Ontwikkelaar Cobraspen mag definitief geen woningen gaan bouwen bij een watertoren in Overveen. Het eeuwigdurende recht van erfpacht van waterbedrijf PWN moet worden gerespecteerd, bevestigt de Hoge Raad een eerdere uitspraak van het gerechtshof.
Cobraspen kocht in 2016 van eigenaren Nederlands Monumenten Bezit en Riso Vastgoed een terrein langs de Zeeweg bij de watertoren in Overveen. Daar wil het 74 woningen gaan bouwen. Op het terrein rust een eeuwigdurend recht van erfpacht en opstal, dat is verleend aan waterleidingbedrijf PWN. Daarover is in 2007 al trammelant ontstaan omdat toenmalig eigenaar Raaks Centre toen de erfpacht heeft opgezegd met als argument dat de activiteiten ten behoeve van de drinkwatervoorziening in het 6 hectare grote gebied zijn beëindigd. Daar stak de rechter echter een stokje voor. Toen Cobraspen eigenaar werd, was PWN er dus nog altijd. Wel was inmiddels een tijdelijk onder-opstalrecht verstrek aan een sterrenwacht.
PWN kreeg de plannen voor de woningbouw te lezen en wilde daarin het blijvende drinkwaterbelang toegevoegd hebben. De gemeenteraad van Bloemendaal ging vervolgens in 2018 akkoord met de plannen, rekeninghoudend met de aanwezigheid van PWN middels een zogeheten aanjaagstation plus bijbehorende leidingen.
Tweede rechtszaak
Iedereen blij? Nee, want Cobraspen vond dat PWN de bouwplannen in de weg zat en zegde in 2018 het recht van erfpacht op. Het waterleidingbedrijf liet zich daar echter niets aan gelegen liggen, ook niet na de sommering om dan per 1 september 2019 te vertrekken. Voor Cobraspen restte alleen de gang naar de rechter met het betoog dat PWN tekortschiet in het nakomen van verplichtingen door onder meer een deel van het terrein en enkele garages te gebruiken als overwinteringsgebouw en rustplaats voor een schaapskudde en door de verhuur van een gebouw aan de sterrenwacht. Ook waren gebouwen tijdelijk anti-kraak als woonruimte aan derden in gebruik gegeven. Maar ook Cobraspen kan geen potten breken bij de rechter.
Ruime omschrijving
In beide zaken is ook het gerechtshof eraan te pas gekomen, maar die oordeelde telkens dat bij het vestigen van het erfpachtrecht door de gemeente in 1992 een ruime omschrijving is gegeven van de activiteiten die op het terrein mogen plaatsvinden. Het erfpachtrecht mag alleen worden beëindigd als er in het geheel geen watervoorzieningsactiviteiten meer plaatsvinden. En de aanjager, die zorgt voor druk op de waterleidingen, is nog in gebruik, net als de waterleidingen zelf. PWN doet bovendien nog duinbeheer. Wel valt het bedrijf te verwijten dat er activiteiten zijn geweest die niet met waterwinning te maken hebben, zoals de verhuur aan de sterrenwacht, maar dat is niet zo ernstig dat de erfpacht kan worden opgezegd.
Cobraspen heeft nu ook bij de Hoge Raad geen voet aan de grond weten te krijgen. De hoogste rechter is het in de uitspraak van vrijdag met het hof onder meer eens dat de erfpacht niet per pand kan worden opgezegd. Directeur Luigi Prins liet eerder tegenover het Haarlems Dagblad al weten: 'De monumentale gebouwen blijven leegstaan en dan kun je je afvragen: wie is de echte verliezer? Volgens mij zijn dat de monumenten die nog langer leegstaan.'
