Hoe een spoorlijn verdween en terugkeerde in plannen nieuwe Dordtse wijk

De ambitieuze schetsen van Mecanoo voor de nieuwe wijk Maasterras in Dordrecht behoeven een flinke aanpassing. Volgens onafhankelijk adviseur en oud-wethouder Bas Kurvers is het noodzakelijk om bij de bouwplannen rekening te houden met de bestaande harde infrastructuur om überhaupt aan de slag te kunnen. 

Het college wil het woongebied Maasterras, aan de rand van het centrum en naast het treinstation voortvarend tot ontwikkeling brengen en daarmee invulling geven aan de afspraken tussen rijk en regio. In het Verstedelijkingsakkoord van 2019 hebben rijk en regio aangegeven dat er 170.000 nieuwe woningen moetgen komen, zo veel mogelijk rond de OV-knopen op de Oude lijn (Leiden - Dordrecht). OV-gebonden woningbouw wordt gezien als de enige manier om in de drukke Zuidelijke Randstad zoveel woningen in te passen en de congestie op de wegen in het gebied niet verder op te drijven.

Sloop woningen

In 2021 presenteerde Francine Houben namens haar bureau Mecanoo de ontwikkelvisie voor het gebied waar tot 2040 zo'n 2000 tot 4000 woningen zouden moeten verrijzen. Na een aanvankelijk enthousiasme over de groeiambites van Dordecht kwam er steeds meer kritiek op de plannen. Uiteraard van bestaand bewoners in het gebied die hun woningen aan de Weeskinderendijk niet graag gesloopt zien worden, maar ook van andere stadsbewoners die tegen de voorziene hoogbouw in het gebied ageerden. 

Spoorlijn en brug

Een ander voornaam punt van kritiek was de op het oog vrij achteloze omgang met de bestaande infrastructuur in het gebied in de oorspronkelijke plannen. Zo vroeg het bedrijfsleven in het westelijk havengebied zich vertwijfeld af waar op de toekomstschets door Mecanoo de huidige goederenspoorlijn -de 'stamlijn'- was gebleven. Ook toekomst van de stadsbrug naar Zwijndrecht (De Zwijndrechtse Brug) werd een punt van discussie. De aanlanding in het nieuwe woongebied zou volgens een hairpinbocht direct haaks aanlanden op de Laan der Verenigde Naties waarbij de brug autovrije zou worden. Ook ligt er in het gebied een spooremplacement waarvoor nog geen oplossing was gevonden, maar waar de gemeente groen en parkeerruimte voorziet. 

Onafhankelijk adviseur

Om uit de impasse te komen wees Dordrecht in samenspraak met de ministeries van VRO en I&W Bas Kurvers, oud-woonwethouder (VVD) in Rotterdam,aan  als onafhankelijk adviseur. Hij voerde het afgelopen jaar gesprekken om oplossingsrichtingen te verkennen voor de publieke infrastructurele onderdelen in het plangebied. Daarbij is gezocht naar oplossingsrichtingen die op korte termijn woningbouw mogelijk kunnen maken in het plangebied Maasterras.  

De overleggen hebben onder meer als uitgangspunt  opgeleverd dat de aanlanding van de stadsbrug in het  Maasterras wordt aangepast, er word gekozen voor de variant "Verkorte aanlanding"  waarbij de opgang stijler wordt maar het hairpinscenario wordt geschrapt. Ook blijkt de brug open voor autoverkeer maar wordt de snelheid teruggebracht tot 30 km per uur. 

Goedkoper en sneller 

Het spooremplacement blijft liggen maar er kan wel parkeergelegenheid en groen worden gerealiseerd, waarbij word gedacht aan overkapping van het emplacemenent. De stamlijn zal alsnog in het toekomstige Maasterras worden ingepast waarbij ook in de zeehaven zelf publiekrechtelijke en/of privaatrechtelijke afspraken gemaakt kunnen worden met spoorgebruikers over de te vervoeren goederen en stoffen. Het handhaven van de huidige infrastructuur in het gebied -de stamlijn naar de Dordtse zeehaven, autoverkeer over een aanbrug naar Zwijndrecht en het spooremplacement Weeskinderendijk- had ook de voorkeur van de rijkspartijen. 

Het advies van Kurvers, dat op 11 februari aan de raad werd gepresenteerd, is om te kiezen voor de variant “Verkorte aanlanding”. Het Rijk en Dordrecht zijn het erover eens dat deze variant de complexiteit en afhankelijkheden reduceert en leidt tot een betere kostenbeheersing, uitvoerbaarheid en snellere realisatie. Het college  zegt zich ervan bewust dat het resultaat van het traject effecten heeft op de geformuleerde gemeentelijke ambities en op belangen van de huidige gebruikers en bewoners van het gebied. Hoeveel woningen er minder gebouwd kunnen worden door handhaven van de stamlijn en (deels) de opgang van de brug is nog niet duidelijk.

Verplaatsing woonwagenkamp

Dat geldt ook voor de toekomst van de bestaande woningen aan de Weeskinderendijk. Hierover heeft Kurvers zich niet uitgesproken. De bewoners presenteren hiervoor binnenkort een alternatief plan. Voor het woonwagenkamp waar de nu de nieuwe opgang naar de brug is voorzien,  wordt al wel gezoccht naar een nieuwe locatie. 

De variant "Verkorte aanlanding" zal de komende maanden nader worden uitgewerkt. Voor het zomerreces moet het bestemmingsplan Maasterras I aan de raad worden voorgelegd. 

 

img
Adjunct-hoofdredacteur
Profiel