Politieke partijen hebben nauwelijks concrete oplossingen voor de gebrekkige toegang tot mobiliteit voor veel Nederlanders. Volgens mobiliteitsadviesbureau Goudappel kan deze opgave niet los worden gezien van de wens van politiek Den Haag om veel woningen bij te bouwen, ook aan de randen van steden.
Goudappel analyseerde aspecten zoals betaalbaarheid, bereikbaarheid, nabijheid en toegankelijkheid in de verkiezingsprogramma’s. Partijen zoals GroenLinks-PvdA, D66, SP, Volt en ChristenUnie besteden relatief veel aandacht aan vervoersarmoede, terwijl andere partijen het thema nauwelijks benoemen. 'Vervoersarmoede gaat niet alleen over hoe duur een buskaartje is, maar ook over waar woningen en voorzieningen zijn', aldus Thomas Straatemeier, senior adviseur mobiliteit & ruimte bij Goudappel.
Straatje erbij
Nieuwe woningen bouwen aan dorps- of stadsranden zonder slim ruimtelijk beleid, versterkt die auto-afhankelijkheid, waarschuwt Goudappel. 'Een straatje erbij bouwen lijkt slim, maar dit straatje ligt vaak ver van ov en voorzieningen af. Dit zorgt voor meer auto-afhankelijkheid. Als je geen auto hebt, zorgt dit mogelijk voor sociale uitsluiting in de maatschappij. Het is begrijpelijk dat de druk om woningen te bouwen groot is, maar door enkel straatjes erbij te bouwen, creëren we de vervoersarmoede van morgen.'
Bouw waar voorzieningen zijn. Dat gebeurt nu te weinig
Algemene maatregelen zijn ineffectief volgens Straatemeier: 'Veel partijen pleiten voor beter ingericht ov én goedkoper ov, maar beide maatregelen kosten geld. Het is slimmer om alleen goedkoper ov aan te bieden aan groepen die dit echt nodig hebben, en het ov alleen daar te verbeteren waar dit het meeste oplevert. Oftewel: concreter te werk gaan.'
Bushaltes verdwijnen
Daarnaast is er volgens Straatemeier sprake van een paradox op het platteland: 'Veel partijen willen dat autorijden goedkoop blijft, vooral op het platteland. Maar dat draagt eraan bij dat voorzieningen daar wegtrekken en bushaltes verdwijnen. Dan ontstaat de vraag: willen we dat het platteland alleen goed bereikbaar is voor automobilisten, of ook voor mensen die met het ov reizen?'
Slecht bereikbaar industrieterrein
Volgens Goudappel gaat vervoersarmoede verder dan alleen het platteland. 'Ook in steden lopen mensen vast. Dit komt bijvoorbeeld doordat parkeren onbetaalbaar is, nog niet alle voorzieningen in hun wijk aanwezig zijn, of doordat de helft van de werkenden geen reiskostenvergoeding krijgt of op een slecht bereikbaar industrieterrein werkt.”
Goudappel adviseert woningbouw en mobiliteitsbeleid niet los van elkaar te zien. 'Bouw waar voorzieningen zijn. Dat gebeurt nu te weinig', benadrukt Straatemeier. Ook raadt hij aan om vervoerskosten aan te passen aan regio en doelgroep, zodat hulp terechtkomt bij wie het echt nodig heeft.
