De gebruikersmarkt voor commercieel vastgoed zette in het afgelopen jaar records neer. De vooruitzichten voor verhuur van logistieke ruimten en kantoren zijn ook voor dit jaar goed
Door Wabe van Enk
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 2, 28 februari 2020
De meest spectaculaire volumestijging was vorig jaar te vinden op de markt voor kantorenverhuur, met 2,8 mln m² aan transacties in 2019 tegen 2 mln het jaar daarvoor. Daarmee bereikte de kantorenmarkt de top van het afgelopen decennium. In metrage worden de kantoren overtroffen door bedrijfsruimten/logistiek met 5,7 mln m² tegenover 4,5 mln m² in 2018.
Bijna dagelijks goed nieuws voor de markten: op pagina 12 in deze editie meer over JLL, dat het op één na grootste kantoor ter wereld van Uber binnenhaalde. Of het bericht van het Netherlands Foreign Investment Agency dat er in 2019 een record van 397 bedrijven voor Nederland hebben gekozen. Ze zijn samen goed voor een investering van € 4,3 mrd, bijna een verdubbeling van een jaar eerder, meldt het agentschap trots. Het is overigens opvallend dat het instituut met ‘Investment’ in de naam niet naar buitenlandse vastgoedinvesteerders in Nederland kijkt: zij namen het leeuwendeel van de € 23,6 mrd aan beleggingen van vorig jaar voor hun rekening, een veel hoger investeringsbedrag dan alle buitenlandse vestigers samen.
Nederland als magneet voor buitenlandse vestigers is echter publicitair aantrekkelijker dan ‘de uitverkoop’ van Nederlands vastgoed. Dat toonde minister-president Rutte in 2018 met zijn directe bemoeienis met Alibaba. Dat de Chinezen voor België kozen, bedierf het feestje op de markt voor logistiek/bedrijfsruimte allerminst, terwijl deze markt tot voor kort als risicovol werd gezien. Dunne markten met veel eigenaar–gebruikers, snellere ontwikkel- en bouwtijden en minder snel schaarste. Dat is verleden tijd op toplocaties in Rotterdam en Venlo, waar de huurprijzen van recente transactie opliepen tot respectievelijk € 68 en € 52 per m².
Op de kantorenmarkt zullen huurders vaker moeten uitwijken naar suboptimale oplossingen of bereid moeten zijn meer te betalen. Daarbij neemt de afstand tussen Amsterdam en de andere drie grote steden toe. Amsterdam tikt de € 500 per m² aan, Utrecht € 300 per m², terwijl Rotterdam onder de € 250 per m² blijft en Den Haag net over de grens van € 200 per m² komt.
Opvallend is dat ook op de winkelmarkt in 2019 aanzienlijk meer metrage werd verhuurd dan in 2018, een stijging van 710.000 m² tot 921.000 m². Op zich is de retail onverminderd lastig met meer leegstand (Locatus), meer sluitingen dan nieuwe ketens en dalende winkelomzetten (CBS). In incidentele gevallen kon echter voor het eerst de huur toenemen (zoals bleek uit de PropertyNL-reportage over de PC Hooftstraat in december) of bij succesvolle outlets in Lelystad en Roermond, maar dat zegt nog niet dat het dal is gepasseerd. Steeds belangrijker worden nichehuurmarkten: datacenters, zorglocaties en hotels die in komende edities ter sprake zullen komen.
Zie ook de rankings voor de gebruikersmarkten kantoren, bedrijfsruimte, winkels en horeca
Gerelateerde artikelen:
