In de nieuwe rubriek Real Unlockdown bericht de hoofdredacteur van PropertyNL, Wabe van Enk, over opmerkelijke tekenen van herstel van het vastgoed. Vandaag de Hollandse kantooroplossing versus Koreaanse schijn.
Door Wabe van Enk
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 5, 29 mei 2020
Nederlanders hebben hun chauvinistische kanten: onze ‘intelligente lockdown’ moet andere Europeanen aftroeven. En ziedaar: ‘onze’ inkoopmanagersindex daalde weliswaar in april (tot 41,3), maar de eurozone als geheel kwam uit op 33,4.
Ook in het vastgoed is er een internationaal voorbeeld op de verder stille Amsterdamse Zuidas: het anderhalvemeter-kantoor van Cushman & Wakefield, een concept dat de vastgoedadviseur internationaal uitrolt als Six Feet Office. Jeroen Lokerse, ceo Nederland, heeft de primeur van een kantoor voor na corona.
Het anderhalvemeter-kantoor is het eerste resultaat van de Recovery Readiness Task Force. Dat lijkt een naam van een geheime VN-operatie, maar het gaat om een team van vastgoedadviseurs onder leiding van John Forrester, de grote man achter de ‘fusie’ tussen Cushman en het grotere DTZ. Forrester vertelt in een interview met PropertyEU over het ontstaan van de taskforce op basis van de ervaringen in China. Cushman plaatst daar samen met Vanke Service nu een miljoen werknemers in meer dan 1000 gebouwen, waarover later meer.
Lokerse test voor de westerse wereld het concept uit op de Zuidas, met onder meer een nieuwe indeling van de kantoortuin. Hiermee kunnen gemiddeld 30% minder mensen tegelijk werken, dus organisaties zullen thuiswerken moeten blijven stimuleren of ruimte moeten bijhuren. Uit het onderzoek van PropertyNL blijkt dat een minderheid verwacht dat gebruikers voor het laatste kiezen. Hierbij is ook ander facility management nodig, met nieuwe standaarden voor HVAC – jargon voor heating, ventilation en airco. Daar blijft het niet bij: Cushman, maar ook partijen zoals McKinsey, buigen zich over nieuwe technologie en research om kantoorwerknemers te beschermen.
Technologie en kantoorruimte
Met technologie ging het echter mis bij flex-aanbieder Tribes. Tribes moet net zoals grote broer WeWork vechten voor het concept van flexibele kantoorruimte. Tribes is eigendom van Marcel Boekhoorn, maar die is vooral druk met Hema. Bovendien vroeg afgelopen week een andere liefdesbaby om zijn aandacht: de geboorte van reuzenpanda Wu in zijn dierenpark.
Tribes-directeur Schaepman presenteerde een warmtecamera om bij binnenkomst de coronapatiënten uit te selecteren. Het had zo mooi kunnen zijn. In deze onzekere tijden wil iedereen immers wel een bevestiging ‘gezond’ krijgen. De warmtecamera is in Korea goed ontvangen en voor Europa zou Tribes een Nederlands feest kunnen inluiden, met gecontroleerde handenschuddende en zoenende collega’s in het flexoffice.
Het feest gaat echter niet door. Nederland is wars van schijnoplossingen: 80% van de geïnfecteerden heeft geen koorts en zo’n camera zou leiden tot schijnzekerheid. Daar komt bij dat koortsmeting onbetrouwbaar is: die fraai opgemaakte vrouwelijke collega komt er wel doorheen, maar die bezwete sportieveling op de racefiets wellicht niet. De belangrijkste reden is echter dat pandeigenaren niet zomaar medische gegevens mogen verzamelen. De Autoriteit Persoonsgegevens zal zeker ingrijpen. Dat had Tribes kunnen weten, want er zijn ook vastgoedbedrijven teruggefloten die werknemers een Fitbit cadeau deden om zelf de gemaakte stappen bij te houden. Dan toch liever een anderhalvemeter-kantoor.
