Omgevingswet weer een half jaar later

In het nieuwe, Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) zijn (grote delen van) 26 sectorale wetten, 60 algemene maatregelen van bestuur (AMvB’s) en meer dan 60 regelingen samengevoegd. Daarmee is er nu een samenhangend wettelijk stelsel voor het beschermen en benutten van de leefomgeving.

Daarnaast zorgt de wet voor één digitaal loket dat het voor consumenten en bedrijfsleven makkelijker maakt vergunningen aan te vragen en projecten te starten. Het Koninklijk Besluit dat de eerder beoogde invoering per 1 januari 2023 regelt, trekt de minister in om vervolgens een nieuw besluit in procedure te brengen met als ingangsdatum 1 juli 2023.

Minister De Jonge stelt dat een nieuwe, concrete ingangsdatum nodig is: 'Er is meer tijd nodig om te oefenen en te testen. Alles afwegend is een nieuwe ingangsdatum van 1 juli 2023 de beste optie, zo vinden ook de provincies, gemeenten en waterschappen. Dit beperkte uitstel zorgt voor zorgvuldigheid én duidelijkheid. Over de verschillende scenario’s, achterliggende dilemma’s en alle voor- en nadelen ga ik graag met de Eerste Kamer in debat.'

Nog meer complexiteit

Het vooruitschuiven van de invoering volgt op een krititisch rapport van het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT). Dat gaf in bedekte bewoordingen aan dat de DSO-keten onvoldoende getest is wat betreft stabiliteit, betrouwbaarheid en technische werking. De Tijdelijke Alternatieve Maatregelen (TAM’s) die zijn bedoeld als vangnet voor het functioneren van de planketen binnen het DSO zouden hoofdzakelijk zorgen voor meer complexiteit. 

Langduriger uitstel van de wet was volgense de minister nodig noch wenselijk. 'Een fundamentele heroverweging van het digitale stelsel - zoals die in de AcICT-rapportage wordt genoemd –hoor ik niet terug bij de medeoverheden en het bedrijfsleven.'

Aanpak stikstof

Hij vevolgt: 'Langdurig uitstel van de invoering van de Omgevingswet betekent dat de (verbeter)doelen van het stelsel en de financiële baten later gerealiseerd worden. De nieuwe instrumenten en procedures van de Omgevingswet kunnen dan nog niet worden benut voor actuele maatschappelijke opgaven, zoals de woningbouwopgave, energietransitie en de aanpak van stikstof. Daarnaast betekent dit scenario ook langdurig uitstel voor de beleidsvernieuwingen die met het nieuwe stelsel worden gerealiseerd, onder meer op het gebied van omgevingsveiligheid en de aanvullingssporen bodem, geluid en grondeigendom.'

Lees ook: 'Omgevingswet werkt alleen na goede voorbereiding'

De invoering van een nieuwe omgevingswet is een slepende kwestie. De eerste contouren werden al in 2011 geschetst. De Jonge kondigde begin dit jaar al een keer uitstel voor onnbepaalde tijd aan. In het voorjaar van 2021 luidden gemeenten al de noodklok omdat informatiesystemen binnen het DSO niet zouden werken.