Vastgoedbeurs Mipim had de oorlog in Oekraïne zorgvuldig uitgebannen. Weg waren de grote Russische stands en in de voorpublicaties van Mipim was – op de verdwaalde Moskouse architect Kuznetsov na – geen Rus te vinden. Kuznetsov zat in de jury voor de Mipim Award, waar Nederland dit jaar geen rol speelt en hij ook niet.
De Nederlandse publiek–private delegatie, verenigd in Holland Metropole, had echter wel aandacht voor het wereldtoneel met 3 miljoen Oekraïners op de vlucht. Lex Brans, director Task Force Housing, heeft zelfs al een concreet plan voor tijdelijke huisvesting en riep grondeigenaren hiervoor grond ter beschikking te stellen. Ook worden leegstaande kantoren beschikbaar gemaakt. Zadelhoff en Newomij hebben hiervoor concrete initiatieven ontplooid.
Oorlog en inflatie
Nu de bezoekers weer massaal naar Mipim in Cannes komen voor een week van netwerken en zakendoen, zijn er twee onderwerpen die iedereen bezighouden: de oorlog in Oekraïne en de stijgende inflatie.
‘Het conflict in Oekraïne is duidelijk een triest verhaal’, zegt Henning Koch, ceo van de in Wiesbaden gevestigde investeerder Commerz Real. ‘Het zal ook een aanzienlijke impact hebben op de economie en een negatieve invloed op de inflatie.’ Koch verwacht dat een van de meest tastbare effecten een stijging van de bouwprijzen en van de grondstofprijzen zal zijn.
Dat zou slecht nieuws kunnen betekenen voor projectontwikkelaars die voor sommige lopende projecten hun bouwkosten al hebben vastgelegd. Voor alle andere projecten zullen nieuwe toezeggingen in een vroeg stadium moeilijk zijn. Stijgende kosten kunnen gevolgen hebben voor reeds gesloten overeenkomsten, zegt Koch, en huurniveaus zullen niet ‘in dezelfde lijn’ stijgen.
Voorzichtig
Karim Habra, hoofd investeringen van de Canadese investeerder Ivanhoé Cambridge in Europa en Azië-Pacific, is voorzichtig en vindt het nog ‘te vroeg om te zeggen’ wat de impact van de oorlog in Oekraïne zal zijn op de vastgoedsector en zijn bedrijf. ‘We houden de inflatie in de gaten omdat die de bouw duurder maakt’, zegt hij. Ivanhoé Cambridge heeft geen assets in Oekraïne of Rusland.
Voor Commerz Real zijn de nadelige gevolgen minder ernstig dan voor veel andere bedrijven, aldus Koch. Ten eerste heeft de onderneming ook geen directe investeringen in Oekraïne of Rusland. Bovendien wijst Koch erop dat ongeveer 70% van de huren van Commerz Real geïndexeerd zijn voor de inflatie.
Profiteren
De Duitse belegger zou zelfs er misschien zelfs van kunnen profiteren, meent Koch. ‘Als gevolg van de inflatie zal de rente waarschijnlijk stijgen, en daarmee ook de kapitaalkosten. In veel gevallen kunnen wij volledig eigen vermogen inkopen en dat geeft ons een voordeel ten opzichte van onze concurrenten, bij wie de financieringskosten hoger zijn.’
Habra van zijn kant denkt dat de huidige situatie logistieke investeringen in de hand zou kunnen werken. Zijn ervaring is dat logistiek sterk afhankelijk is van geschoolde arbeidskrachten. Er werken al veel Oekraïners in Tsjechië, maar als vluchtelingen zich daar ook vestigen, kan dat gunstig zijn voor het land, omdat de werkloosheid daar al erg laag is. Habra denkt dat dit kansen kan opleveren voor investeringen in de logistiek.
Duurzame energievoorzieningen
Koch ziet ook iets positiefs voortkomen uit de olie- en gascrisis. Die kan volgens hem de vraag naar duurzame energievoorzieningen aanwakkeren en de investeringen in de sector kunnen toenemen.
Eind 2020 lanceerde Commerz Real een open fonds voor particuliere beleggers dat volledig gericht is op hernieuwbare energie, Klimavest genaamd. Beleggers hebben de afgelopen 16 maanden al € 650 mln in het fonds gestort en de instroom neemt nog steeds toe. Commerz Real heeft het geld geïnvesteerd in Duitsland, Finland, Frankrijk en Spanje, vooral in wind- en zonneparken. Koch is ervan overtuigd dat investeringen in en ontwikkeling van vastgoed in de toekomst steeds meer zullen samengaan met de ontwikkeling van hernieuwbare energie.
