70.000 woningen mogelijk boven winkels in centrumgebieden

Op verdiepingen van winkels, horeca en dienstverlening in centrumgebieden is ruimte voor 70.000 extra woningen. Het beter benutten van verdiepingen kan daarmee een substantiële bijdrage leveren aan de oplossing van de woningnood in Nederland. Dit blijkt uit onderzoek van Stec Groep.

De grootste aantallen zijn te realiseren op verdiepingen die nu al leeg staan. In totaal staan in circa 16.000 panden één of meerdere verdiepingen leeg. Wanneer deze worden omgebouwd zijn 41.500 woningen toe te voegen. Het gaat daarbij om projecten met één of een enkele woning tot meer dan twintig woningen in grootschalige objecten. Meestal zijn bouwkundige aanpassingen nodig zoals een aparte voordeur, trap of lift en het plaatsen van extra ramen.

‘De woningnood is hoog dus we moeten alle mogelijkheden benutten om woningen toe te voegen’, aldus Martijn Exterkate van Stec Groep. ‘Stedelijk wonen is bovendien in trek in zowel kleine als grote gemeenten. Denk aan starters op zoek naar een eerste woning, ouderen die dicht bij voorzieningen willen wonen en stedelijk georiënteerde gezinnen.’

Meer woningen door efficiëntere opslag
Verdiepingen zijn regelmatig ingericht als opslag voor de winkel. Door een  efficiëntere inrichting en reorganisatie van opslag zijn 12.000 woningen in te passen. Hiervoor wordt opslag op meerdere verdiepingen verplaatst naar één verdieping of de begane grond achter de winkel. Daarnaast kan via stadsdistributie de vraag naar opslag op locatie worden verkleind.

Winkelketens stoten verdiepingen af
Op middellange termijn kunnen nog eens 15.500 woningen worden gebouwd op verdiepingen, doordat winkelketens deze etages afstoten of stoppen. Dit is het gevolg van een verwachte afnemende vraag naar winkelruimte. Wanneer ketens winkels sluiten wordt de verdieping vaak niet opnieuw verhuurd. Doordat de afgestoten verdiepingen vaak groot zijn, kunnen er hoge aantallen woningen worden gerealiseerd.

Ombouw naar woningen stijgt
Het ombouwen van verdiepingen naar woonruimte gebeurt steeds vaker. In de periode 2019-2022 zijn 5.500 nieuwe woningen toegevoegd. Vooral in middelgrote centra is de productie goed op stoom met een aandeel van 55% van het totaal. Dit is goed verklaarbaar omdat de leegstandsproblematiek hier het grootst is. Vooral in Noord-Brabant, Gelderland en Zuid-Holland zijn tot nu toe veel woningen op verdiepingen gerealiseerd.

Meer positieve effecten
Het beter benutten van verdiepingen heeft volgens Stec Groep naast extra woningen ook andere positieve effecten. Ten eerste gaat het vaak hand in hand met opwaardering van gevels en daarmee een attractief straatbeeld voor bezoekers van centrumgebieden. Ten tweede creëert de aanpak mogelijkheden voor eigenaren om de huur in de plint te verlagen door extra huurinkomsten uit de verdiepingen. Hierdoor ontstaan kansen in de plint voor startende ondernemers of maatschappelijke voorzieningen. Ten derde is het vanuit investeringsoogpunt in de huidige woningmarkt aantrekkelijk voor de eigenaar.

Voor dit onderzoek heeft Stec Groep 17 binnensteden, 107 middelgrote centra en 793 lokale centra onderzocht. Deze gebieden zijn ruimtelijk afgebakend aan de hand van gegevens van onderzoeksbureau Locatus. Overige winkellocaties zoals wijk- en buurtcentra, woonboulevards en stadsdeelcentra zijn geen onderdeel van