‘Wet voorkeursrecht gemeenten zit ruimtelijke projecten in de weg’

De gemeente moet rekening houden met veel regels, die in de loop der jaren steeds uitgebreider zijn geworden, stelt wethouder Van der Schans (Grondzaken en Vastgoed) in een perscommuniqué. Ook lopen de kosten die de gemeente kwijt is aan voorbereiding, grondaankopen en bouwrijp maken volgens hem steeds verder op. Dit zou ervoor zorgen dat de ontwikkeling van een nieuwe wijk voor veel gemeenten, waaronder Ede, verliesgevend is.

Van der Schans: “Doesburgerbroek is door de ligging al een ingewikkelde locatie. Het ligt vlak bij Natura 2000-gebieden en de waterhuishouding in het gebied zorgt ervoor dat we een forse waterbergingsopgave hebben. Daarnaast vereist de natuurwetgeving een forse natuurcompensatie in het omliggende gebied. Natuurlijk willen we graag aan al die regelgeving voldoen, omdat we uiteindelijk een fijne en mooie nieuwe wijk willen realiseren.’’

Termijnen onhaalbaar

De consequentie is wel dat de voorbereidingen veel tijd vragen. De termijnen van het gemeentelijk voorkeursrecht zijn daarmee in Ede onhaalbaar geworden, meldt Van der Schans. “Met de invoering van de Omgevingswet zijn dit soort projecten nóg een stukje ingewikkelder geworden. Ede heeft een voorkeursrecht op de gronden in het gebied gevestigd om speculatie tegen te gaan. Eigenaren die hun grond willen verkopen, moeten altijd eerst bij de gemeente aankloppen. Om dat voorkeursrecht te bestendigen, moeten we drie jaar na het vaststellen van onze omgevingsvisie het omgevingsplan hebben vastgesteld. We hebben daar keihard aan gewerkt, maar zien nu dat we deze termijn niet gaan redden.’’

Grondspeculatie

Daarmee neemt naar zijn inzicht het risico op grondspeculatie toe. “Sommige eigenaren en speculanten denken dat de grond tot wel € 125 per m² waard is, terwijl wij verwachten dat de inbrengwaarde in het kader van kostenverhaal rond de € 40 zal liggen. Je moet je dus niet rijk rekenen met een stuk grond in eigendom.’’

Van der Schans pleit er dan ook voor om termijnen van het voorkeursrecht voor gemeenten te verlengen. “Als het voorkeursrecht niet vervalt, zullen grondeigenaren eerder geneigd zijn om hun grond aan de gemeente te verkopen. We voorkomen daarmee onteigeningsprocedures en dat is mij een lief ding waard. Natuurlijk moeten eigenaren die geraakt worden door een ruimtelijke ontwikkeling een fatsoenlijke vergoeding krijgen, maar we moeten als overheid niet de zakken van grondspeculanten spekken. Niet voor niets pleit de VNG voor invoering van een planbatenheffing.’’

Het gebied Doesburgerbroek, waar in de toekomst tussen de 2.500 en 2.700 huizen moet verrijzen, ligt in het noorden van Ede en grenst aan de bestaande wijk Kernhem. De gemeente Ede richt zich in Doesburgerbroek vooral op woningen voor gezinnen en ouderen. Het streven is om in 2028 de eerste woningen op te leveren.