In een vergrijzend land zou columnist Jeppe de Boer zich als vastgoedprofessional vooral zorgen maken over een uitsterf- of leegloopscenario.
Meneer M. werkt altijd ’s nachts. Tussen 22.00 uur en 07.00 uur zijn er minder concurrenten en meer klanten. Na het werk ontbijt hij met zijn kinderen. Voor zijn bedtijd rest nog een laatste ritje naar school. Zes tot zeven dagen per week leeft hij dit ritme. Zijn droom van een eigen huis in Nederland is onbetaalbaar, maar met zijn vrouw heeft hij genoeg gespaard voor een beleggingswoning in Spanje.
Ik ken weinig mensen die zo hard werken, maar vaak zijn het de taxichauffeurs die zo leven. De afgelopen weken reed ik mee met Mohamed, Mustafa en Mhamed. Meneer Mohamed bracht mij veilig thuis na het Nationale Vastgoeddiner. Hij en ik waren nog onbewust van zijn losgeslagen vakgenoten die wereldnieuws zouden maken. Over die bewuste nacht is genoeg gezegd en gezwegen. Het moet onvoorstelbaar pijnlijk zijn om verbonden te worden met wangedrag of oorlogsgeweld. Niet om wat jij gedaan hebt, maar vanwege je naam of geloof. Hierbij maakt het geen donder uit of je Mohamed of Mozes heet.
In deze dagen zijn er gelukkig nog beleidsmakers die zich richten op hun feitelijke rol. Geen politieke poppenkast, maar wetgeven en uitvoeren met gezonde discussies en hoor- en wederhoor. Tijdens het voornoemde vastgoeddiner gaf minister Keijzer blijk van een goede kennis van de woningmarkt en een praktische positieve grondhouding. Afgaande op haar woorden, blijven woningbeleggers hun essentiële rol vervullen en wordt regeldruk verminderd. De drammerige staatscontroledogma’s van haar voorganger leken heel ver weg.
Nog blijer werd ik van de Tweede Kamer, die de discriminerende renteaftrekbeperking voor vastgoedbeleggers heeft voorkomen. Deze maatregel werd in het voorjaar aangekondigd. Op initiatief van Maarten Feilzer van Zadelhoff en mijn collega Huib Boissevain, is de vastgoedindustrie hierop een dialoog gestart met Den Haag. Inhoudelijke argumenten waren sterk genoeg om dit element van het belastingplan weg te amenderen. Slechts 33 Kamerleden stemden tegen. Dit is een mooi voorbeeld van hoe zaken gewoon bij elkaar blijven komen in Nederland.
Het land blijft dus echt wel doordraaien, zelfs met ons huidige politieke bestel. Dat nu helemaal alles om migratie en integratie lijkt te draaien, raakt ons wel op andere plekken. Bijna 5 mln Nederlanders hebben een migratieachtergrond. Wanneer wij spreken over migranten, hebben we het dus over onze collega’s, buren, vrienden, familieleden of onszelf. Als je ziet hoe Nederland samenleeft en samenwerkt, lijkt het niet logisch om van migratie en integratie ons grootste probleem te maken.
In een vergrijzend land zou ik me als vastgoedprofessional meer zorgen maken over een uitsterf- of leegloopscenario. Hoe dat werkt, zien we in Japan, dat een droom moet zijn voor eigenvolkdenkers. De grenzen zijn er traditioneel potdicht voor immigranten. Keerzijde is dat de bevolking al 15 jaar krimpt. Hele dorpen staan inmiddels leeg. Het vastgoed is daar letterlijk waardeloos. De zes grote steden doen het beter, maar zelfs daar liggen grondprijzen nog 60% lager dan 35 jaar geleden. Dit is nog maar het begin. De Japanse bevolking is pas 5% gekrompen. De krimp versnelt en gaat nog decennia door.
Onze welvaart komt niet vanzelf. We zijn geen Noorse of Canadese geluksvogels met extreem veel natuurlijke rijkdommen. Ons land is succesvol als magneet voor informatie, handel, transport, communicatie, creativiteit en voor jonge mensen die keihard willen werken. Als je een magneet omdraait, gaat hij afstoten in plaats van aantrekken. Het gemak waarmee onze leiders omgaan met ons model is zorgelijk. Het vorige kabinet gaf al een deuk aan Nederland als stabiel zakencentrum. Met de toon van onze huidige leiders zal talent van buiten eerder wegblijven. Reputatie komt te voet en gaat te paard. Het wordt hoog tijd om wat zuiniger te worden op onze Nederlandse succesformule.
Jeppe de Boer is managing partner bij Annexum
