlies bedraagt € 6,3 mln, als ook de rijksbijdrage (€ 13,1 mln) als kostenpost wordt meegenomen. .
De zestig ambtenaren kunnen natuurlijk niet eten uit de ruif van vier startende bedrijfje, dus hoe nu verder? Het bestaansrecht van Invest-NL moet zijn dat er naast alle private equity-aanbod ruimte is voor een staatsbedrijf die bedrijven helpt die maatschappelijk wel waardevol zijn, maar kennelijk te slecht zijn om op de markt geld op te halen. In hoeverre dit geldt voor de vier bedrijven heeft Bos niet aangetoond waarom gespecialiseerde venture capital bedrijven op het gebied van ict, zorg en nano-tech niet in de vier wilden investeren en waarom Invest-NL wel.
Bos heeft het falen van de directe participaties gemaskeerd. Hij heeft € 150 mln gestort in Dutch Future Fund. Daarmee ontstaat een fonds-in een fonds-in een fonds. Invest-NL investeert in DFF dat op zijn beurt wordt beheerd door een Europees Investeringsfonds. Het kenmerk van deze stapeling van fondsen is dat de verantwoordelijkheid intransparant is. DFF investeert bijvoorbeeld in lingeriebedrijf Marlies Dekkers en bierbrouwer Jopen – dat zijn niet de investeringen die het innovatiefonds Invest-NL in zijn vaandel heeft en zeker geen reden om zestig ambtenaren aan de slag te houden. Alle werk is immers uitbesteed.
Ook in de publiciteit is Bos een meester in het maskeren van de prestaties van zijn fonds. In NRC Handelsblad legt hij de bal bij de politiek: ‘Heftige keuzes van kabinet nodig’. In het FD stelt hij: ‘Alles is gericht op risico minimalisatie’. Wie zich bij de feiten houdt in het prachtige jaarverslag, moet tot de conclusie komen dat het kabinet een heftige keuze moet maken om Invest-NL te staken. Dat is pas risico-minimalisatie.
