Havenstraatterrein Amsterdam moet duurzame rafelrand voor iedereen worden

Het nu nog flink verrommelde Havenstraatterrein in  Amsterdam wordt de komende jaren herontwikkeld tot een nieuw stukje stad met 500 woningen, een basisschool en bedrijven. De stoere oorsprong van het gebied wordt daarbij gekoesterd. 

Het Havenstraatterrein is het voormalige spooremplacement van het Haarlemmermeerstation. Het gebied grenst in het noorden aan de GVB tramremise Havenstraat, in het oosten aan de Amstelveenseweg. In het zuiden aan de gebouwen aan de Karperweg en de Stadiongracht en in het westen aan het Park Schinkeleilanden.

De gemeente wil het Havenstraatterrein ontwikkelen tot een gemengde Amsterdamse woonwijk. Er komen zo’n 500 woningen en verschillende voorzieningen zoals een basisschool en mogelijkheden voor horeca en bedrijvigheid. Ook komt er een nieuwe tramloods voor de historische trams op het terrein.

Bij de voorziene woningen gaat het om 250 middeldure huurwoningen, 150 in de sociale sector. en 100 in de vrije sector (koop en huur). De projectontwikkelaar die het project straks echt gaat bouwen beslist zelf of de woningen in de vrije sector huur, koop of een mix wordt. Voor de woningen in de sociale huur en in de vrije sector is het mogelijk om bijvoorbeeld seniorenwoningen te bouwen. 

Fifty-fifty

Van de middeldure huur woningen moet de helft geschikt zijn voor zijn gezinnen en de helft voor starters. De woningen op het Havenstraatterrein krijgen verschillende maatvoeringen. De kleinste woningen beginnen bij 40 m2 en de woningen in de vrije sector hebben een gemiddeld oppervlakte van rond de 94 m2. 

Het gebied bestaat nu vooral uit loodsen en opslag. Met de geplande ontwikkelingen wil de gemeente het gebied toegankelijk en toekomstbestendiger maken voor meer Amsterdammers. Het voorlopige ontwerp is geïnspireerd op de huidige situatie, een ‘rafelrand’ van de stad, onder meer door bestaande elementen als de spoorrails her te gebruiken als brugleuning of speelobject. Hierdoor krijgt de openbare ruimte van het Havenstraatterrein straks een nieuwe stoere en dynamis­che uitstraling.

In het ontwerp wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de klimaatverandering. Hittestress wordt tegengegaan door zoveel  mogelijk groen te verwerken. Een nieuw waterplein aan de Stadiongracht moet straks water tijdens een harde regenbui opvangen en snel afvoeren.

Facelift

Plannen om het gebied een facelift te geven liggen er al een hele tijd. In 1989 neemt de gemeente het terrein over van de Nederlandse Spoorwegen. In 2008 wordt het aangewezen voor de bouw van een nieuw stadsdeelkantoor. Dit plan wordt gecanceld als de stadsdelen Oud-Zuid en Zuider-Amstel fuseren. Een alternatief plan, een woon-werkwijk met ongeveer 500 woningen in onder meer het middeldure segment, wordt uitgesteld door de kredietcrisis. 
Nadat een eerder bestemmingsplan in 2019 door de Raad van State werd vernietigd, werd het bestemmingsplan eind 2021 opnieuw vastgesteld. Bijna een jaar geleden verklaarde de Raad van State de beroepen hiertegen ongegrond.

Volgens de planning moet nog dit kwartaal worden begonnen met het bouwrijp maken van het terrein, onder meer door het slopen en verwijderen van loodsen en het schoonmaken van de grond. In 2025 is de start van de woningbouw voorzien. In 2028 moet de gebeidsontwikkeling zijn afgerond.