De opname van kantoorruimte is sinds het begin van de intelligente lockdown (15 maart) sterk gedaald (-50%).
Volgens het vandaag door internationale vastgoedadviseur Savills gepubliceerde onderzoeksrapport ‘Market in Minutes the Netherlands - Voorjaar 2020’, blijkt dat het economische steunpakket van de Nederlandse regering niet voldoende was om de verhuuractiviteiten op hetzelfde niveau te behouden
Het steunpakket met een waarde van € 20 mrd voor een periode van slechts drie maanden heeft die ontwikkeling niet kunnen voorkomen. Sinds de start van de lockdown is de opname van kantoorruimte sterk gedaald (-50%), volgens Savills vooral doordat bedrijven huisvestingsbeslissingen uitstellen. Bedrijven verleggen momenteel de focus van verhuizingen naar reorganisaties.
Erik Beekman, Head of Tenant Representation bij Savills in Nederland, licht toe: ‘Ondanks de dalende vraag naar nieuwe kantoorruimte is het duidelijk dat medewerkers door sociale afstandsmaatregelen meer kantoorruimte per medewerker nodig zullen hebben. Dit zal de verwachte daling van de vraag naar kantoorruimte voorlopig compenseren. De leegstand blijft hierdoor naar verwachting relatief stabiel op toplocaties, in steden zoals Amsterdam en Rotterdam. Vanwege de relatief krappe markt met een historisch lage leegstand, zullen de huurprijzen voor kantoren in 2020 stabiliseren. Ook verwachten we hogere ‘incentives’ omdat gebruikers tijdens onderhandelingen over nieuwe huurcontracten en verlengingen hun kosten zullen proberen te verlagen.’
Woningmarkt
Op de woningmarkt ligt dat anders, omdat door de aanhoudende mismatch tussen vraag en aanbod (300.000 woningen), aanbieders nog steeds profiteren van de relatieve schaarste.
Logistiek
De verhuuractiviteit in de logistieke gebruikersmarkt begon al enigszins af te nemen vóór Covid-19. Deze afname was het gevolg van het beperkte aantal nieuwe ontwikkelingen als gevolg van de stikstofdiscussie. Dit leidde tot beperkt nieuw aanbod voor gebruikers. Vanwege Covid-19 worden ook in de logistieke sector huisvestingsbeslissingen uitgesteld, wat zorgt voor een verdere vertraging van de verhuuractiviteit. Opvallend is dat er een groot verschil is tussen typen gebruikers. Online retailers en supermarkten floreren, terwijl logistieke dienstverleners momenteel met dalende omzetten kampen.
Niek Poppelaars, Co-Head Logistics & Industrial bij Savills in Nederland, licht toe: ‘We verwachten dat de toenemende vraag van online retailers de dalende vraag van logistieke dienstverleners enigszins zal compenseren. Hoewel de huurgroei dit jaar beperkt zal zijn, verwachten wij wel dat met name in logistieke hotspots de markt het komend jaar krap zal blijven, vanwege de lage leegstand en relatief beperkt nieuw aanbod.’
Overheid
Jordy Kleemans, Head of Research & Consultancy bij Savills in Nederland, concludeert: ‘De Nederlandse overheid verkeert bij uitstek in de financiële positie om voor een langere termijn een steunpakket te bieden, aangezien het begrotingstekort de afgelopen vijf jaar al was teruggebracht door forse bezuinigingen op de overheidsuitgaven. Eind vorig jaar bedroeg de schuld ‘slechts’ 49,3% van het BBP.’
