Booming Brabant: ‘Nog net niet knokken om hetzelfde gebouw’

De leegstand op de kantorenmarkt in ’s-Hertogenbosch is nu historisch laag, zegt Eric Harmsen, associate director bij CBRE, in de regiospecial over Brabant.

Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 2, 25 februari 2022

‘In het centrum van Den Bosch is de legstand onder frictieleegstand gezakt, maar op het oudste bedrijventerrein van de stad, De Herven, ligt de leegstand op 11–12%. Gemiddeld komen we uit op ongeveer 5–6%.

Ook binnen de verschillende delen van de stad is er geen sprake van een homogeen beeld. Verschil in kwaliteit van de kantoorpanden zorgt voor polarisatie, met als gevolg soms flinke verschillen in huurprijs binnen één straat.

De vraagzijde is wezenlijk aan het veranderen. Door de coronapandemie en het verplichte thuiswerken hebben veel kantoren een andere functie gekregen. Werknemers verwachten meer dan voorheen een moderne, duurzame huisvesting, die het de moeite waard maakt om naar kantoor te komen.

Lang niet alle kantoorpanden in ’s-Hertogenbosch voldoen aan die toekomstige kwaliteits- en duurzaamheidseisen, zoals het verplichte label C in 2023. Ik denk dat het nu 10–80–10 is. Dat betekent dat 10% van de kantoren niet aan de toekomstige vraag kan voldoen, omdat de investeringen voor kwaliteitsverbetering te hoog worden en daarmee niet meer rendabel zijn. Het overgrote deel, 80%, zal aan de bak moeten om de kwaliteit van de panden te verbeteren. Slechts 10% van de huidige kantorenvoorraad voldoet wel aan de eisen en normen van deze tijd. Nieuwbouw vindt slechts mondjesmaat plaats, ook zit er (te) weinig in de pijplijn. Hierbij zie ik een rol weggelegd voor de gemeente.

Gezien de aanhoudende vraag dreigt er een interbellum. Het wordt nog net niet knokken om hetzelfde gebouw. Ons kantoor verzamelt en analyseert veel data en we constateren voor de gehele kantorenmarkt over de afgelopen zes maanden een serieus volume aan zoekvragen, van oriënteren tot signed deal. Zo zet het MKB weer stappen, durft het weer meer risico’s te nemen. Er moet daarom echt wat gebeuren aan de aanbodkant. De oplossing zou kunnen liggen in transformatie van de kantorenvoorraad die ook met investeringen niet meer aan de kwaliteitseisen kan voldoen, evenals het beter faciliteren van nieuwbouw.’